Nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

Instytucja sprzeciwu

Zgodnie z nowymi przepisami przedsiębiorca może wnieść sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania czynności kontrolnych, jeżeli uzna, że s? one prowadzone z naruszeniem wskazanych w ustawie przepisów prawa. Oznacza to, że przedsiębiorcy przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do organu kontroli, który naruszył np. zakaz równoczesności kontroli, albo przekroczył limit czasu trwania kontroli. Sprzeciw wnoszony jest do organu podejmuj?cego i wykonuj?cego kontrolę w terminie 3 dni roboczych od dnia wszczęcia czynności kontrolnych przez organ kontroli, a w przypadku przekroczenia limitu czasu trwania w trakcie trwaj?cej już kontroli w terminie 3 dni roboczych od dnia przekroczenia tego limitu. Z chwil? doręczenia kontroluj?cemu zawiadomienie o wniesieniu sprzeciwu następuje wstrzymanie czynności kontrolnych przez organ kontroli. Wniesienie sprzeciwu spowoduje także wstrzymanie biegu czasu trwania kontroli.

Czas trwania kontroli

Nowe regulacje obniżyły limit czasu trwania kontroli. Obecnie czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli
u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać: 12 dni roboczych w przypadku mikroprzedsiębiorców; 18 dni roboczych w przypadku małych przedsiębiorców; 24 dni roboczych w przypadku średnich przedsiębiorców, oraz 48 dni roboczych w przypadku pozostałych przedsiębiorców. Przedłużenie czasu trwania kontroli jest możliwe jedynie z przyczyn niezależnych od organu kontroli z zastrzeżeniem, że musi się ono mieścić w granicach limitu czasu wyznaczonego na przeprowadzenie kontroli przez organ kontroli dla poszczególnych przedsiębiorców. Ponadto dopuszcza się przedłużenie czasu trwania kontroli w sytuacji, w której w toku kontroli zostanie ujawnione zaniżenie zobowi?zania podatkowego lub zawyżenie straty w wysokości przekraczaj?cej równowartość 10 procent kwoty zadeklarowanego zobowi?zania podatkowego lub straty, albo w przypadku ujawnienia faktu niezłożenia deklaracji pomimo takiego obowi?zku. Czas trwania takiej kontroli nie może jednak przekroczyć dwukrotności limitu czasu trwania kontroli przewidzianego dla poszczególnych przedsiębiorców. Istotnym z punktu widzenia przedsiębiorców jest także to, że w wyniku nowelizacji, ograniczenia czasu trwania kontroli przewidziane w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej stosuje się również w przypadku kontroli skarbowej.

Wył?czenie dowodów

Dowody przeprowadzone w trakcie kontroli przez organ kontroli z naruszeniem przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, jeżeli miały istotny wpływ na wyniki kontroli, nie będ? mogły stanowić dowodu w żadnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karnoskarbowym, dotycz?cym kontrolowanego przedsiębiorcy. Wprowadzenie powyższej reguły ma na celu ograniczenie podejmowania czynności kontrolnych z naruszeniem zasad wynikaj?cych z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wszczęcie kontroli na podstawie legitymacji

Zgodnie z uchwalonymi zmianami podjęcie czynności kontrolnych po okazaniu legitymacji służbowej, na podstawie przepisów szczególnych, może dotyczyć jedynie przypadków, gdy czynności kontrolne s? niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia, a także, gdy przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego.
W przypadku wszczęcia czynności kontrolnych po okazaniu legitymacji służbowej, przed podjęciem pierwszej czynności kontrolnej, osoba podejmuj?ca kontrolę ma obowi?zek poinformować kontrolowanego przedsiębiorcę lub osobę, wobec której podjęto czynności kontrolne, o jego prawach
i obowi?zkach w trakcie kontroli.

Braki formalne przesłank? nieważności upoważnienia do kontroli

Nowelizacja wprowadza również sankcję wobec organu kontroli
w postaci uznania braku podstawy do przeprowadzenia kontroli w sytuacji, gdy upoważnienie do przeprowadzenia kontroli nie spełnia wymagań określonych w ustawie.

Kontrola pod nieobecność przedsiębiorcy

Nowe przepisy dopuszczaj? wykonywanie czynności kontrolnych podczas nieobecności przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej, a także w sytuacji, w której kontrolowany nie wskazał osoby upoważnionej do reprezentowania go w trakcie kontroli. W takim przypadku, pod pewnymi warunkami czynności kontrolne mog? być wykonywane w obecności innego pracownika kontrolowanego lub w obecności przywołanego świadka, którym powinien być funkcjonariusz publiczny, niebęd?cy jednak pracownikiem organu przeprowadzaj?cego kontrolę. Ustawodawca usun?ł natomiast możliwość przeprowadzenia kontroli pod nieobecność kontrolowanego przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej podjętej w toku postępowania na podstawie przepisów ustawy o kontroli skarbowej.

Kontakt

Dariusz Malinowski
Partner
Tel.: +48 (22) 528 11 81
Faks: +48 (22) 528 11 59
dmalinowski@kpmg.pl

Ewa Szot
Senior Manager
Tel.: +48 (22) 528 10 06
Faks: +48 (22) 528 11 59
eszot@kpmg.pl

Łukasz Blak
Manager
Tel.: +48 (22) 528 10 05
Faks: +48 (22) 528 11 59
lblak@kpmg.pl

Mariusz Jurkiewicz
Manager
Tel.: +48 (22) 528 13 94
Faks: +48 (22) 528 11 59
mjurkiewicz@kpmg.pl