Wkrótce nowa Ordynacja podatkowa. Jakich zmian mogą spodziewać się firmy?

Jesieni? 2017 r., po dwóch latach od przedstawienia „Kierunkowych założeń nowej Ordynacji podatkowej”, zostanie opublikowany projekt nowej Ordynacji podatkowej wraz z uzasadnieniem i przepisami wykonawczymi, a także z projektem ustawy wprowadzaj?cej. Jej celem jest zwiększenie ochrony praw podatnika oraz efektywności realizowania zobowi?zań podatkowych. Nowa Ordynacja ma być spójnym i przejrzystym aktem prawnym, który porz?dkuje i kodyfikuje materię ogólnego prawa podatkowego. Znajdzie się w niej blisko 700 artykułów. Spośród wielu zapowiadanych zmian, trzy s? szczególnie ważne z perspektywy przedsiębiorstw. Przyjrzyjmy się im dokładniej.

1.         Nowe zasady przedawniania zobowi?zań podatkowych

Obecnie okres przedawnienia zobowi?zania podatkowego wynosi 5 lat, licz?c od końca roku kalendarzowego, w którym upłyn?ł termin płatności. W tym czasie organ podatkowy musi dokonać wymiaru i poboru podatku. Fiskus ma duż? swobodę w zawieszaniu lub przerywaniu biegu przedawnienia, dlatego w praktyce okres ten może trwać latami – właściwie bez żadnych ograniczeń czasowych. W przypadku zawieszenia, bieg przedawnienia zostaje wstrzymany do czasu wydania decyzji o jego wszczęciu. Okres oczekiwania na decyzję nie wlicza się w bieg przedawnienia, a jego termin zostaje wydłużony o ten czas. Z kolei przerwanie biegu przedawnienia powoduje, że po ustaniu przyczyny jego przerwania, jest on liczony od pocz?tku.

Zgodnie z zapowiedziami, nowa Ordynacja podatkowa wprowadzi odrębne okresy przedawnienia prawa do ustalenia wymiaru podatku (3 lata dla rozliczenia podatków niezwi?zanych z działalności? gospodarcz? i 5 lat dla zwi?zanych z tak? działalności?) oraz prawa do poboru podatku (5 lat). Po upływie terminu przedawnienia dotycz?cego wysokości podatku, organ podatkowy nie będzie już mógł zakwestionować poprawności rozliczenia daniny. Z upływem terminu przedawnienia prawa do poboru, zniknie też możliwość wyegzekwowania należności. Bieg terminu przedawnienia poboru podatku będzie rozpoczynał się dopiero po zakończeniu biegu terminu przedawnienia wymiaru. To oznacza, że organy podatkowe będ? mogły upomnieć się o zaległe daniny od przedsiębiorstwa maksymalnie do 10 lat wstecz.

Okres przedawnienia zobowi?zania podatkowego będzie wydłużony, ale jego biegu nie będzie już można zawieszać bez ograniczeń. Fiskus będzie mógł zawiesić bieg terminu przedawnienia maksymalnie na ł?czny okres 5 lat. Termin ten będzie liczony osobno dla wymiaru podatku i osobno dla poboru podatku. Jeśli sprawa podatnika będzie rozpatrywana przez s?d, czas oczekiwania na prawomocny wyrok nie spowoduje zawieszenia terminu przedawnienia na dłużej niż 5 lat. Co istotne, organ podatkowy będzie mógł przerwać bieg przedawnienia tylko raz i tylko w przypadku poboru podatku.

Obecnie zdarza się, że podczas postępowania podatkowego fiskus wydaje decyzję określaj?c? wyższy wymiar podatku dopiero pod koniec roku, tak aby skutecznie wyegzekwować daninę. Następnie nadaje jej rygor natychmiastowej wykonalności, co umożliwia bezzwłoczne ści?gnięcie należności od przedsiębiorstwa. Po wprowadzeniu zapowiadanych zmian, organy podatkowe będ? mogły zastosować taki środek egzekucyjny tylko raz na 5 lat, co będzie chronić przedsiębiorstwa przed ci?głym wydłużaniem okresu przedawnienia i przed natychmiastow? egzekucj? zaległej należności – komentuje Magdalena Pietkiewicz, Konsultant w Dziale Podatków i Opłat w Ayming Polska.

  2.         Dwa razy więcej czasu na wniesienie odwołania i zażalenia

Zgodnie z zapowiedziami, po wprowadzeniu nowej Ordynacji podatnicy będ? mieli więcej czasu na złożenie odwołania od decyzji i zażalenia na postanowienie w postępowaniu podatkowym. Termin na wniesienie odwołania zostanie wydłużony z 14 do 30 dni, a na złożenie zażalenia – z 7 do 14 dni. Dzięki tej zmianie przedsiębiorstwa będ? miały więcej czasu na dokładn? analizę zgromadzonego materiału dowodowego i rzetelne opracowanie odwołania. Przedłużenie terminu nie będzie musiało oznaczać wydłużenia postępowania, ponieważ środki zaskarżenia, czyli odwołanie lub zażalenie, w dalszym ci?gu będzie można złożyć szybciej. Przedsiębiorstwa zyskaj? zatem możliwość dokładniejszego przygotowania się, ale nie kosztem dłuższego postępowania.

3.         Mediator pomoże rozwi?zać spory między fiskusem i podatnikiem

Złożoność i niejasność przepisów prawa podatkowego to źródła licznych sporów pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi. Właśnie dlatego w nowej Ordynacji podatkowej ma pojawić się nowy mechanizm tzw. mediacji podatkowej, czyli procedury rozwi?zywania sporów z udziałem bezstronnej i neutralnej osoby trzeciej – mediatora. Mediacje będzie można zastosować na wniosek jednej ze stron i za zgod? drugiej. Wszczęcie mediacji będzie możliwe na każdym etapie postępowania, tj. w pierwszej lub w drugiej instancji. Na razie nie wiadomo jednak, w jakich konkretnie przypadkach. Podatnik i organ podatkowy wspólnie będ? wybierać mediatora z listy przygotowanej przez Ministerstwo Finansów. Co istotne, koszty proceduralne, m.in. te zwi?zane z wyborem mediatora, będzie ponosić organ podatkowy.

Aktualnie działalność polskiej administracji podatkowej opiera się na władczych formach działania. Oznacza to, że brakuje prawnych możliwości rozwi?zywania sporów w ramach współpracy między podatnikami a organami podatkowymi. Wprowadzenie mediacji podatkowych może przyczynić się do efektywnego załatwiania spraw podatkowych przez przedsiębiorstwa, bez konieczności angażowania się w długotrwałe postępowania podatkowe czy s?dowo-administracyjne. Umożliwi? one obu stronom   zachowanie kontroli nad decyzj?, kosztami sporu i czasem potrzebnym na dojście do porozumienia – podkreśla Magdalena Pietkiewicz, Konsultant w Dziale Podatków i Opłat w Ayming Polska.

Opublikowane dwa lata temu „Kierunkowe założenia Ordynacji podatkowej” zakładaj? stworzenie ram prawnych dla współpracy pomiędzy organami podatkowymi i podatnikami, a w konsekwencji poprawę relacji między nimi. Czy założenia te znajd? odzwierciedlenie w nowym akcie prawnym? W jakim stopniu zostan? zastosowane wytyczne opracowane w 2015 roku? Które z zaproponowanych wówczas rozwi?zań zostan? przyjęte, a które zmodyfikowane? Czy nowa ustawa rzeczywiście pogodzi interesy podatników i państwa? Dowiemy się już za 2 miesi?ce.

……………………………………………………………………………………………………………………….

Ayming to międzynarodowa grupa doradcza, powstała z poł?czenia Alma Consulting Group i Lowendalmasaï, świadcz?ca usługi Business Performance Consulting w 16 krajach w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Ayming Polska wspiera przedsiębiorstwa w uzyskiwaniu oszczędności i zwiększaniu wyników finansowych organizacji, oferuj?c profesjonalne doradztwo strategiczne i operacyjne w zakresie: podatków i opłat, ubezpieczeń społecznych i środowiska pracy, produktów energetycznych, obszaru zakupów oraz dotacji i ulg B+R. Więcej: www.ayming.pl