Analizy i badania
Projektowane zmiany w Prawie upadłościowym i naprawczym
<p style="text-align: justify;">W ostatnich dniach Rząd przygotował i skierował do konsultacji projekt nowej ustawy - Prawo restrukturyzacyjne zmieniającej także dość istotnie obowiązujące Prawo upadłościowe i naprawcze („PUiN”), z którego znikną postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu oraz postępowanie naprawcze.</p>
>
Nowelizacja PUiN ma na celu:
- zapewnienie spójności z nowym prawem restrukturyzacyjnym
- poprawienie instytucji upadłościowych, które nie funkcjonowały optymalnie
- doprecyzowanie i uporz?dkowanie wielu regulacji oraz usunięcie pojawiaj?cych się w praktyce w?tpliwości interpretacyjnych.
Nowelizacja zachowuje przy tym podstawowe założenia struktury i celów prawa upadłościowego, główne instytucje i zasadnicze elementy procedury, niemniej należy się spodziewać zmiany tytułu PUiN, który po nowelizacji powinien brzmieć: „Prawo upadłościowe”.
Istotne zmiany w treści PUiN:
• Definicja niewypłacalności z art. 11 ma zostać doprecyzowana. Przesłanka płynnościowa ma się posługiwać domniemaniem wzruszalnym, zgodnie z którym dłużnik jest niewypłacalny, jeśli opóźnienie w wykonaniu zobowi?zań pieniężnych przekracza trzy miesi?ce. Pomocnicza przesłanka zadłużeniowa została natomiast wzbogacona o czas trwania, który musi przekraczać 24 miesi?ce.
• Negatywn? przesłankę ogłoszenia upadłości z art. 13 (tzw. ubóstwo masy) rozszerza się o sytuację, w której maj?tek dłużnika wystarczyć mógłby wył?cznie na pokrycie kosztów postępowania, nie pozwalaj?c przy tym na zaspokojenie wierzycieli choćby w minimalnym stopniu. Oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości w takiej sytuacji da przynajmniej niektórym wierzycielom szansę na choćby częściowe zaspokojenie.
• Projekt przewiduje jednoznacznie, iż legitymację do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości będ? mieli jedynie wierzyciele osobiści dłużnika (art. 20 ust. 1). S?d oddali wniosek wierzyciela jeśli dłużnik wykaże, że wierzytelność wnioskodawcy jest sporna w całej kwocie, a spór ma rzeczywisty charakter i zaistniał między stronami przed złożeniem wniosku (nowy art. 12a). Dwutygodniowy termin na wyst?pienie o upadłość ulegnie przedłużeniu do jednego miesi?ca, co bardziej odpowiada realiom. Zaliczka wnioskodawcy na poczet wydatków w toku postępowania o ogłoszenie upadłości ma być obowi?zkowa i wynosić 3000 złotych (nowy art. 22a). Cofnięcie wniosku może zostać uznane za niedopuszczalne, jeśli prowadziłoby do pokrzywdzenia wierzycieli (ma to zapobiec składaniu wniosków przez wierzycieli tylko w celu zastraszenia dłużnika i zmuszenia go do zapłaty).
• Projekt wprowadza funkcję zastępcy sędziego komisarza, którego celem ma być sprawniejsze prowadzenie postępowania. Podobny cel ma także Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości, w którym będ? publikowane orzeczenia.
• Novum stanowi instytucja przygotowanej likwidacji maj?tku, polegaj?cej na sprzedaży przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub składników maj?tkowych stanowi?cych znaczn? część przedsiębiorstwa na warunkach określonych we wniosku o ogłoszenie upadłości (nowy dział VIa tytułu II). Wniosek będzie uwzględniony, gdy taka sprzedaż będzie korzystniejsza niż likwidacja na zasadach ogólnych. Instytucja ta powinna przyspieszyć postępowanie i ułatwić pełniejsze zaspokojenie wierzycieli.
• Szereg zmian maj?cych na celu uelastycznienie przepisów i ich dostosowanie do wymogów praktyki przewidziano w zakresie wpływu upadłości na zobowi?zania upadłego (proponuj?c zasadniczo ułatwienie odstępowania od umów przez syndyka, w tym także niewzajemnych) oraz w zakresie bezskuteczności i zaskarżania czynności upadłego (tu na przykład rozszerzono kr?g osób, co do których z mocy prawa uznaje się za bezskuteczn? czynność prawn? z upadłym o osoby pozostaj?ce z nim w faktycznym zwi?zku i wspólnie z nim gospodaruj?ce). Wśród zmian przepisów dotycz?cych wpływu upadłości na tocz?ce się postępowania, wyróżnia się wyeliminowanie krytykowanego rozwi?zania w postaci umorzenia z mocy prawa postępowań przed s?dami polubownymi. Nowelizacja zrównuje w tym aspekcie spory arbitrażowe z tocz?cymi się przed s?dami powszechnymi.
• Nowelizacja proponuje jednolity (1-miesięczny) termin na zgłoszenie wierzytelności i znaczne odformalizowanie zgłoszenia – w tym możliwość dokonywania zgłoszeń drog? elektroniczn?, brak obowi?zku przedkładania wraz ze zgłoszeniem dowodów, wzór zgłoszenia, terminy instrukcyjne dla sędziego komisarza i syndyka.
• Proponuje się zastosowanie do sprzeciwu i odpowiedzi na sprzeciw reguł prekluzyjnych, zasadę rozpoznania sprzeciwu na posiedzeniu niejawnym w terminie 2 miesięcy i możliwość skorzystania z materiału dowodowego zgromadzonego w aktach innego postępowania (np. tocz?cego się między dłużnikiem a wierzycielem sporu s?dowego przed ogłoszeniem upadłości, a następnie zawieszonego). W zakresie nieobjętym sprzeciwami lista wierzytelności będzie mogła zostać zatwierdzona przez sędziego komisarza przed rozpoznaniem sprzeciwów, a co za tym idzie, możliwe będzie sporz?dzenie w niezaskarżonym zakresie planu podziału i przekazanie stosownych kwot wierzycielom (art. 260 ust. 3 i art. 337 ust. 1).
Wspomnieć należy, iż pomimo wyeliminowania opcji układowej postępowania upadłościowego zawarcie układu nadal będzie możliwe na gruncie PUiN, jeśli będzie to z korzyści? dla ogółu wierzycieli.
• Projekt przewiduje przemodelowanie dotychczasowych kategorii interesów (art. 342 ust. 1), czyli kolejności zaspokajania wierzycieli. Przede wszystkim, istotnie ograniczone ma zostać uprzywilejowanie należności publicznoprawnych. Ponadto, koszty postępowania nie będ? zaspokajane w ramach kategorii jako nie stanowi?ce wierzytelności upadłościowych. Kategori? podstawow? obejmuj?c? wierzytelności nieuprzywilejowane, w tym publicznoprawne, ma być docelowo kategoria druga.
O nowych rozwi?zaniach restrukturyzacyjnych pisaliśmy w czerwcowym Legal Alercie (link).
Justyna Dereszyńska
+48 22 50 50 765