Aktualności firm stowarzyszonych • Analizy i badania
Czy wąskie gardła w przetwórstwie podbiją ceny produkcji?
W MAKROmapie z 12.04.2021 przedstawiliśmy analizę dotyczącą wpływu narastających barier podażowych w polskim przetwórstwie przemysłowym na dynamikę cen produkcji sprzedanej i inflacji konsumenckiej. W poniższym raporcie analizujemy proinflacyjny wpływ niedoborów materiałów w następstwie wąskich gardeł w globalnych łańcuchach dostaw w przekroju sektorowym.
W celu zobrazowania problemu wąskich gardeł w poszczególnych kategoriach przetwórstwa przemysłowego posłużyliśmy się jednym z indeksów koniunktury GUS. Informuje on o tym jaki odsetek firm wskazuje na niedobór surowców, materiałów i półfabrykatów (z przyczyn pozafinansowych) jako barierę ograniczającą działalność przedsiębiorstwa.
Warto zwrócić uwagę, że niekorzystny wpływ niedoboru surowców i materiałów na działalność firm nasilił się pomiędzy wrześniem 2020 r. a marcem 2021 r. we wszystkich kategoriach przetwórstwa oprócz trzech branż (produkcja odzieży, poligrafia i reprodukcja zapisanych nośników informacji oraz produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych). Jako punkt odniesienia przyjęliśmy wrzesień 2020 r., gdyż był to ostatni miesiąc przed wystąpieniem barier podażowych zgodnie z badaniem PMI – w październiku 2020 r. po raz pierwszy od lipca 2018 r. odnotowano zwiększenie zaległości produkcyjnych. W największym stopniu odsetek firm wskazujących niedobór surowców, materiałów i półfabrykatów jako barierę rozwoju zwiększył się w ciągu ostatnich 6 miesięcy w branżach eksportowych (m.in. produkcji mebli, pozostałego sprzętu transportowego, komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, metalowych wyrobów gotowych, pojazdów samochodowych, przyczep, skór i wyroby ze skór, wyrobów tekstylnych, urządzeń elektrycznych). Jest to związane z silnym popytem wynikającym z ożywienia w światowym handlu – w ostatnich miesiącach branże eksportowe osiągały znacząco wyższą dynamikę produkcji niż inne kategorie przetwórstwa.
Po drugiej stronie spektrum znajduje się „produkcja wyrobów z pozostałych surowców niemetalicznych”, która m.in. dostarcza produkty dla budownictwa. Niski odsetek firm (i jego spadek w ostatnich miesiącach) wskazujących na niedobór materiałów jako barierę działalności powiązany jest z wciąż niską aktywnością branży budowlanej. W marcu br. produkcja budowlano-montażowa kształtowała się na poziomie o 15,7% niższym niż przed wybuchem pandemii COVID-19. Podobnie w przypadku produkcji odzieży, obostrzenia rządowe dotyczące sprzedaży w galeriach handlowych hamujące popyt skutkowały zmniejszeniem się barier podażowych.
Naszym zdaniem narastające bariery podażowe mają proinflacyjny wpływ na dynamikę cen produkcji sprzedanej. Efektów tych nie możemy jeszcze w pełni obserwować w „twardych danych” o inflacji PPI, gdyż te pojawiają się z kilkumiesięcznym opóźnieniem. Kluczowe w tym względzie jest sektorowe zróżnicowanie barier niedoboru surowców, materiałów i półfabrykatów. Na powyższym wykresie można zauważyć dodatnią korelację pomiędzy odsetkiem firm raportujących wspomnianą barierę (w marcu br.) a inflacją PPI (styczeń 2021 r. – najnowsze dane) w poszczególnych branżach przetwórstwa przemysłowego. Relacji tej nie można traktować jako zależności przyczynowo-skutkowej, gdyż wskaźnik koniunktury dotyczy późniejszego okresu niż dane inflacyjne. Niemniej jednak można stwierdzić, że w branżach znajdujących się bliżej prawego górnego rogu wykresu ceny rosną już dosyć szybko i istnieje znaczący potencjał do dalszego wzrostu z uwagi na występujące bariery podażowe.
Trzy kategorie przetwórstwa odbiegają od zarysowanej powyżej zależności. W przypadku wytwarzania i przetwarzania koksu i produktów rafinacji ropy naftowej inflacja PPI kształtuje się na relatywnie niskim (w porównaniu do zgłaszanych barier) poziomie. Można to tłumaczyć cenami ropy na światowym rynku. W styczniu br. kształtowały się one (wyrażone w złotych) na poziomie niższym o 17,0% niż przed rokiem. Biorąc pod uwagę obserwowane w ostatnich miesiącach tendencje na tym rynku inflacja w tej branży zapewne przyspieszy. W przypadku produkcji metali wysoka inflacja PPI jest efektem szybkiego tempa wzrostu cen metali na światowym rynku (np. miedzi). Z kolei w przypadku produkcji mebli, pomimo najsilniejszych na tle innych branż barier podażowych, obserwujemy zbliżoną do zera dynamikę cen, co jest najprawdopodobniej efektem silnej presji konkurencyjnej w handlu międzynarodowym.
Uważamy, że w II poł. br. ograniczenia podażowe będą stopniowo wygasać, co ograniczy ich proinflacyjny wpływ. W połączeniu z wynikami analizy przedstawionej w MAKROmapie z 12.04.2021, zarysowane powyżej tendencje stanowią wsparcie dla naszego scenariusza inflacyjnego, w którym lokalne maksimum dla inflacji ogółem zostanie osiągnięte w maju br. (por. MAKROmapa z 29.03.2021), a w kolejnych miesiącach inflacja CPI będzie obniżać się.
***
Credit Agricole Bank Polska S.A. pl. Orląt Lwowskich 1, 53-605 Wrocław www.credit-agricole.pl
Niniejszy materiał został sporządzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodzących ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale mają charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.
Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail: jakub.borowski@credit-agricole.pl
Romain RVEL Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Corporate Clients Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 434 30 82 e-mail: rrevel@credit-agricole.pl