Analizy i badania
Priorytetem działów zakupów na całym świecie pozostają oszczędności
<p style="text-align: justify;"><strong>Najważniejszym priorytetem dla dyrektorów działu zakupów (CPO) w Polsce i na świecie pozostaje redukcja kosztów oraz zarządzanie ryzykiem łańcucha dostaw. Może to być jednak trudne, biorąc pod uwagę, że prawie dwie trzecie z nich przyznaje, że łańcuchom tym w ich organizacji brak przejrzystości lub występuje ona w niewielkim stopniu. Jak wynika z globalnego badania firmy doradczej Deloitte „<a href="https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/zarzadzania-procesami-i-strategiczne/articles/raport-chief-purchasing-officer.html">Leadership: Driving innovation and delivering impact. The Deloitte Global Chief Procurement Officer Survey 2018</a>” pod wpływem nowoczesnych technologii model zakupów przechodzi intensywny okres zmian. W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy największy wzrost zainteresowania wśród menedżerów odpowiedzialnych za zakupy zanotowała automatyzacja z wykorzystaniem robotów.</strong></p>
>
Badanie zostało przeprowadzone wśród menedżerów kieruj?cych działem zakupów (CPO) z 504 firm, maj?cych siedzibę w 39 krajach, w tym również w Polsce. Ł?czne obroty tych przedsiębiorstw wynosz? 5,5 biliona dolarów.
Łańcuch dostaw bez kontroli
Zaskakuj?cym wnioskiem z tegorocznego badania jest, że aż 65 proc. ankietowanych menedżerów zakupów kontroluje jedynie poziom swoich bezpośrednich dostawców i nie wie co dzieje się w kolejnych ogniwach. – Ma to istotne konsekwencje dla wszystkich organizacji i branż, w szczególności w zakresie spełniania wymogów prawnych i korporacyjnych, odpowiedzialności społecznej oraz identyfikacji potencjalnych ryzyk – mówi Michał Syga, starszy konsultant w Dziale Konsultingu Deloitte. – Jest to tym bardziej niepokoj?ce, że ponad połowa ankietowanych upatruje w zarz?dzaniu ryzkiem łańcucha dostaw jedn? z trzech czołowych strategii zakupowych – dodaje.
Osi?gniecie jak największej przejrzystości może mieć pozytywny wpływ na realizację głównych priorytetów zakupowych wynikaj?cych z badania, czyli redukcji kosztów (78 proc.) oraz rozwoju nowych produktów i rynków (58 proc.). Pozwoli to także zwiększyć pewność, że strategiczni dostawcy s? gotowi sprostać i wesprzeć plany rozwoju firmy. Obecnie przekonanych o tym jest jedynie 52 proc. ankietowanych.
Co ważne współpraca z dostawcami z roku na rok spada na liście priorytetów ankietowanych menedżerów. W tym roku wskazało na ni? jedynie 23 proc. badanych, podczas gdy rok temu było to 26 proc., a w 2016 roku 39 proc.
Trudne do osi?gnięcia oszczędności
Menedżerowie kieruj?cy działem zakupów byli również pytani o to, jak radz? sobie z osi?ganiem stawianych przed nimi celów oszczędnościowych. 61 proc. badanych zadeklarowało, że w ci?gu ostatniego roku udało się im osi?gn?ć wyższy poziom oszczędności niż rok wcześniej. To o 3 pp. wynik lepszy niż rok temu. Co ciekawe tylko 13 proc. polskich CPO zadeklarowało, że udało im się w ci?gu ostatniego roku poprawić poziom oszczędności. Jedna pi?ta przyznała, że rezultat ten był gorszy, a 53 proc., że był bez zmian. – Gorsze wyniki deklarowane przez polskich menedżerów mog? wynikać z kilku powodów. Po pierwsze, jesteśmy krajem niskich kosztów, które nie jest łatwo ci?ć w nieskończoność. Po drugie, co ważniejsze, polscy menedżerowie zakupów, w przeciwieństwie do reszty świata wci?ż w większym stopniu wykorzystuj? tradycyjne dźwignie zakupowe takie jak cena zakupu, a w mniejszym te wymagaj?ce bardziej strategicznego spojrzenia – mówi Jakub Rosiecki, starszy menedżer w Dziale Konsultingu Deloitte.
Koncentrację na konsolidacji wydatków deklaruje 50 proc. polskich respondentów wobec 37 proc. globalnie, prace nad usprawnieniem specyfikacji produktów i usług deklaruje 50 proc. wobec 24 proc kolegów na świecie, a zwiększanie konkurencji planuje 44 proc. polskich CPO wobec 31 proc. globalnie.
Jednocześnie zyskuj?ce na znaczeniu globalnie, redukcja całkowitego kosztu posiadania całkowitego kosztu dobra w jego cyklu życia (32 proc.) oraz zwiększanie współpracy z dostawcami (23 proc.) uzyskały jedynie po 13 proc. wskazań polskich menedżerów.
Niewystarczaj?ce kompetencje
Przedsiębiorstwa musz? dostosować się do nowego środowiska niepewności gospodarczej, jednak tegoroczna edycja pokazała pewne uspokojenie nastrojów makroekonomicznych. Poziom ryzyka zwi?zanego z zakupami, choć wci?ż wysoki, wydaje się być pod kontrol?. Wskazuje na nie 47 proc. respondentów. Rok temu było to 50 proc.
Rosn?c? rolę działów zakupów potwierdza fakt, że 73 proc. badanych ma poczucie bycia wspieranym przez zarz?d swojej organizacji. Jednocześnie jedynie jeden na czterech menedżerów jest postrzegany jako silny partner biznesowy przynosz?cy istotn? wartość firmie – Jest to wyzwanie dla liderów działów zakupów, którzy, aby odgrywać większ? rolę w strategiach biznesowych swoich firm, musz? uzyskiwać lepsze wyniki. Na przeszkodzie staje liderom czynnik ludzki - 49 proc. liderów uważa ze ich zespołom brakuje kompetencji, aby zrealizować strategie zakupowe. Mimo spadku o 9 pp. rok do roku odsetek ten wci?ż jest wysoki – mówi Jakub Rosiecki. Wśród polskich menedżerów 69 proc. ma w?tpliwości co do kompetencji swojego zespołu w tym zakresie – dodaje. Nie znajduje to jednak odzwierciedlenia w inwestycjach w szkolenia. 15 proc. polskich menedżerów nie planuje wcale szkoleń w kolejnym roku, a 38 proc. przyznaje, że wydaje na szkolenia więcej niż 1 proc. swojego budżetu (podczas gdy na świecie jest to 66 proc). Podobnie ma się sytuacja w zakresie szkoleń zwi?zanych z kompetencjami cyfrowymi (synteza danych, kompetencje analityczne) – w Polsce w takie szkolenia chce inwestować 8 proc. respondentów, dwa razy mniej niż na świecie. – To niezrozumiałe z kilku powodów. Po pierwsze 85 proc. rodzimych menedżerów wskazuje narzędzia analityczne jako technologię, która będzie miała największy wpływ na ich pracę w kolejnych 2 latach, a po drugie to właśnie technologie cyfrowe daj? nam duż? szansę na szybkie dogonienie liderów w zakresie efektywności zakupów – mówi Jakub Rosiecki.
Coraz ważniejsze - automatyzacja i robotyzacja
Nadal wysoko na liście priorytetów CPO znajduj? się nowoczesne technologie. Ponad jedna trzecia liderów zakupów uważa, że dzięki digitalizacji będ? w stanie zrealizować cele zakupowe i dostarczyć wartość biznesow?. Cyfryzacja zakupów jest również wymieniana jako kluczowy czynnik w ich strategii. – Istotę cyfryzacji podkreśla fakt, że trzecim najważniejszym obszarem szkoleń dla zespołów zakupów, obok szkoleń technik negocjacyjnych i kompetencji miękkich, s? właśnie umiejętności cyfrowe– mówi Jakub Rosiecki. Jednocześnie 17 proc. ankietowanych firm nie ma strategii cyfryzacji zakupów. A spośród tych, które maj? j? wypracowan?, mniej niż jedna trzecia wierzy, że znacz?co podniesie ona szanse zrealizowania celów zakupowych.
W zakresie technologii, które najbardziej wpłyn? na biznes w kolejnych dwóch latach na uwagę zasługuj? zaawansowana analityka (54 proc. wskazań). Eksperci Deloitte wskazuj? też na rosn?c? rolę automatyzacji procesów z wykorzystaniem robotów. Jej popularność w ci?gu roku wzrosła prawie dwukrotnie, z 13 do 24 proc., co zwi?zane jest z korzystnym poziomem zwrotu z inwestycji oraz duż? skalowalności? tej technologii. – Żaden z polskich dyrektorów nie wskazał na robotyzację jako technologię mog?c? mieć zastosowanie w zakupach, co jest ważnym sygnałem wskazuj?cym na duży potencjał optymalizacji rodzimych przedsiębiorstw. Temat ten powinien jak najszybciej trafić na agendę dyrektorów zakupów, gdyż pozwala przynieść istotne oszczędności w operacyjnych procesach zakupowych. – Robotics Process Automation (RPA) cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem – dodaje Paweł Zarudzki, lider robotyki procesowej w Dziale Konsultingu Deloitte – Robotyzacja pozwala na automatyzację np. wymagaj?cych logowania się do różnych rozproszonych systemów informatycznych, uspójniania danych, przetwarzania zapotrzebowań, zamówień czy obróbki faktur. Zakupy operacyjne s? obszarem, który bardzo dobrze poddaje się robotyzacji – dodaje.
Głównymi barierami digitalizacji, których pokonanie mogłoby usprawnić proces zakupów s? brak integracji danych w łańcuchu dostaw (46 proc.) a także niska jakość samych danych (45 proc.). – S? to rzeczywiście problemy które napotykamy na co dzień w trakcie projektów zakupowych. Paradoksalnie, cyfryzacja może pomóc pokonać te bariery. Automatyzacja procesów w zakupach z pomoc? robotów może poprawić istotnie przepływ i jakość danych nawet w sytuacji niepełnej integracji systemów – przekonuje Jakub Rosiecki.