Nowa Perspektywa UE 2014 – 2020 – nowe możliwości dofinansowania dla przedsiębiorstw i samorządów

Takie główne wnioski wypływaj? z publikacji „Fundusze UE 2014–2020. Nowa perspektywa – nowe możliwości”, która opisuje kierunki wsparcia w nowej perspektywie UE, aktualne uregulowania prawne oraz podatkowe aspekty wykorzystania środków EU, jak również przykłady dobrych praktyk. Publikacja została przygotowana przez doradców z Crido Taxand i wydana nakładem wydawnictwa C.H. Beck.

10 mld więcej do pozyskania

Pula środków z budżetu UE, jak? przyznano Polsce na dofinansowanie w ramach Funduszy Strukturalnych UE na lata 2014-2020, będzie o 10 mld EUR większa [1] w porównaniu   do poprzedniej perspektywy finansowej (2007-2013) i zamyka się w kwocie 82,5 mld EUR. Środki te będ? trafiały do beneficjentów za pośrednictwem 5 programów operacyjnych wdrażanych na szczeblu centralnym, 16 regionalnych programów operacyjnych i jednego programu ponadregionalnego.

Tabela 1: Porównanie programów i budżetów w Perspektywie UE 2007-2013 i Perspektywie UE 2014-2020

Źródło: Crido Taxand na podstawie Umowy Partnerstwa

Nowe programy w dużej mierze stanowi? kontynuację kierunków wsparcia z poprzedniej perspektywy.

Następc? skierowanego w latach 2007-2013 do przedsiębiorców Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG) jest PO Inteligentny Rozwój (PO IR), przy czym PO IR kładzie zdecydowanie większy nacisk na wspieranie działalności badawczo-rozwojowej, co wyraża się zarówno w ilości środków przeznaczonych na ten cel, jak i w różnorodności planowanych instrumentów. PO IR przewiduje również, tak jak jego poprzednik, wspieranie inwestycji przedsiębiorstw, ale na mniejsz? skalę. Z kolei, wsparcie szeroko rozumianej sfery e-gospodarki i e-administracji, przewidziane w osi VII i VIII PO IG zostało wyodrębnione w nowy program – PO Polska Cyfrowa.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko również w nowej perspektywie wspierać będzie głównie budowę infrastruktury transportowej, wodno-kanalizacyjnej i gospodarki odpadami. Ponadto wsparcie przeznaczone będzie na ograniczenie negatywnego wpływu działalności gospodarczej na środowisko naturalne (w odróżnieniu od reguł perspektywy 2007-2013, mniejszy nacisk położony zostanie na dostosowanie do norm). W sektorze energetyki dofinansowywane będ? głównie źródła odnawialne oraz wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w wysokosprawnej kogeneracji.

Program Operacyjny Polska Wschodnia, to program skierowany do województw Polski Wschodniej i adresuj?cy ich specjalne potrzeby. Stanowi on bezpośredni? kontynuację PO Rozwój Polski Wschodniej.

PO Wiedza Edukacja Rozwój jest następc? PO Kapitał Ludzki, przy czym w nowej perspektywie program ten w zdecydowanie mniejszym stopniu ukierunkowany jest na bezpośrednie wspieranie projektów szkoleniowych – jego celem jest przede wszystkim dofinansowanie projektów systemowych, w tym budowa systemu, za pośrednictwem którego wsparcie na projekty szkoleniowe   będzie przyznawane w Regionalnych Programach Operacyjnych.

Dwa razy więcej dla regionów

Na szczeblu regionalnym wsparcie z funduszy strukturalnych, tak jak w poprzedniej perspektywie, przyznawane będzie w ramach szesnastu RPO, przy czym w porównaniu do okresu 2007-2013 kwota środków unijnych przeznaczona do dystrybucji przez regiony jest ok. dwukrotnie wyższa.

Istotn? nowości? w porównaniu do poprzedniej perspektywy jest silne ukierunkowanie wsparcia. Wyrazem tej tendencji jest przede wszystkim koncepcja inteligentnych specjalizacji oraz Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT). Inteligentne specjalizacje to ustalane na szczeblu krajowym i regionalnym obszary tematyczne, kluczowe z punktu widzenia możliwości rozwoju Polski czy danego regionu, w zwi?zku z czym zakłada się, że to na tych właśnie tematach powinno koncentrować się wsparcie. W praktyce oznacza to, że wpisywanie się danego projektu w obszar inteligentnej specjalizacji będzie co najmniej zwiększało szanse na uzyskanie wsparcia, a być może nawet będzie stanowiło warunek konieczny, żeby to wsparcie uzyskać. Z kolei ZIT s? nowym instrumentem maj?cym wspierać rozwój terytorialny – koncepcja ta opiera się na założeniu że w celu lepszego oddziaływania na rozwój danego obszaru, dofinansowane projekty powinny być zintegrowane tematycznie. W efekcie wspierane będ? różne tematycznie, ale komplementarne wobec siebie projekty. ZIT-y realizowane będ? przede wszystkim w miastach wojewódzkich i obszarach powi?zanych z nimi funkcjonalnie.

Pomoc publiczna według nowych reguł

Nowa perspektywa finansowa UE na lata 2014-2020 przynosi ze sob? też bardzo duże zmiany w zakresie reguł pomocy publicznej, które w znacz?cym stopniu determinuj? możliwość pozyskania dofinansowania przez przedsiębiorców, jak i jego atrakcyjność.

Przede wszystkim, w zakresie wsparcia na nowe inwestycje przedsiębiorstw (tzw. pomoc regionalna), nast?pi znacz?ce pogorszenie warunków uzyskiwania wsparcia w porównaniu do okresu 2007-2013. Podstawowa zmiana to obniżenie (wyrażonych procentowo) maksymalnych pułapów dofinansowania, co wynika z faktu, iż polskie regiony rozwinęły się w stosunku do średniej unijnej na tyle, iż wsparcie im przyznawane powinno być niższe. W efekcie, jedynie 4 województwa Polski wschodniej utrzymały najwyższy (50%) limit pomocy – w pozostałych regionach maksymalne wsparcie spadło do 35 a nawet 25% (z poziomu 50 lub 40%). W specyficznej sytuacji znajduje się woj. mazowieckie – w poprzedniej perspektywie uprawnione do 30% limitu – w nowym rozdaniu limit ten wyniesie 35%, z wyj?tkiem podregionu zachodniego (20%) i m.st. Warszawa (do końca 2017 – 15%, następnie jedynie 10%)*. Specyficzna sytuacja woj. mazowieckiego wyraża się również w tym, iż duże firmy, które planuj? rozbudowę swych zakładów zlokalizowanych w tym regionie będ? mogły uzyskać dofinansowanie jedynie na dywersyfikację w kierunku nowych branż.