Aktualności firm stowarzyszonych  •  Analizy i badania

Wciąż bez szerokiego ożywienia w inwestycjach firm

Zgodnie z danymi opublikowanymi przez GUS tydzień temu realna dynamika inwestycji przedsiębiorstw zatrudniających co najmniej 50 osób zwiększyła się w I kw. do 4,6% r/r z -7,6% w IV kw. ub. r. Biorąc pod uwagę przebieg pandemii, w tym ostrzejszą od oczekiwań trzecią falę oraz podwyższoną niepewność, wzrost inwestycji przedsiębiorstw 50+ odnotowany w I kw. był pozytywną niespodzianką. Ocena tendencji wzrostu inwestycji wymaga przenalizowania wzrostu nakładów na środki trwałe według formy własności przedsiębiorstw. W tym celu posłużyliśmy się danymi z bazy PONT Info. Informacje zawarte w bazie danych oparte są na pełnych, oficjalnych danych GUS zawartych w sprawozdaniach F-01 wypełnianych przez przedsiębiorstwa reprezentujące poszczególne działy gospodarki. Zgodnie z danymi PONT Info, wzrost nakładów na środki trwałe był efektem głównie wyższych inwestycji realizowanych przez przedsiębiorstwa publiczne (nominalny wzrost o 23,1% r/r w I kw. wobec spadku o 3,2% w IV kw.), podczas gdy inwestycje w sektorze prywatnym zwiększyły się tylko nieznacznie (o 0,9% r/r wobec spadku o 4,3% w IV kw.). Wynikało to z wciąż relatywnie silnego spadku inwestycji firm zagranicznych (-8,1% r/r wobec -11,8% w IV kw.), który był rekompensowany przez przyspieszenie wzrostu nakładów krajowych firm prywatnych (13,8% r/r wobec 3,9%).

Wzrost nakładów był skoncentrowany w ramach środków transportu (32,5% r/r w I kw. wobec 5,4% w IV kw. 2020 r.) i maszyn, urządzeń technicznych i narzędzi (+9,5% r/r wobec -0,7%), podczas gdy inwestycje w budynki i budowle nadal zmniejszały się w ujęciu rok do roku (o 5,6% wobec spadku o 14,4% w IV kw.). Taka struktura może sygnalizować, że firmy wciąż inwestowały głównie w modernizację istniejących środków trwałych, a w mniejszym stopniu ich nakłady były ukierunkowane na zwiększenie mocy wytwórczych.

Analizując strukturę branżową inwestycji firm, należy zwrócić uwagę, że ożywienie inwestycyjne skupiło się w sektorze usług. Nakłady w firmach usługowych zwiększyły się o 30,1% r/r w I kw. wobec wzrostu o 1,0% w IV kw. 2020 r., co oddziaływało w kierunku wzrostu dynamiki inwestycji firm 50+ ogółem o 10,6 pkt. proc. Innymi branżami, które przyczyniły się do zwiększenia dynamiki nakładów firm 50+ ogółem, jednak w dużo mniejszym stopniu, były budownictwo (o 1,2 pkt. proc.) i górnictwo (o 0,9 pkt. proc.). Z kolei w przetwórstwie odnotowano pogłębienie się spadku inwestycji (-10,0% r/r wobec -7,2% w IV kw.). Podobną sytuację obserwowano również w energetyce (zmniejszenie inwestycji o 10,7% r/r w I kw. wobec spadku o 6,2% w IV kw.). W tym ostatnim przypadku spadek inwestycji notowany był już jednak nieprzerwanie od IV kw. 2019 r. i był spowodowany wysokim zadłużeniem branży i dużą niepewnością dotyczącą kierunku kształtowania się polityki energetycznej w kolejnych latach. W danych o nakładach na środki trwałe za I kw. wciąż nie widać zatem ożywienia inwestycyjnego, które miałoby szeroki zakres branżowy.

Taką ocenę potwierdza również pogłębiona analiza danych o inwestycjach w sektorze usług. Za wyraźne przyspieszenie wzrostu nakładów w tym sektorze (o 16,8 pkt.) odpowiadały przede wszystkim wysokie inwestycje w transporcie i gospodarce magazynowej (o 66,6% w I kw. wobec -0,1% w IV kw. 2020 r.). Kontrybucja innych branż usługowych do dynamiki inwestycji w usługach ogółem była znacznie mniejsza. Podobnie w przetwórstwie - niektóre kategorie odnotowały w I kw. silny wzrost inwestycji, przykładowo: produkcja papieru (64,9% r/r), produkcja koksu i rafinacji ropy naftowej (65,9%), produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych (64,1%), produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (38,7%) oraz poligrafia i reprodukcja zapisanych nośników informacji (35,1%). Wśród liderów wzrostu inwestycji znalazły się zarówno branże eksportowe, jak i te z dominującym udziałem sprzedaży na kraj. Jednocześnie w 12 z 22 branż przetwórstwa dynamika inwestycji kształtowała się w I kw. wciąż poniżej zera, a w 10 z nich spadek ten był dwucyfrowy. Tym samym ożywienie inwestycji przedsiębiorstw w I kw. było silnie zróżnicowane w przekroju branżowym.

W tym kontekście pojawia się pytanie czy wzrost inwestycji będzie kontynuowany w II kw. Według danych GUS, odsezonowane wykorzystanie mocy wytwórczych w przetwórstwie wyniosło w II kw. 79,4% i było tylko nieznacznie niższe niż przeciętnie w 2019 r. (81,4%), czyli przed wybuchem pandemii COVID-19. W przeszłości bariera w postaci wysokiego stopnia wykorzystania mocy wytwórczych była głównym czynnikiem skłaniającym firmy do zwiększenia nakładów inwestycyjnych. Tym samym, wykorzystanie mocy produkcyjnych, które zwiększało się nieprzerwanie od II kw. 2020 r. może być sygnałem trwałości ożywienia inwestycyjnego. Wzrost dynamiki inwestycji przedsiębiorstw w II kw. br. jest bardzo prawdopodobny z uwagi na efekty niskiej bazy sprzed roku. Potwierdzają to dane o produkcji dóbr inwestycyjnych, które dobrze korelują z tempem wzrostu nakładów na środki trwałe firm 50+. W kwietniu br. produkcja dóbr kapitałowych była ponad czterokrotnie większa niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. W II połowie br. inwestycje firm powinny dalej rosnąć, wspierane wciąż przez efekty niskie bazy i ożywienie gospodarcze. W MAKROmapie z 6.04.2021 przedstawiliśmy kilka wskaźników wyprzedzających dla inwestycji firm (m.in. indeksy koniunktury GUS, wartość kosztorysowa inwestycji rozpoczętych), które sygnalizowały umiarkowanie pesymistyczne perspektywy w tym zakresie. Lepsze od oczekiwań dane o nakładach brutto przedsiębiorstw 50+ za I kw. stanowią zatem lekkie ryzyko w górę dla naszej prognozy zakładającej wzrost inwestycji w gospodarce narodowej o 4,3% r/r średniorocznie w 2021 r. wobec spadku o 9,6% w 2020 r.

***

Credit Agricole Bank Polska S.A. pl. Orląt Lwowskich 1, 53-605 Wrocław www.credit-agricole.pl

Niniejszy materiał został sporządzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodzących ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale mają charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.

Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail: jakub.borowski@credit-agricole.pl

Romain REVEL Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Corporate Clients Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 434 30 82 e-mail: rrevel@credit-agricole.pl