Analizy i badania

Czy to punkt zwrotny w cyklu na światowym rynku mleka?

<p style="text-align: justify;">Indeks cen żywności FAO dla produktów mlecznych odnotował w maju pierwszy miesięczny wzrost cen od października 2015 r. Jednocześnie od marca br. ceny produktów na aukcjach Global Dairy Trade utrzymują się w trendzie wzrostowym. Przedmiotem poniższej analizy jest odpowiedź na pytanie, czy obserwowane w ostatnim czasie odbicie cen produktów mlecznych świadczy o osiągnięciu punktu zwrotnego na globalnym rynku mleka i sygnalizuje wejście rynku w fazę wzrostu cen.</p>

>

Rynek mleka, podobnie jak większość rynków surowców rolnych, charakteryzuje się cykliczności?, czyli okresami wysokich cen przeplatanymi okresami niskich cen. Cykliczność na rynku surowców rolnych wynika z tego, iż w krótkim okresie rolnicy na ogół nie s? w stanie dostosować wielkości swojej produkcji do zmian popytu. Przykładowo producent zboża na efekty swojej decyzji o zwiększeniu powierzchni zasiewów musi poczekać do kolejnych żniw. Z kolei producent mleka chc?c znacz?co zwiększyć jego produkcję musi zainwestować w powiększenie stada. W przypadku gdy zdecyduje się na rozród to dopiero po pewnym czasie wielkość produkowanego przez niego mleka wzrośnie. W efekcie niespodziewane zwiększenie popytu powoduje silny wzrost ceny, ponieważ rolnicy nie s? w stanie w krótkim terminie odpowiednio zwiększyć produkcji. Silny wzrost cen zachęca producentów rolnych do zwiększenia produkcji. Jednocześnie wyższe ceny ograniczaj? popyt. W konsekwencji w średnim okresie podaż zaczyna przewyższać popyt i dochodzi do powstania nadpodaży na rynku oddziałuj?cej w kierunku spadku cen. Mimo spadaj?cych cen w krótkim okresie rolnicy niechętnie zmniejszaj? produkcję gdyż wi?że się to często z częściow? lub całkowit? utrat? środków jakie zainwestowali wcześniej w jej zwiększenie. Niemniej jednak w średnim okresie produkcja dla wielu producentów staje się nieopłacalna, co zmusza ich do jej wstrzymania i w konsekwencji dochodzi do spadku podaży. Jednocześnie spadaj?ce ceny pobudzaj? popyt. W efekcie w średnim okresie znowu zaczyna on przewyższać podaż, co prowadzi do powtórzenia całego mechanizmu.

Wspomniana wyżej cykliczność jest źródłem obecnego kryzysu na światowym rynku mleka, który od pocz?tku 2014 r. znajduje się w fazie spadku cen. W latach 2012-2013 silny wzrost popytu w Chinach, w szczególności na proszki mleczne, wywindował światowe ceny mleka. To z kolei doprowadziło w średnim okresie do znacz?cego wzrostu jego produkcji na świecie. W 2014 r. doszło do spadku popytu ze strony Chin, gdyż okazało się, iż w poprzednich latach był on przeszacowany prowadz?c do zbudowania znacz?cych zapasów proszków mlecznych w Państwie Środka. Obniżenie popytu ze strony największego na świecie importera produktów mlecznych jakim s? Chiny spowodowało sytuację, w której podaż zaczęła przewyższać popyt. W konsekwencji na przełomie 2013 r. i 2014 r. miał miejsce szczyt cyklu na rynku mleka, po którym nast?pił trwaj?cy do chwili obecnej spadek jego ceny.

Dotychczas cykle na światowym rynku mleka trwały od 30 do 40 miesięcy (okres od jednego maksimum cen do drugiego). Obecnie znajdujemy się w ok. 28 miesi?cu od poprzedniego maksimum, co bior?c pod uwagę dotychczasowe zależności sugerowałyby, iż ceny od kilku miesięcy powinny rosn?ć. Należy jednak zwrócić uwagę, iż obecny cykl został zakłócony przez dwa czynniki oddziałuj?ce w kierunku jego wydłużenia. Pierwszym z nich było embargo wprowadzone przez Rosję w sierpniu 2014 r., będ?c? w tamtym czasie drugim największym importerem mleka i produktów mlecznych na świecie. Drugim czynnikiem była likwidacja kwot mlecznych w Unii Europejskiej, która znacz?co podbiła światow? produkcję mleka.

W celu dokonania oceny, jak długo potrwa jeszcze spadkowa faza cyklu na rynku mleka i produktów mlecznych i kiedy można oczekiwać trwałego wzrostu ich cen należy dokonać analizy kształtowania się popytu i podaży. Zgodnie z danymi firmy konsultingowej CLAL w okresie od stycznia do kwietnia br. chiński import produktów mlecznych zwiększył się w ujęciu ilościowym o 31,6% wobec spadku o 8,1% w całym 2015 r. Naszym zdaniem silny wzrost dynamiki importu wynikał w częściowo z efektu niskiej bazy sprzed roku. Co więcej w styczniu w kierunku wzrostu chińskiego importu oddziaływały zakupy części produktów mlecznych z Nowej Zelandii po obniżonych stawkach celnych w ramach limitów uzgodnionych na mocy Porozumienia o Wolnym Handlu. Limity na 2016 r. zostały wyczerpane w styczniu (por. AGROpuls z 01.03.2016). Niemniej jednak, po uwzględnieniu wpływu efektu ubiegłorocznej niskiej bazy, a także przejściowego silnego wzrostu importu z Nowej Zelandii w styczniu br. dane wskazuj? na ożywienie popytu na produkty mleczne w Chinach.

Od stycznia do kwietnia br. obserwowany był wyraźny spadek lub stabilizacja rocznej dynamiki produkcji mleka wśród większości głównych światowych eksporterów mleka i produktów mlecznych. W okresie od stycznia do kwietnia obniżenie dynamiki produkcji odnotowano w Argentynie (-7,5% r/r wobec -3,1% w analogicznym okresie 2015 r.) oraz Australii (-3,2% r/r wobec 6,4%). Relatywna stabilizacja dynamiki produkcji miała miejsce w Nowej Zelandii (0,0% r/r wobec -0,1%) oraz USA (1,9% wobec 1,8%). Jedynym znacz?cym eksporterem produktów mlecznych, w którym odnotowano istotny wzrost dynamiki produkcji jest UE (7,1% r/r w I kw. br. wobec -1,3% w I kw. 2015 r.). Silny wzrost dynamiki produkcji w I kw. porównaniu do IV kw. wynikał częściowo z efektu niskiej bazy sprzed roku zwi?zanego z ograniczaniem produkcji przez unijnych producentów mleka w celu uniknięcia kar za przekroczenie kwot mlecznych. Jednocześnie znacz?ce nakłady inwestycyjne, jakie ponieśli unijni producenci  mleka przed zniesieniem kwot mlecznych sprawiaj?, że niechętnie ograniczaj? oni produkcję. Dlatego też można oczekiwać, że nawet w przypadku obniżenia dynamiki produkcji mleka w UE pozostanie ona na relatywnie wysokim poziomie.

Bior?c pod uwagę spadek lub stabilizację dynamiki produkcji mleka wśród większości jego głównych eksporterów, przy jedoczesnym ożywieniu popytu w Chinach, podtrzymujemy nasz? ocenę, że w II poł. br. popyt na światowym rynku zacznie stopniowo przewyższać podaż, co będzie czynnikiem oddziałuj?cym w kierunku trwałego wzrostu cen mleka i produktów mlecznych na światowym rynku od IV kw. br. Niemniej jednak faza wzrostowa cyklu będzie najprawdopodobniej łagodniejsza niż w przypadku poprzednich cykli. Jednocześnie w warunkach braku systemu kwot mlecznych w UE, najprawdopodobniej dojdzie do obniżenia ceny równowagi na globalnym rynku mleka. Można również oczekiwać, że w obecnych warunkach kiedy obserwowany jest wzrost produkcji mleka w UE i jej spadek w Argentynie, Australii oraz stabilizacja w Nowej Zelandii, UE będzie zwiększać swój udział w światowym rynku mleka. Tym samym prognozujemy, że w najbliższych latach wyprzedzi ona Now? Zelandię i stanie się największym eksporterem mleka i produktów mlecznych na świecie. Głównymi czynnikami ryzyka dla naszego scenariusza jest trwałość ożywienia popytu w Chinach oraz skala obniżenia dynamiki produkcji w UE. W efekcie, po uwzględnieniu zjawiska sezonowości prognozujemy, że na koniec II kw. br. cena skupu mleka w Polsce wyniesie ok. 98 zł/hl, III kw. 100 zł/hl oraz 111 zł/hl na koniec IV kw., a na koniec 2017 r. wzrośnie do ok. 125 zł/hl.

***

Credit Agricole Bank Polska S.A. pl.  Orl?t Lwowskich 1, 53-605 Wrocław  www.credit-agricole.pl

Niniejszy materiał został sporz?dzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodz?cych ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale maj? charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.

Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail:  jakub.borowski(@)credit-agricole.pl

Jean-Baptiste GIRAUD Dyrektor Pionu Dużych Klientów Korporacyjnych Head of Large Corporate Client Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 02 e-mail:jeanbaptiste.giraud(@)credit-agricole.pl

David JULLIARD Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Mid Corporate Client Division ul.Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 573 80 82 e-mail:  djulliard(@)credit-agricole.pl

Share this page Share on FacebookShare on TwitterShare on Linkedin
Close

Zaloguj się do Strefy Członkowskiej!