Prognozy na lata 2016-2017

Naszym zdaniem w IV kw. br. nast?pi obniżenie dynamiki PKB do 3,1% r/r wobec 3,5% w III kw., co będzie wynikało ze spadku wartości dodanej w budownictwie oraz ust?pienia korzystnych efektów bazy w usługach (w dziale "działalność finansowa i ubezpieczeniowa”, por. MAKROpuls z 30.11.2015). W efekcie średnioroczne tempo wzrostu gospodarczego wyniesie 3,4% w br. Oczekujemy, że w 2016 r. PKB wzrośnie o 2,7% (2,5% przed rewizj?), a w 2017 r. o 3,1%.

W 2016 r. oczekujemy wyraźnego spowolnienia wzrostu gospodarczego przede wszystkim ze względu na oddziaływanie efektów wysokiej bazy z br. przyczyniaj?cych się do zmniejszenia dynamik eksportu i inwestycji. W rezultacie, przy zwiększeniu tempa wzrostu importu wkład eksportu netto w skali całego roku stanie się ujemy. Dodatkowo wzrost PKB w Polsce w 2016 r. będzie ograniczany przez znacz?cy spadek dynamiki inwestycji publicznych (zmniejszone wykorzystanie środków unijnych na pocz?tku nowej perspektywy finansowej 2014-2020). Rewizja dynamiki PKB w górę w 2016 r. w stosunku do wrześniowej prognozy zwi?zana jest głównie z uwzględnieniem efektów uruchomienia programu "500 zł na dziecko” (program 500+).

Zgodnie z wypowiedziami przedstawicieli rz?du, wypłaty 500 zł na dziecko maj? nast?pić od 1 kwietnia 2016 r. W naszej prognozie założyliśmy, że w okresie II-IV kw. 2016 r. zostanie stopniowo wypłacone gospodarstwom domowym 16,1 mld zł (3/4 środków przewidzianych na pełen rok trwania programu). Środki te spowoduj? zwiększenie dochodu do dyspozycji brutto w sektorze gospodarstw domowych (dochód „w kieszeni”, który można wydać lub zaoszczędzić). W naszej ocenie efekty tego programu nie będ? jednak rozłożone równomiernie w czasie. Naszym zdaniem, w pierwszym kwartale trwania programu (II kw. 2016 r.) większość środków otrzymanych w ramach programu 500+ zostanie wydana. W efekcie na pocz?tku trwania programu tylko niewielka część transferów zostanie zaoszczędzona (głównie wśród bardziej zamożnych rodzin) i impuls do zwiększenia konsumpcji będzie wtedy najsilniejszy. Prognozujemy, że dynamika konsumpcji zwiększy się z 2,4% r/r w I kw. 2016 r. do 4,7% w II kw.

W kolejnych kwartałach trwania programu coraz większa część transferów będzie oszczędzana (w naszej ocenie ok. 30%). Jest to spójne z badaniami NBP, zgodnie z którymi w ci?gu ostatnich kilku lat stopa oszczędności gospodarstw domowych wykazywała tendencję wzrostow?. Ponadto część środków zostanie przeznaczona na spłatę wcześniejszego zadłużenia, a tym samym nie będzie mogła być skonsumowana. W efekcie, pozytywny wpływ programu 500+ na dynamikę konsumpcji w okresie III kw. 2016 r. – I kw. 2017 r. będzie wci?ż pozytywny, aczkolwiek wyraźnie mniejszy niż w II kw. 2016 r. Tym samym oczekujemy, że tempo wzrostu spożycia prywatnego w II poł. 2016 r. Lekko obniży się, jednak wci?ż pozostanie na wysokim poziomie równym ok. 4% r/r.

Oceniaj?c wpływ programu „500 zł na dziecko” na PKB należy jednak również uwzględnić koszty gospodarcze zwi?zane z wprowadzeniem innych działań w polityce fiskalnej maj?cej na celu sfinansowanie tego programu. Wśród propozycji PiS maj?cych na celu sfinansowanie obietnic wyborczych można wymienić podatek od aktywów banków i ubezpieczycieli oraz podatek od obrotów sklepów wielkopowierzchniowych. Oczekujemy, że w reakcji na wprowadzenie podatku właściciele sklepów przynajmniej w części przenios? koszty tego podatku na klientów, co będzie miało negatywny wpływ na ich konsumpcję. Ze względu na niepewność dotycz?c? ostatecznego zakresu sklepów, jakie miałby obj?ć ten podatek oraz skalę podwyżek cen detalicznych, wpływ ten jest trudny do oszacowania. Ponadto, spodziewane wprowadzenie podatku od aktywów banków i ubezpieczycieli w 2016 r. spowoduje obniżenie ograniczenie akcji kredytowej oddziałuj?ce w kierunku zmniejszenia dynamiki PKB Dodatkowo zwiększony popyt konsumpcyjny w 2016 r. zostanie w części zaspokojony przez wyższy import, co spowoduje zmniejszenie wkładu eksportu netto do wzrostu PKB.

Od II kw. 2017 r. pozytywny efekt oddziaływania programu 500+ na dynamikę konsumpcji wygaśnie, a dodatkowo wysokie efekty bazy z 2016 r. będ? oddziaływały w kierunku zmniejszenia tempa wzrostu spożycia prywatnego i dynamiki PKB w 2017 r. W przeciwnym kierunku będzie natomiast oddziaływała zwiększona absorbcja środków unijnych przyczyniaj?ca się do wzrostu inwestycji ogółem. W 2017 r. nast?pi również zwiększenie dynamiki inwestycji przedsiębiorstw wspierane przez efekty niskiej bazy z 2016 r.

Oczekujemy, że w 2016 r. średnioroczna inflacja ukształtuje się na poziomie 1,1% r/r wobec -0,9% w 2015 r. Prognozujemy, że deflacja w Polsce utrzyma się do grudnia 2015 r. W I kw. 2016 r. oczekujemy, że inflacja silnie zwiększy się do 1,0% r/r m.in. ze względu na oddziaływanie efektów niskiej bazy dla dynamiki cen paliw. W kolejnych kwartałach oczekujemy umiarkowanego wzrostu wskaźnika inflacji CPI do 1,6% w IV kw. 2016 r. Wzrost wskaźnika inflacji w kolejnych kwartałach będzie skutkiem zwiększenia dynamiki wszystkich jej składowych (cen żywności, paliw oraz inflacji bazowej). Czynnikiem ryzyka w dół dla naszej prognozy jest kształtowanie się cen ropy na światowych rynkach. W 2017 r. inflacja będzie dalej rosn?ć, wspierana przez domykanie się luki popytowej i ukształtuje się na poziomie równym średniorocznie 1,9%. Istotnym czynnikiem ryzyka w górę dla prognozy inflacji w 2017 r. jest możliwość utrzymania stawek podstawowej podatku VAT na obecnym poziomie (patrz wyżej).

Uważamy, że rynek pracy znajduje się blisko stanu równowagi. Oczekujemy, że stopa bezrobocia rejestrowanego ukształtuje się na poziomie 9,9% na koniec br. i obniży się do 9,6% w 2016 r. i 9,3% w 2017 r. Do spadku bezrobocia przyczyni? się zarówno oczekiwany w okresie prognozy dalszy (choć wolniejszy) wzrost inwestycji, jak i strukturalne zmiany na rynku pracy wynikaj?ce z wprowadzonych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej reform urzędów pracy. Skala spadku stopy bezrobocia będzie ograniczana przez trudności w znalezieniu wykwalifikowanych pracowników. Oczekujemy, że dynamika zatrudnienia poza rolnictwem będzie się stopniowo obniżać i osi?gnie poziom 0,0% r/r w IV kw. 2016 r. i całym 2017 r. Wzrost inflacji i trudności w znalezieniu wykwalifikowanych pracowników będ? oddziaływały w kierunku wzrostu presji płacowej. Zwiększenie wynagrodzeń będzie ograniczane natomiast przez możliwość zwiększenia wymiaru godzinowego pracowników dotychczas zatrudnionych na część etatu, niski stopień uzwi?zkowienia w zakładach pracy, gotowość pracodawców do przeniesienia produkcji za granicę, napływ imigrantów oraz migracje powrotne Polaków. W efekcie oczekujemy umiarkowanego zwiększenia nominalnego tempa wzrostu płac z 3,4% w br. do 4,2% w 2016 r. i 5,0% w 2016 r.

Podtrzymujemy ocenę, że zmiana składu RPP na pocz?tku przyszłego roku przyczyni się do zmiany funkcji reakcji Rady w kierunku silniejszego wspierania wzrostu gospodarczego. Uważamy, że oczekiwane przez nas spowolnienie wzrostu PKB w IV kw. br. i I kw. 2016 r., modyfikacja reguły fiskalnej oraz odległa perspektywa powrotu inflacji do celu, która zostanie najprawdopodobniej zasygnalizowana w projekcji przygotowanej przez NBP w marcu 2016 r., skłoni? członków RPP do przeprowadzenia jednorazowej obniżki stóp procentowych o 50 pb w marcu 2016 r. (z ryzykiem przesunięcia obniżki na lipiec).

Prognozowane przez nas zacieśnianie polityki w USA (oczekujemy, że pierwsza podwyżka stóp procentowych nast?pi w grudniu br.), przy jednoczesnym łagodnym nastawieniu RPP będzie oddziaływać w kierunku osłabienia złotego. Skalę deprecjacji polskiej waluty może zwiększać również łagodzenie krajowej polityki fiskalnej w przyszłym roku, które może nasilić obawy inwestorów o ponowne objęcie Polski procedur? nadmiernego deficytu, co będzie oddziaływać w kierunku pogorszenia ratingu Polski (patrz wyżej) i odpływu kapitału portfelowego. Negatywny wpływ rozluźnienia polityki fiskalnej na kurs złotego uwzględniliśmy rewiduj?c istotnie w dół jego poziom w II poł. 2016 r. Czynnikiem ograniczaj?cym deprecjację złotego jest wydłużenie horyzontu programu luzowania ilościowego przez EBC, obniżka stopy depozytowej oraz gotowość EBC do dalszego łagodzenia polityki pieniężnej w przypadku materializacji scenariusza spowolnienia wzrostu gospodarczego w strefie euro lub opóźnienia powrotu inflacji do celu.

Bior?c pod uwagę zarysowane powyżej tendencje w krajowej polityce pieniężnej i fiskalnej oraz perspektywy działań EBC i FED oczekujemy, że kurs EURPLN będzie kształtował się w przedziale 4,25- 4,30 do września 2016 r. Pocz?wszy od IV kw. 2016 r. oczekujemy umiarkowanego umocnienia polskiej waluty z zasięgiem 4,00 za euro na koniec 2017 r. Będzie to zwi?zane z rosn?cymi oczekiwaniami rynkowymi na podwyżki stóp procentowych przez RPP. Naszym zdaniem, ze względu na rosn?c? inflację i wysokie prawdopodobieństwo jej powrotu do celu w horyzoncie kilku kwartałów, Rada zdecyduje się na rozpoczęcie cyklu zacieśniania polityki pieniężnej w marcu 2017 r. i poniesie stopy procentowe ł?cznie o 100 pb w 2017 r.

***

Credit Agricole Bank Polska S.A. pl.  Orl?t Lwowskich 1, 53-605 Wrocław  www.credit-agricole.pl

Niniejszy materiał został sporz?dzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodz?cych ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale maj? charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.

Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail:  jakub.borowski(@)credit-agricole.pl

Jean-Baptiste GIRAUD Dyrektor Pionu Dużych Klientów Korporacyjnych Head of Large Corporate Client Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 02 e-mail:jeanbaptiste.giraud(@)credit-agricole.pl

David JULLIARD Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Mid Corporate Client Division ul.Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 573 80 82 e-mail:  djulliard(@)credit-agricole.pl