Analizy i badania
Nowa ustawa offsetowa dotycząca zamówień obronnych
<p style="text-align: justify;"><span style="font-size: small;"><strong>30 lipca 2014 r. weszła w życie ustawa z dnia 26 czerwca 2014 r. o niektórych umowach zawieranych w związku z realizacją zamówień o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa (Dz. U. 2014, poz. 932). Nowa ustawa reguluje tryb i zasady zawierania umów offsetowych i zastępuje obowiązującą dotąd ustawę z dnia 10 września 1999 r. o niektórych umowach kompensacyjnych zawieranych w związku z umowami dostaw na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa. Główne zmiany wprowadzone nową ustawą dotyczą obowiązku zawierania umów offsetowych przez zagranicznych dostawców, charakteru zobowiązań offsetowych oraz zmiany podmiotu odpowiedzialnego za zawieranie i nadzorowanie tych umów po stronie państwa z Ministra Gospodarki na Ministra Obrony Narodowej.</strong></span></p>
>
Uchwalenie nowej ustawy reguluj?cej zawieranie umów offsetowych wynikało z konieczności dostosowania polskiego prawa do przepisów Unii Europejskiej, a w szczególności Dyrektywy 2009/81/WE oraz art. 346 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Offset stanowi instrument prawny dyskryminuj?cy ze swej natury podmioty zagraniczne – obowi?zek zawarcia umowy offsetowej ci?ży jedynie na dostawcach zagranicznych – i w zwi?zku z tym jest sprzeczny z podstawowymi zasadami prawa unijnego. Dlatego też – zgodnie z oficjalnym stanowiskiem Komisji Europejskiej – zastosowanie offsetu jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest to niezbędne do ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa państwa.
Likwidacja progu 5 mln EURO
Dotychczas zawarcie umowy offsetowej było obowi?zkowe w przypadku zawierania przez zagranicznego dostawcę umowy dostawy uzbrojenia lub sprzętu wojskowego na potrzeby obronności lub bezpieczeństwa państwa wyprodukowanego lub wytworzonego poza terytorium RP, jeżeli ł?czna wartość tej umowy przekraczała 5 mln euro w okresie 3 kolejnych lat. Według nowej ustawy, nałożenie na zagranicznego dostawcę obowi?zku zawarcia umowy offsetowej wymaga uzasadnienia stosownie do art. 346 ust. 1 lit. b TFUE, czyli wykazania, że jego zastosowanie jest konieczne w celu ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa państwa. Każdy przypadek zastosowania offsetu będzie musiał być poddany indywidualnej ocenie i uzasadniony przez Ministra Obrony Narodowej. Dokonanie zamówienia w trybie Decyzji 118/MON z wył?czeniem stosowania prawa zamówień publicznych nie skutkuje automatycznym stosowaniem offsetu.
Charakter zobowi?zań offsetowych
Przed wejściem w życie nowej ustawy, istniało ustawowe rozróżnienie pomiędzy zobowi?zaniem offsetowym bezpośrednim (direct offset) i zobowi?zaniem offsetowym pośrednim (indirect offset). Obecnie, w zwi?zku z konieczności? uzasadnienia zastosowania offsetu w świetle art. 346 TFUE, Ustawa definiuje zobowi?zanie offsetowe jako niezbędne z punktu widzenia ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa państwa, a zatem jako zobowi?zanie ściśle powi?zane z przedmiotem zamówienia (offset bezpośredni). W konsekwencji oznacza to, że zobowi?zania offsetowe nie będ?mogły obecnie dotyczyć inwestycji cywilnych.
Postępowania objęte nowym reżimem offsetowym
Nowa ustawa będzie miała zastosowania jedynie w przypadku tych zamówień, które rozpoczn? się po wejściu w życie ustawy i będę prowadzone w trybie Decyzji 118/MON reguluj?cej udzielanie zamówień dotycz?cych uzbrojenia i sprzętu wojskowego wył?czonych spod regulacji ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych. W przypadku wykonywania lub zmiany umów offsetowych zawartych przed dniem wejścia w życie nowej ustawy, zastosowanie będzie miała poprzednio obowi?zuj?ca ustawa offsetowa.
Dr Piotr Kunicki
+48 22 50 50 717
piotr.kunicki@eversheds.pl