Polska skorzysta na zniesieniu kwot cukrowych

Unijny rynku cukru opiera się na ścisłej kontroli podaży poprzez ograniczenia produkcyjne dla poszczególnych krajów (tzw. kwoty cukrowe) oraz restrykcyjny system zarz?dzania nadwyżkami produkcji, czyli tzw. cukrem pozakwotowym. Na unijnym rynku cukru funkcjonuje również minimalna cena skupu buraków cukrowych. Jednak dotyczy ona jedynie buraków cukrowych zakontraktowanych do produkcji cukru kwotowego. Od 1 października br. zniesione zostan? limity produkcyjne, a w konsekwencji przestanie obowi?zywać system zarz?dzania nadwyżkami produkcyjnymi. W efekcie producenci cukru będ? mogli bez ograniczeń zarz?dzać swoj? produkcj?. Jednocześnie zniesiona zostanie minimalna cena skupu dla buraków cukrowych.

Uważamy, że deregulacja unijnego rynku cukru zwiększy jego podatność na światowe szoki popytowo-podażowe. Będzie to oddziaływało w kierunku wzrostu korelacji cen cukru w UE ze światowymi cenami cukru, a w konsekwencji zwiększenia ich zmienności. Zniesienie ograniczeń produkcyjnych będzie również w naszej ocenie sprzyjało rosn?cej geograficznej koncentracji produkcji w krajach, w których występuj? przewagi komparatywne w produkcji buraków cukrowych, zwi?zane m.in. z korzystniejszymi warunkami glebowo-klimatycznymi oraz niższymi kosztami produkcji. Takie zjawisko obserwowane jest na unijnym rynku mleka, po tym jak w kwietniu 2015 r. w UE zniesione zostały kwoty mleczne.

Uważamy, że wśród krajów, które mog? szczególnie skorzystać na zniesieniu kwot cukrowych jest Polska. Wynika to z jej wysokiej konkurencyjności zwi?zanej z relatywnie niskimi kosztami pracy, korzystnymi warunkami glebowo-klimatycznymi oraz długimi tradycjami zwi?zanymi z upraw? buraków cukrowych. Wsparcie dla takiej oceny stanowi? dane Eurostatu, zgodnie z którymi przez ostatnie 5 lat powierzchnia uprawy buraków cukrowych zwiększyła się w Polsce o 14,2%, co było trzecim najsilniejszym wzrostem wśród 5 największych producentów cukru w UE (po Francji i Holandii). Wyzwaniem stoj?cym przed polskimi producentami buraków cukrowych pozostaje jednak najniższa wydajność wśród największych unijnych producentów, która jest zwi?zana m.in. z dużym rozdrobnieniem produkcji, a także relatywnie mniejszymi nakładami kapitałowymi. Można jednak oczekiwać, że rosn?ca konkurencja na unijnym rynku cukru, a także oczekiwane przez nas zwiększenie zmienności cen cukru przyspieszy konsolidację wśród producentów buraków cukrowych w Polsce.

Od wejścia Polski do UE zaszły głębokie zmiany strukturalne w polskim cukrownictwie. Znacz?co zmniejszyła się liczba cukrowni oraz zatrudnienie w przemyśle cukrowniczym, co znalazło odzwierciedlenie w istotnym wzrośnie jego wydajności i poprawie konkurencyjności. Mimo wyraźnego zwiększenia wydajności polskiego przemysłu cukrowniczego jest ona nadal niższa niż wśród pozostałych największych producentów cukru w UE. Zgodnie z danymi Instytutu Ekonomiki  Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przeciętna produkcja cukru na jedn? cukrownię w Niemczech w latach 2013-2016 wyniosła 187 tys. t, a na jednego zatrudnionego 797 t. W Polsce było to odpowiednio 103 tys. t oraz 564 t. Można jednak oczekiwać, że zwiększenie konkurencji po deregulacji unijnego rynku cukru będzie sprzyjał dalszemu wzrostowi wydajności w polskim cukrownictwie. Wsparcie dla takiej oceny stanowi wzrost inwestycji w polskiej branży cukrowniczej w I poł. br. o 25,8% r/r, co jest jednocześnie ich najwyższ? dynamik? od I poł. 2010 r. Co więcej, od I poł. 2016 r. dynamika inwestycji w polskim cukrownictwie jest dodatnia i utrzymuje się w trendzie wzrostowym. Wskazuje to, że branża w ostatnich kwartałach przygotowywała się do deregulacji unijnego rynku cukru.

Uwzględniaj?c nasze oczekiwania dotycz?ce wpływu deregulacji unijnego rynku cukru na jego ceny w UE, w tym w Polsce, w kolejnych kwartałach coraz większ? rolę w jego kształtowaniu odgrywać będzie sytuacja na światowym rynku cukru. Od listopada ub. r. utrzymuje się spadek cen cukru na świecie. Od tego czasu indeks cen FAO dla cukru zmniejszył się o ok. 55%. Obniżenie cen cukru wynika z szacunków wskazuj?cych na wyraźny wzrost jego produkcji w sezonie 2017/2018, który doprowadzi do zahamowania utrzymuj?cego się od dwóch sezonów spadku jego światowych zapasów. Relatywnie wysokie ceny cukru w 2016 r. sprzyjały bowiem zwiększeniu jego produkcji wśród jego największych producentów. Jednocześnie w sezonie 2016/2017 ust?piły niekorzystne warunki agrometeorologiczne zwi?zane z wyst?pieniem zjawiska El Niño. Zjawisko El Niño to anomalia pogodowa polegaj?ca na zakłóceniu cyrkulacji pasatowej (osłabieniu wiatrów nad środkowym i zachodnim Pacyfikiem), które prowadzi do występowania nadmiernych opadów w Ameryce Południowej i ich znacz?cego obniżenia w Azji Południowo-Wschodniej. W efekcie w sezonie 2015/2016 w Brazylii mieliśmy do czynienia z nadmiarem deszczu, który utrudniał żniwa i prowadził do zmniejszenia zawartości cukru w trzcinie, podczas gdy w Indiach, Tajlandii oraz Chinach opady były niewystarczaj?ce dla jej optymalnego wzrostu. Istotnym czynnikiem jest również wzrost powierzchni upraw buraków cukrowych w UE z uwagi na zniesienie kwot cukrowych. Silne wyhamowanie spadku światowych zapasów cukru znalazło odzwierciedlenie w grze kapitału spekulacyjnego na spadki cen, na co wskazuje ujemne saldo pomiędzy dług? a krótk? pozycj? inwestycyjn? zajmowan? przez inwestorów niekomercyjnych w kontraktach terminowych na cukier na giełdzie w Nowym Jorku (dług? pozycję przyjmuje się graj?c na wzrost cen, krótk? na spadek).

Oczekujemy, że w sezonie 2018/2019 dojdzie do wzrostu zapasów, a w konsekwencji kontynuacji spadku cen cukru w porównaniu do sezonu 2017/2018 r. Zwiększenie zapasów będzie wspierane w znacznym stopniu przez wyższ? produkcję cukru z buraków cukrowych w UE. Korzystny wpływ na produkcję będzie miało również oczekiwane przez nas osłabienie brazylijskiego reala względem dolara amerykańskiego do 3,30 na koniec 2018 r., które ograniczać będzie wykorzystanie trzciny cukrowej w Brazylii do produkcji bioetanolu (ceny cukru w Brazylii nominowane s? w dolarach a bioetanolu w realach, co zwiększa relatywn? opłacalność produkcji cukru w warunkach osłabienia reala). Efekt ten będzie wzmacniany przez prognozowan? przez nas stabilizację cen ropy naftowej Brent w horyzoncie prognozy (55 USD za baryłkę na koniec 2017 r. i na koniec 2018 r.) Uwzględniaj?c oczekiwane przez nas tendencje na globalnym rynku cukru prognozujemy, że cena cukru w Polsce na koniec 2017 r. wyniesie 1780 zł/t, a na koniec 2018 r. obniży się do 1540 zł/t. Głównym czynnikiem ryzyka dla naszej prognozy s? szacunki sytuacji popytowo-podażowej na sezon 2018/2019, a także warunki agrometeorologiczne wśród jego głównych światowych producentów.

***

Credit Agricole Bank Polska S.A. pl.  Orl?t Lwowskich 1, 53-605 Wrocław  www.credit-agricole.pl

Niniejszy materiał został sporz?dzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodz?cych ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale maj? charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.

Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail:  jakub.borowski(@)credit-agricole.pl

Jean-Baptiste GIRAUD Dyrektor Pionu Dużych Klientów Korporacyjnych Head of Large Corporate Client Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 02 e-mail:jeanbaptiste.giraud(@)credit-agricole.pl

David JULLIARD Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Mid Corporate Client Division ul.Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 573 80 82 e-mail:  djulliard(@)credit-agricole.pl