Analizy i badania
Prawo konkurencji - czas na zmiany? (III)
<p style="text-align: justify;">Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy antymonopolowej. Proponowane zmiany przepisów to efekt prac Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), który planuje w ten sposób zwiększyć wykrywalność praktyk ograniczających konkurencję i usprawnić proces kontroli koncentracji. Przyjęcie projektu przez Radę Ministrów oznacza, że coraz bardziej realne staje się wprowadzenie rozwiązań prawnych mających bardzo istotne znaczenie dla przedsiębiorców prowadzących działalność w Polsce.</p>
>
Jak wskazywaliśmy w pierwszej i drugiej części Alertu, zmiany dotycz? kilku ważnych obszarów regulacji z zakresu prawa ochrony konkurencji, z których pierwszorzędne znaczenie maj? przepisy wprowadzaj?ce zasady odpowiedzialności osób fizycznych zarz?dzaj?cych przedsiębiorstwem, które w ramach sprawowania swoich funkcji dopuściły do naruszenia przez przedsiębiorcę zakazu zawierania porozumień ograniczaj?cych konkurencję. Zgodnie z projektem chodzi w tym przypadku o osoby kieruj?ce przedsiębiorstwem, a więc jak należy zakładać osoby na bież?co podejmuj?ce strategiczne decyzje dotycz?ce działalności rynkowej danego podmiotu, jak członkowie zarz?du, czy rady nadzorczej. W przypadku stwierdzenia, iż osoba taka przez swoje działanie lub zaniechanie, umyślnie doprowadziła w czasie trwania naruszenia do zawarcia przez przedsiębiorcę nielegalnego porozumienia (np. zmowy lub porozumienia cenowego z dystrybutorami), wówczas UOKiK – w ramach swoich władczych i uznaniowych kompetencji będzie mógł na tak? osobę nałożyć karę pieniężn? do 2.000.000, 00 zł.
Jednocześnie, projekt przewiduje, iż zarówno przedsiębiorcy podejrzani o udział w antykonkurencyjnym porozumieniu, jak i osoby nimi zarz?dzaj?ce będ? mogli liczyć na złagodzenie sankcji pieniężnych w ramach procedury tzw. dobrowolnego poddania się karze. Przed zakończeniem postępowania antymonopolowego Prezes UOKiK będzie mógł wyst?pić do stron postępowania z propozycj? przyst?pienia do tej procedury, jeżeli uzna, że przyspieszy to postępowanie. W przypadku spełnienia określonych wymogów wynikaj?cych z akceptacji przez przedsiębiorcę lub dan? osobę warunków od których zależy skuteczność zakończenia omawianej procedury (m.in. akceptacja przewidywanej wysokości kary, jak i treści decyzji Prezesa UOKiK), Prezes UOKiK obniży karę pieniężn? o 10% w stosunku do kary, która mogłaby zostać nałożona na podstawie przepisów ogólnych.
Obok procedury dobrowolnego poddania się karze nowości? s? przepisy reguluj?ce postępowanie w sprawie wniosków leniency, które umożliwiaj? uczestnikowi porozumienia ograniczaj?cego konkurencję uniknięcie lub obniżenie sankcji finansowej w zamian za współpracę z organem antymonopolowym i dostarczenie informacji na temat porozumienia. Oprócz przepisów precyzuj?cych m.in. wymogi, jakie powinny spełniać wnioski leniency, warunki współpracy pomiędzy wnioskodawc? oraz Prezesem UOKiK oraz zasady obliczania wysokości redukcji uzyskiwanej dzięki programowi leniency, nowelizacja zakłada, iż przedsiębiorca, któremu nie udałoby się uzyskać całkowitego zwolnienia z kary, mógłby liczyć na dodatkow? jej obniżkę w przypadku ujawnienia informacji na temat innego, dotychczas nieznanego Prezesowi UOKiK porozumienia. W zamyśle UOKiK tego rodzaju rozwi?zanie (określane jako leniency plus) zwiększy skuteczność wykrywania naruszeń i przyczyni się do ich szybszej eliminacji.
Również tym celom maj? służyć przepisy umożliwiaj?ce Prezesowi UOKiK nałożenie w decyzji kończ?cej postępowanie środków maj?cych na celu zakończenie naruszenia zakazu praktyk ograniczaj?cych konkurencję lub usunięcie jego skutków. Prezes UOKiK, obok kary pieniężnej będzie mógł np. nakazać przedsiębiorcy zmianę umowy lub zobowi?zać przedsiębiorcę do zapewnienia dostaw swoim kontrahentom na niedyskryminacyjnych warunkach, zaś gdyby te środki okazały się niewystraczaj?ce nakazać przedsiębiorcy powierzenie prowadzenia działalności gospodarczej odrębnym jednostkom wewn?trz struktury przedsiębiorcy.
Zmienić się maj? także przepisy dotycz?ce postępowania z zakresu kontroli koncentracji, a więc wszystkich tych transakcji dokonywanych przez przedsiębiorców, które wymagaj? uprzedniej zgody Prezesa UOKiK. Najważniejsza zmiana polega na wprowadzeniu postępowania dwuetapowego w zależności od stopnia skomplikowania transakcji. Transakcje niebudz?ce w?tpliwości Prezesa UOKiK z punktu widzenia potencjalnego ograniczenia konkurencji, będ? rozpatrywane w ci?gu miesi?ca. W przypadku koncentracji bardziej skomplikowanych, wymagaj?cych przeprowadzenia badania rynku, lub co do których istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo istotnego ograniczenia konkurencji, termin zakończenia postępowania ulegnie przedłużeniu o 4 miesi?ce.
Jak podkreśla UOKiK, celem nowelizacji przepisów prawa ochrony konkurencji jest wdrożenie rozwi?zań systemowych wpływaj?cych na większ? skuteczność obecnie obowi?zuj?cych regulacji (szczególnie w zakresie zwalczania karteli) oraz na uproszczenie i skrócenie przyjętych procedur. Projekt ten niew?tpliwie wpisuje się w podstawowe założenie polityki antymonopolowej UOKiK, jakim jest eliminowanie naruszeń prawa ochrony konkurencji możliwie szybko w jak najszerszym zakresie. Potwierdzeniem tego s? w szczególności regulacje wprowadzaj?ce odpowiedzialność osób fizycznych zarz?dzaj?cych przedsiębiorstwem za zawarcie nielegalnego porozumienia, które dla byłych, aktualnych i przyszłych menadżerów będ? miały pierwszorzędne znaczenie jeżeli chodzi o eliminowanie ewentualnych nieprawidłowości zwi?zanych z działalności? zarz?dzanego przez nich podmiotu.
Projekt został już skierowany do Sejmu i obecnie czeka na opinię Biura Legislacyjnego, co oznacza, że jego uchwalenie w najbliższym czasie staje się coraz bardziej prawdopodobne. Informacje na temat statusu procesu legislacyjnego dotycz?cego wprowadzenia omawianych zmian będziemy przekazywać na bież?co w kolejnych częściach Alertu.
Jarosław Fidala
Associate
Kancelaria Prawna Schampera, Dubis, Zaj?c i Wspólnicy sp.k.