Nowe prawa dla konsumentów, nowe wyzwania dla e-sklepów

Projekt ustawy o prawach konsumenta, która wdrażała będzie rozwi?zania unijne do prawa polskiego, znajduje się obecnie na etapie prac sejmowych, jednak ze względu na zakres zmian przewidziany t? ustaw? istotnym jest, aby przedsiębiorcy już teraz rozpoczęli przygotowania do ich wprowadzenia.

Jakie zmiany wprowadzi nowa regulacja?

Projektowane przepisy ustawy spowoduj? przede wszystkim konieczność wprowadzenia przez przedsiębiorców zajmuj?cych się sprzedaż? na odległość (e-handlem) następuj?cych zmian:

→     konieczność informowania konsumentów o zasadach odst?pienia od umowy, w tym w szczególności o możliwości odst?pienia od umowy bez podania przyczyny w terminie 14 dni (dotychczas termin ten wynosił 10 dni), a także informowania o wzorze formularza odst?pienia od umowy, jak również o okolicznościach, w których konsumentowi prawo do odst?pienia nie przysługuje

→ wprowadzenie procedur zwi?zanych ze zwrotem towaru, w tym obowi?zek informowania o kosztach zwrotu rzeczy, które ponosi konsument

→ obowi?zek zwrotu konsumentowi wszystkich dokonanych przez niego płatności (w tym kosztów dostarczenia) nie później niż w terminie 14 dni od otrzymania oświadczenia konsumenta o odst?pieniu od umowy

→ obowi?zek czytelnego informowania konsumenta o tym, że dokonuje on odpłatnego zamówienia produktów oraz ujednolicenia formy przekazywania takiej informacji. Zgodnie z nowymi regulacjami, w przypadku posłużenia się przyciskiem lub podobn? funkcj? służ?c? konsumentowi do złożenia odpłatnego zamówienia przez Internet, musz? one być wyraźnie oznaczone zwrotem „zamówienie z obowi?zkiem zapłaty” lub innym zwrotem o treści mu odpowiadaj?cej

→ obowi?zek precyzyjnego informowania konsumenta o cenie kupowanego produktu, tj. podania pełnej ceny zakupu wraz z podatkami i wszystkimi opłatami dodatkowymi (w tym w szczególności opłatami za dostarczenie), a w przypadku, gdy umowa obejmuje prenumeratę lub zawierana jest na czas nieoznaczony, również obowi?zek wskazania wszystkich kosztów jakie ponosił będzie konsument w danym okresie rozliczeniowym ograniczenie możliwości stosowania tzw. opcji domyślnych przy składaniu zamówień, konieczność uzyskania wyraźnej zgody konsumenta na wszystkie odpłatne dodatkowe świadczenia zwi?zane z głównym przedmiotem umowy. Zakup każdego takiego dodatkowego świadczenia powinien wymagać zaznaczenia odpowiedniego pola przez konsumenta (tzw. opcja opt-in) bez możliwości przyjmowania przez przedsiębiorców takich świadczeń jako opcji domyślnych, które konsument musi odrzucić (odznaczyć) w celu uniknięcia obowi?zku zapłaty

→ obowi?zek zamieszczenia na stronach internetowych służ?cych do prowadzenia handlu elektronicznego, informacji o ograniczeniach dotycz?cych dostarczania oraz akceptowanych sposobach płatności

→ ograniczenie wynagrodzenia zwi?zanego z korzystaniem przez konsumentów z infolinii oferowanych przez przedsiębiorcę - koszty korzystania z takiej infolinii nie mog? być wyższe niż opłata za zwykłe poł?czenie telefoniczne, a tym samym stanowić dodatkowego źródła dochodów przedsiębiorcy

→ zakaz doliczania do ceny produktu kwot zwi?zanych z korzystaniem z określonego sposobu płatności. Kwota zwi?zana z korzystaniem z określonego sposobu płatności nie będzie mogła przewyższać rzeczywistych kosztów zwi?zanych z takim sposobem płatności przy jednoczesnym zachowaniu możliwości pobierania dodatkowej opłaty z tytułu zastosowania określonego sposobu płatności (ograniczonej do rzeczywistych kosztów przedsiębiorcy)

→ obowi?zek przekazania konsumentowi potwierdzenia zawarcia umowy na „trwałym nośniku”. Potwierdzenie takie powinno zawierać szereg obowi?zkowych informacji (np. informację o prawie odst?pienia od umowy w terminie 14 dni), przy czym trwałym nośnikiem w rozumieniu ustawy może być również wiadomość przesłana konsumentowi za pośrednictwem poczty elektronicznej, nie tylko umowa w formie pisemnej

→ obowi?zek informowania o czasie trwania umowy oraz sposobie i podstawie wypowiedzenia umowy (gdy umowa zawarta jest na czas nieoznaczony lub ma ulegać automatycznemu przedłużeniu)

→ obowi?zek informowania o sposobie i terminie spełnienia świadczenia oraz o stosowanej procedurze reklamacyjnej, jak również o możliwości skorzystania z pozas?dowych sposobów rozpatrywania reklamacji

→ w odniesieniu do roszczeń reklamacyjnych konsumentowi przysługiwało będzie uprawnienie do odst?pienia od umowy lub obniżenia ceny, chyba że sprzedawca niezwłocznie wymieni lub naprawi towar (w obecnym stanie prawnym podstawowym uprawnieniem konsumenta jest ż?danie naprawy lub wymiany rzeczy).

Jakie konsekwencje spowoduje brak wprowadzenia zmian przewidzianych w przedmiotowych regulacjach?

Niewywi?zanie się przez przedsiębiorców z obowi?zku wprowadzenia zmian przewidzianych nowymi regulacjami będzie skutkować w szczególności:

→ uznaniem, iż umowa nie została zawarta (zamówienie nie zostało złożone), a tym samym, że nie wi?że konsumenta - w przypadku braku wyraźnego zaznaczenia przez przedsiębiorcę przy dokonywaniu sprzedaży, że konsument dokonuje zamówienia z obowi?zkiem zapłaty

→ brakiem obowi?zku ponoszenia przez konsumenta kosztów i opłat, co do których konsument nie został należycie poinformowany

→ konieczności? zwrotu płatności dodatkowych (płatności poza uzgodnionym wynagrodzeniem za główne obowi?zki umowne) – w przypadku, gdy przedsiębiorca nie uzyskał wyraźnej zgody konsumenta na takie płatności, a jedynie j? założył poprzez zastosowanie tzw. opcji domyślnych

→ możliwości? odst?pienia przez konsumenta od umowy w terminie 12 miesięcy – w przypadku braku stosownego poinformowania konsumenta o przysługuj?cym mu prawie do odst?pienia

→ możliwości? nałożenia kary przez prezesa UOKiK w wysokości do 10% przychodu przedsiębiorcy osi?gniętego w roku rozliczeniowym poprzedzaj?cym rok nałożenia kary

→ kar? grzywny, która będzie mogła być nałożona na przedsiębiorcę, który zawieraj?c umowę z konsumentem nie wypełnia obowi?zku udzielania informacji lub dostarczania dokumentu przewidzianego nowymi przepisami lub udziela informacji, czy też dostarcza dokumenty, które zawieraj? niepełne lub nieprawdziwe informacje (w zwi?zku z wprowadzeniem w drodze planowanych regulacji nowego wykroczenia do kodeksu wykroczeń).

Jakie działania należy podj?ć?

W zwi?zku z planowanymi zmianami sugerujemy jak najszybsze podjęcie działań zwi?zanych z dostosowywaniem do nowych regulacji praktyk przedsiębiorców w zakresie e-handlu, zwłaszcza dostosowanie postanowień regulaminów prowadzonych sklepów internetowych, w szczególności celem uniknięcia wskazanych powyżej konsekwencji zwi?zanych z brakiem prawidłowego ich wdrożenia.

W pierwszej kolejności prowadz?cy e-sklep powinni zweryfikować dokumenty, które reguluj? prawa konsumentów korzystaj?cych z e-sklepu (np. ogólne warunki sprzedaży, regulaminy świadczenia usług drog? elektroniczn?), w celu określenia, które z nich będ? musiały zostać zmienione w zwi?zku z wprowadzan? nowelizacj?.

Zmienione regulaminy powinny być udostępniane wszystkim konsumentom przy dokonywaniu transakcji od dnia wejścia w życie nowelizacji, czyli według założeń projektu – od dnia 13 czerwca 2014 r.

Network and Information Security

Według informacji publikowanych na stronach internetowych Komisji Europejskiej w 2012 roku aż 93% większych przedsiębiorców i 76% małych zostało dotkniętych naruszeniami bezpieczeństwa elektronicznego. Liczne naruszenia bezpieczeństwa stały się przyczyn?, dla której w Parlamencie Europejskim kończ? się właśnie prace nad Dyrektyw? „Network and Information Security”. Jednym z zasadniczych jej celów jest nałożenie obowi?zków zwi?zanych z raportowaniem zagrożeń dla sieci teleinformatycznych do odpowiednich organów szczebla krajowego. Obowi?zki zostały zaprojektowane bardzo szeroko, ponieważ będ? im podlegać zarówno znacz?cy dostawcy usług cloud-computing, wyszukiwarki internetowe, sieci społecznościowe, jak i mniejsze sklepy internetowe. Dodatkowo raportowanie na temat incydentów sieciowych dotyczyć będzie sektorów: bankowego, giełd, energii, transportu, zdrowia oraz administracji publicznej. Dyrektywa obejmie swoim zakresem incydenty o istotnym wpływie na funkcjonowanie przedsiębiorców, np. zanik energii elektrycznej w wyniku włamania do sieci teleinformatycznej operatora energii elektrycznej. Do decyzji organu krajowego będzie należało ewentualne upublicznienie informacji o ataku na sieć teleinformatyczn?.

Jeśli jakiekolwiek zagadnienia zwi?zane z now? regulacj? budz? Państwa w?tpliwości lub wymagaj? bliższych wyjaśnień prawnicy Kancelarii Kochański Zięba Rapala i Partnerzy pozostaj? do Państwa dyspozycji.

Krzysztof Zięba
Partner
Prawo Ochrony Konkurencji i Antymonopolowe
Prawo Handlu i Dystrybucji
k.zieba(@)kochanski.pl

Sylwia Sylwestrzak
Partner
E-Commerce
s.sylwestrzak(@)kochanski.pl

Artur Piechocki
Of Counsel
E-Commerce
a.piechocki(@)kochanski.pl