Analizy i badania

PPP – nowa ustawa wchodzi w życie

Redukcja zbędnych obciążeń administracyjnych, aktywizacja podmiotów prywatnych i publicznych oraz demonopolizacja administracji to główne cele, które realizować będzie nowa ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym (PPP). Opracowane pod kierownictwem wiceministra gospodarki Adama Szejnfelda przepisy wchodzą w życie 27 lutego br.

>

Na podstawie przepisów dotychczasowej ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym nie powstał praktycznie żaden projekt PPP. Zawierała ona bowiem skomplikowane przepisy i wygenerowała nadmierne obci?żenia. Wymagania okazały się zbyt duże dla potencjalnych zainteresowanych, zarówno ze strony sektora publicznego, jak i prywatnego.

Ekonomika nowej ustawy opiera się na dwóch założeniach:
1. Tam, gdzie to możliwe nie tworzyć zbędnych przepisów, ale odesłać do sprawdzonych rozwi?zań prawnych, m.in. w prawie handlowym i cywilnym.
2. Zostawić jak najwięcej przestrzeni dla dogodnych dla obu stron partnerstwa uzgodnień, tworz?c jedynie ramowe, a nie sztywne przepisy.

Wobec głosów krytyki dotychczasowej ustawy, obecny projekt rezygnuje z wielu uci?żliwych obowi?zków, w tym sporz?dzania analiz, pozostawiaj?c tę i inne decyzje samym zainteresowanym. Ponadto, projekt nie określa, co może być przedmiotem partnerstwa. Jeżeli spełnione zostan? wymagania ustawowe co do sposobu wynagradzania partnera prywatnego i podziału ryzyka zwi?zanego z przedsięwzięciem – partnerstwo będzie dopuszczalne. W każdym przypadku rozwi?zania obecnej ustawy pozostawiaj? swobodę stronom umowy, odsyłaj?c do ogólnego systemu prawa obowi?zuj?cego w Polsce, a także do dobrych praktyk i wzorców postępowania, bez nakładania obowi?zków ustawowych.

Jeżeli wynagrodzenie partnera prywatnego pochodzi wył?cznie od podmiotu publicznego, wybór partnera będzie się odbywał na podstawie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych. Najbardziej właściwym trybem wyboru partnera prywatnego będzie tryb dialogu konkurencyjnego. Polega on na tym, że po publicznym ogłoszeniu zamawiaj?cy prowadzi z wybranymi przez siebie wykonawcami dialog, a następnie zaprasza ich do składania ofert. Ten tryb nie wymaga żadnych modyfikacji w przypadku realizacji partnerstwa publiczno-prywatnego.
Jeżeli natomiast wynagrodzenie partnera prywatnego nie pochodzi wył?cznie od podmiotu publicznego i przynajmniej w części polega na prawie do pobierania pożytków z przedmiotu partnerstwa, wyboru partnera prywatnego dokonuje się stosuj?c przepisy projektowanej ustawy koncesyjnej. Ponieważ ustawa koncesyjna jest dostosowana do przedsięwzięć PPP, przewiduje się bezpośrednie zastosowanie jej przepisów.

Umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym ma charakter ramowy. Jest to zreszt? rozwi?zanie znane w praktyce światowej (tzw. umbrella agreement). Na jej podstawie partner prywatny zobowi?zuje się do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzeci?. Z kolei podmiot publiczny zobowi?zuje się do współdziałania w osi?gnięciu celu przedsięwzięcia, w szczególności poprzez wniesienie wkładu własnego. Zaś każda ze stron ponosi część ryzyka powodzenia przedsięwzięcia. W ten sposób nawi?zuje się do uznanych w świecie modeli partnerstwa publiczno-prywatnego. Poszczególne zobowi?zania w ramach umowy o PPP będ? mogły być wyrażone w formie określonej w istniej?cych przepisach np. Kodeksu cywilnego.

Ponieważ celem partnerstwa będzie najczęściej wykonywanie zadań publicznych, w drodze wyj?tku od zasady swobody umów, bież?ca kontrola realizacji będzie przyznana podmiotowi publicznemu. Interwencję ustawodawcy w tym przypadku uzasadnia należyty standard realizacji, zwłaszcza, jeśli chodzi o obiekty użyteczności publicznej i zadania publiczne o charakterze powszechnym.

Przedmiot partnerstwa (powstała droga, wzniesiony szpital, zainstalowany system urz?dzeń technicznych itp.), po zakończeniu umowy przekazywany jest podmiotowi publicznemu. Ustawa przewiduje także przekazanie podmiotowi publicznemu składnika maj?tkowego np. gruntu, który był wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia. Takie postanowienie nie zamyka jednak możliwości odmiennego uregulowania tej kwestii w umowie o partnerstwie publiczno-prywatnym. Można w niej np. zastrzec przekazanie składnika maj?tkowego innej niż zaangażowana w projekt państwowej lub samorz?dowej osoby prawnej lub spółce powołanej w tym celu przez podmiot publiczny. Partnerowi prywatnemu będzie przysługiwało – zarówno w trakcie obowi?zywania umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, jak i bezpośrednio po zakończeniu partnerstwa – prawo pierwokupu nieruchomości, która służyła do realizacji partnerstwa, jeśli miałaby być zbywana. Umożliwiłoby to kontynuację zadania, także po zakończeniu okresu jego realizacji.

Partnerstwo publiczno-prywatne może być oparte o sam? umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym albo może być w tym celu zawi?zana spółka. Będzie ona mieć charakter „celowy”, a jej cel i przedmiot działalności będ? określone przez partnerów w umowie o partnerstwie publiczno-prywatnym.

W stosunku do obowi?zuj?cej ustawy ograniczono wymóg zgody Ministra Finansów do przedsięwzięć, które wi?ż? się z zaangażowaniem środków budżetowych w wysokości przekraczaj?cej 100 mln zł. Co więcej, kwota ta nie obejmuje środków przeznaczonych na finansowanie programów operacyjnych, o których mowa w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.
Dodatkowo wprowadzono wytyczn?, zgodnie z któr? Minister Finansów udzielaj?c zgody, kieruje się bezpieczeństwem finansów publicznych. Ma to na celu uniknięcie w?tpliwości co do zakresu oceny wniosku -merytoryczna wartość przedsięwzięcia zasadniczo nie powinna być przedmiotem analizy Ministra Finansów. Ponadto, skrócony został z 60 dni do 6 tygodni termin na wydanie zgody.

W ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju dodaje się przepis, który wprost upoważnia do dofinansowywania ze środków unijnych projektów realizowanych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Wprowadzenie do ustawy przepisu, który wyraźnie wskazywałby na możliwość dofinansowania w ramach programów operacyjnych projektów realizowanych również w formie partnerstwa publiczno-prywatnego usunie ewentualne w?tpliwości, czy takie dofinansowanie przysługuje w obszarze partnerstwa publiczno-prywatnego.

W prace nad ustaw? o PPP zaangażowani byli partnerzy społeczni, którzy wraz ze stron? rz?dow? wspólnie tworzyli jej zapisy. Wśród nich znaleźli się przedstawiciele administracji rz?dowej i samorz?dowej oraz organizacji przedsiębiorców i pracodawców. Przewodnicz?cym Grupy Międzyresortowej powołanej przez Komitet Rady Ministrów oraz szefem projektu i zespołów partnerów społecznych był wiceminister Adam Szejnfeld.
Przygotowana przez Ministerstwo Gospodarki ustawa dostępna jest na stronie:
http://orka.sejm.gov.pl/proc6.nsf/0/0A8B9266D11C7942C12574EA003B7CC2?OpenDocument
Ustawa została podpisana przez Prezydenta RP 6 stycznia 2009 r.

Biuro Prasowe Ministerstwa Gospodarki