Jak rynki zareagują na zwycięstwo PiS w wyborach parlamentarnych?

Wysokie prawdopodobieństwo znacz?cych zmian na scenie politycznej po jesiennych wyborach parlamentarnych w Polsce oddziałuje w kierunku wzrostu ryzyka politycznego. Zwiększone ryzyko polityczne znajduje odzwierciedlenie w rosn?cym w ostatnich miesi?cach spreadzie pomiędzy rentownościami polskich obligacji 5-letnich i stawk? 5-letniej transakcji IRS. Zwiększenie spreadu pomiędzy tymi dwoma instrumentami może być interpretowane jako wzrost ryzyka kredytowego na rynku polskich obligacji. W ostatnich tygodniach spread ten znajduje się na poziomach zbliżonych do tych obserwowanych podczas nasilenia europejskiego kryzysu zadłużenia na przełomie lat 2011 i 2012.

Wzrost ryzyka politycznego zwi?zany jest z duż? niepewności? co do tego, w jaki sposób zmiana na scenie politycznej wpłynie na politykę gospodarcz? realizowan? w Polsce. Skalę tej niepewności potęguj? zgłoszone przez PiS liczne propozycje radykalnych zmian w polityce fiskalnej, które - w przypadku ich realizacji - miałyby wpływ na perspektywy wzrostu gospodarczego w średnim okresie. Wśród proponowanych działań maj?cych na celu zwiększenie dochodów budżetu państwa partia zapowiada opodatkowanie sklepów wielkopowierzchniowych i instytucji finansowych (podatek od aktywów bankowych lub transakcji finansowych), pełne ozusowanie umów cywilnoprawnych oraz zwiększenie ści?galności podatku VAT. Z kolei wśród obietnic wyborczych PiS generuj?cych zwiększone obci?żenie dla budżetu można wymienić większe transfery dla rodzin wielodzietnych, znacz?co wyższ? kwotę woln? od podatku, obniżenie wieku emerytalnego i darmowe leki dla seniorów.

Analiza postulatów wyborczych PiS wskazuje na silne niezbilansowanie planowanych zwiększonych wydatków z budżetu państwa i wyższych oczekiwanych wpływów do budżetu (por. MAKROmapa z 13.07.2015). Ewentualne zmiany w polityce fiskalnej w 2016 r. musz? być jednak zgodne z obowi?zuj?c? tzw. stabilizuj?c? reguł? wydatkow?. Zgodnie z ni? rz?d zmieniaj?c projekt budżetu na 2016 r. mógłby zwiększyć wydatki z budżetu państwa, jednak musiałby wskazać dodatkowe źródła po stronie dochodów umożliwiaj?ce sfinansowanie tych wydatków. Ł?czne wpływy z opodatkowania banków i sklepów oraz ozusowania umów cywilnoprawnych w skali całego roku można naszym zdaniem szacować na ok. 10 mld zł. W naszej ocenie działania maj?ce na celu zwiększenie ści?galności podatku VAT przynios? znacz?co niższy od oczekiwań PiS (19 mld zł) wzrost dochodów do budżetu. W konsekwencji, w przypadku realizacji zapowiedzi PiS istnieje ryzyko istotnego wzrostu deficytu sektora finansów publicznych do poziomu powyżej 3% PKB i ponownego objęcia Polski procedur? nadmiernego deficytu. Dlatego oczekujemy, że obietnice PiS wpływaj?ce na finanse publiczne w 2016 r. i w latach kolejnych zostan? zrealizowane tylko częściowo. W okresie następuj?cym bezpośrednio po październikowych wyborach parlamentarnych można jednak oczekiwać nasilenia obaw inwestorów o stabilność finansów publicznych w Polsce w średnim okresie.

Czynnikiem oddziałuj?cym w kierunku wzrostu ryzyka politycznego jest również spodziewane rozwi?zanie kwestii przewalutowania kredytów mieszkaniowych. W ostatnich miesi?cach A. Duda i kandydatka na premiera B. Szydło opowiadali się za przeniesieniem obci?żenia kosztami przewalutowania w znacz?cym stopniu na banki. W świetle tych wypowiedzi istnieje wysokie prawdopodobieństwo utrzymania treści tzw. „ustawy frankowej” w postaci pierwotnie przyjętej przez Sejm, w której założono podział kosztów przewalutowania przypadaj?cy w 90% na bank i 10% na kredytobiorcę. Zgodnie z szacunkami KNF, uchwalenie ustawy w takiej formie wi?załoby się ze strat? dla sektora bankowego w wysokości ok. 21,9 mld zł. W przypadku kilku banków poniesione przez nie straty przekroczyłyby wysokość rocznego zysku, a w przypadku wszystkich banków wi?załoby się z pogorszeniem wskaźnika wypłacalności oraz prawdopodobnym ograniczeniem akcji kredytowej. Proponowane opodatkowanie banków oraz operacja przewalutowania kredytów hipotecznych będ? negatywnie wpływały na stabilność systemu finansowego w Polsce. W efekcie może dojść do wyprzedaży akcji banków na GPW i osłabienia kursu złotego po zwycięstwie PiS w wyborach parlamentarnych.

Podwyższone ryzyko polityczne wi?że się również z perspektyw? spowolnienia wzrostu gospodarczego na skutek zapowiedzianych przez PiS zmian. Szacujemy, że wprowadzenie podatku bankowego zgodnie z proponowan? przez PiS stawk? (0,39% aktywów) będzie oddziaływało w kierunku zmniejszenia akcji kredytowej dla sektora niefinansowego o 16 mld zł. Ponadto ze względu na możliwość przerzucenia części kosztów podatku przez hipermarkety na klientów (np. poprzez wyższe ceny produktów) propozycje PiS będ? skutkować spowolnieniem wzrostu konsumpcji prywatnej. Z kolei ozusowanie umów cywilnoprawnych i wprowadzenie minimalnej płacy godzinowej (postulowane przez PiS, PO i Zjednoczon? Lewicę) będzie oddziaływało w kierunku zmniejszenia zatrudnienia i/lub obniżki przeciętnego wynagrodzenia, co poprzez zmniejszenie tempa wzrostu funduszu płac będzie miało również negatywny wpływ na dynamikę spożycia prywatnego. Ł?czny wpływ tych czynników na średnioroczn? dynamikę PKB szacujemy na ok. 0,5 pkt. proc.

Na zwiększone ryzyko polityczne składaj? się również oczekiwane zmiany w polityce pieniężnej. Na pocz?tku 2016 r. zostanie wybranych 8 nowych członków RPP (Sejm i Senat wybior? po 3 członków, a Prezydent nominuje 2 członków). Bior?c pod uwagę obserwowane w sondażach wysokie poparcie dla Prawa i Sprawiedliwości, najprawdopodobniej wszyscy nowi członkowie Rady zostan? wybrani przez tę partię i Prezydenta RP. Zmiana składu RPP przyczyni się naszym zdaniem do zmiany funkcji reakcji Rady w kierunku silniejszego wspierania wzrostu gospodarczego. Tak? ocenę wspiera wypowiedź prezydenta Dudy, który stwierdził, że bank centralny „ma do odegrania rolę” w stymulowaniu wzrostu gospodarczego. Uważamy, że oczekiwane przez nas silne spowolnienie wzrostu PKB i opóźnienie powrotu inflacji do celu skłoni? członków RPP do przeprowadzenia jednorazowej obniżki stóp procentowych o 50 pb w marcu 2016 r. (z ryzykiem przesunięcia obniżki na lipiec). Oczekujemy, że wzrost prawdopodobieństwa materializacji zarysowanego przez nas scenariusza przyczyni się do nasilenia oczekiwań na obniżki stóp procentowych po wyborach (obniżenie krótkiego końca krzywej dochodowości) i osłabienia kursu złotego.

Podsumowuj?c, oczekujemy, że wzrost ryzyka politycznego zwi?zany ze zwycięstwem PiS w wyborach parlamentarnych będzie w najbliższych tygodniach oddziaływał w kierunku wystromienia krzywej dochodowości i osłabienia kursu złotego. Scenariusz ten jest spójny z nasz? prognoz? kursu EURPLN (4,25 na koniec br.).

***

Credit Agricole Bank Polska S.A. pl.  Orl?t Lwowskich 1, 53-605 Wrocław  www.credit-agricole.pl

Niniejszy materiał został sporz?dzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodz?cych ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale maj? charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.

Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail:  jakub.borowski(@)credit-agricole.pl

Jean-Baptiste GIRAUD Dyrektor Pionu Dużych Klientów Korporacyjnych Head of Large Corporate Client Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 02 e-mail:jeanbaptiste.giraud(@)credit-agricole.pl

David JULLIARD Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Mid Corporate Client Division ul.Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 573 80 82 e-mail:  djulliard(@)credit-agricole.pl