Aktualności firm stowarzyszonych  •  Analizy i badania

NADCIĄGA WIDMO DALSZYCH KAR DLA ZARZĄDÓW I PRACOWNIKÓW SPÓŁEK

W 2022 roku może wejść w życie długo zapowiadana nowelizacja kodeksu spółek handlowych (tzw. prawo holdingowe), a wraz z nią nowe przepisy o odpowiedzialności karnej Proponowane przez rząd przepisy karne są niejako w cieniu regulacji dotyczących grup kapitałowych, ale ich skutki mogą być dotkliwe.

Zamierzeniem ustawodawcy jest ustanowienie w art. 5871 oraz 5872 k.s.h. nowych czynów zabronionych (przestępstw) polegających na:

• nieprzekazaniu radzie nadzorczej informacji, dokumentów, wyjaśnień
  lub oświadczeń dotyczących spółki, jej działalności lub stanu majątkowego niezwłocznie, nie później niż w terminie 2 tygodni lub innym wyznaczonym przez radę nadzorczą;
• zatajeniu danych istotnych dla sporządzenia informacji, dokumentów, wyjaśnień
  lub oświadczeń dotyczących spółki, jej działalności lub stanu majątkowego;
• podaniu informacji, dokumentów, wyjaśnień lub oświadczeń dotyczących spółki, jej działalności lub stanu majątkowego niezgodnych ze stanem faktycznym.

Odpowiedzialności karnej będą mogli podlegać członkowie zarządu spółki, prokurent, likwidator, osoba zatrudniona w spółce na umowie o pracę lub wykonująca na rzecz spółki
w sposób regularny określone czynności na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenia albo innej umowy o podobnym charakterze.

Zgodnie z projektowanymi zmianami wymienione przestępstwa będą mogły być popełnione także nieumyślnie, a więc w sytuacji braku zachowania należytej ostrożności.

W przypadku umyślności – sąd będzie mógł orzec karę grzywny od 20 000 zł do 50 000 zł albo karę ograniczenia wolności. W przypadku nieumyślności – sprawcy będzie groziła kara
od 6000 zł do 20 000 złotych.

Należy pamiętać, że skazanie będzie wiązało się z:

• wpisem do Krajowego Rejestru Karnego,
• automatycznym zakazem pełnienia funkcji członka zarządu spółki kapitałowej, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidatora oraz prokurenta – o jakim stanowi art. 18 § 2 k.s.h.

Ustawodawca postanowił bowiem poszerzyć katalog przestępstw, za które skazanie będzie skutkowało niezdolnością sprawcy do pełnienia funkcji korporacyjnych. Zakaz będzie znajdował zastosowanie w przypadku skazania za czyny z art. 5871 oraz 5872 k.s.h, a także za czyny korupcji publicznej.

Krajowy Rejestr Karny będzie przekazywał informacje o zakazie wynikającym ze skazania
za przestępstwa korupcyjne lub dotyczące nieprzekazania informacji - Krajowemu Rejestrowi Sądowemu, który będzie z urzędu dokonywał wykreślenia osób wskazanych przez KRK,
a dotychczas pełniących funkcje korporacyjne.

Trudno jest ocenić, jak przepisy o uprawnieniach informacyjnych rady nadzorczej oraz obowiązkach z nimi związanych po stronie osób obowiązanych do udzielania informacji będą funkcjonowały w praktyce. Czy nie będzie dochodziło w tym zakresie do nadużyć, które mogłyby wpływać na prawidłowość procesów zarządczych, i czy argument ryzyka odpowiedzialności karnej nie będzie zbyt pochopnie wykorzystywany celem uzyskania realizacji nowych obowiązków? W tym zakresie jednak – jak wskazuje ustawodawca – istotnym argumentem obrony może być niska społeczna szkodliwość czynu, która powinna prowadzić do umorzenia postępowania karnego w przypadku żądań błahych lub stanowiących nadużycie. Takie rozwiązanie ma przemawiać zresztą za przyjęciem modelu odpowiedzialności karnej, nie zaś cywilnej, za naruszenie obowiązków informacyjnych. Należy jednak pamiętać, że każdy przypadek będzie badany indywidulanie przy uwzględnieniu okoliczności konkretnej sprawy.

Projekt powyższych zmian jest na etapie prac w komisji sejmowej. Przebieg procesu legislacyjnego można śledzić TUTAJ.