Analizy i badania
Oczekiwane zmiany w postępowaniu egzekucyjnym - uporządkowanie nadawania klauzul wykonalności
<p style="text-align: justify;">10 kwietnia 2014 r. wejdzie w życie kolejna nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego (ustawa z dnia 7 lutego 2014 r., Dz. U. 2014, poz. 293). Celem zmian jest uporządkowanie i doprecyzowanie kwestii związanych z nadawaniem klauzuli wykonalności niektórym tytułom egzekucyjnym. Ustawa ureguluje w sposób wyraźny kwestie od wielu lat sankcjonowane przez praktykę.</p>
>
Konieczność wprowadzenia ładu do postępowania klauzulowego wynikła z wyroku TK z dnia 22 listopada 2010 r. (sprawa P 28/08). W tym orzeczeniu Trybunał zakwestionował konstytucyjność ? 182 Regulaminu urzędowania s?dów powszechnych, który na poziomie rozporz?dzenia – a nie ustawy - ustanawiał wyj?tki od kodeksowych reguł nadawania klauzul. Po uchyleniu przepisu powstała jednak luka w prawie, któr? wypełnić ma właśnie opisywana nowelizacja.
Uznana praktyka nareszcie w kodeksie
Nowela usuwa w?tpliwości co do formy nadania klauzuli wykonalności – jest ni? postanowienie o zdefiniowanej przez ustawę treści. Doprecyzowane zostały także miejsce umieszczenia klauzuli i elementy jej treści (szczegółowe brzmienie klauzuli zostanie nadane rozporz?dzeniem). Zgodnie ze znowelizowanym art. 783 ? 3 k.p.c., w przypadku tytułów egzekucyjnych, o których mowa w art. 777 ? 1 pkt 1 i 11 k.p.c. (orzeczenia i ugody s?dowe) postanowienie jest wydawane bez spisywania odrębnej sentencji, przez umieszczenie na tytule egzekucyjnym klauzuli wykonalności i opatrzenie jej podpisem sędziego albo referendarza s?dowego. Wyj?tkiem będ? sytuacje nadawania klauzuli przeciwko osobom niewymienionym w tytule egzekucyjnym, np. małżonkowie czy wspólnicy spółek osobowych, w wypadku których musi zostać wydane odrębne postanowienie.
Jasność w kwestii kosztów
Nowelizacja rozstrzyga, że postanowienie o nadaniu klauzuli w części, w jakiej przyznano w nim wierzycielowi zwrot kosztów postępowania, podlega wykonaniu bez potrzeby zaopatrywania go w klauzulę wykonalności. W przypadku nadania klauzuli bez spisywania odrębnej sentencji postanowienia, rozstrzygnięcie co do kosztów umieszcza się w klauzuli (nowy przepis art. 7941 k.p.c.).
Doręczenia i zaskarżanie orzeczeń w postępowaniu klauzulowym
Dodany nowelizacj? przepis art. 7942 k.p.c., jak też zmieniony art. 795 ? 2 i 3 k.p.c. reguluj? szczegółowo zasady doręczania i uzasadniania postanowień o nadaniu klauzuli oraz bieg terminów do składania adekwatnych środków zaskarżenia – zażaleń b?dź skarg na czynności referendarza. Nowa regulacja wydaje się wyczerpywać tę problematykę i daje nadzieję na usunięcie problemów praktycznych pojawiaj?cych się na gruncie dotychczasowego brzmienia przepisów k.p.c.
Nowelizację procedury cywilnej porz?dkuj?c? postępowanie klauzulowe należy ocenić pozytywnie. Kwestie te zasługiwały bowiem od dawna na uwagę, a ich znaczenie nie powinno być lekceważone, zwłaszcza w dobie podejmowania przez ustawodawcę prób ochrony dłużników przed nadużyciami. Praktyka pokaże, czy zmiany spełni? pokładane w nich oczekiwania. Pozytywnie należy również ocenić widoczne w ostatnich nowelach k.p.c. d?żenie do doprecyzowania i porz?dkowania postępowania egzekucyjnego w ogólności. Pewne jego obszary sprawiaj? bowiem trudności w praktycznym stosowaniu.
Justyna Dereszyńska
+48 20 50 50 765