Po kilku latach przerwy prezesi znów wierzą we wzrost przychodów i rozwój gospodarki światowej.

Zdecydowana większość zarz?dzaj?cych ankietowanych w badaniu CEO Survey 2014 (85% ) przewiduje poprawę wyników finansowych swojej firmy w nadchodz?cych 12 miesi?cach, a gdy przyjmiemy horyzont 3-letni grupa ta liczy już 90% respondentów w Polsce i 92% na świecie . Na naszym rynku rzadziej jednak spotykamy prezesów „bardzo” pewnych poprawy wyników w ci?gu 12 miesięcy (30% podczas gdy na świecie 39%), jednak już w odniesieniu do horyzontu trzyletniego optymizm rośnie u nas szybciej niż na świecie - aż 58% ankietowanych prezesów jest „zdecydowanie pewnych”, że poprawi wynik finansowy w tym czasie (w porównaniu do 45% rok temu).

„W tym roku nast?piło wyraźne odwrócenie trendu – po raz pierwszy od trzech lat obserwujemy wzrost pozytywnych nastrojów zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej. Widać jednak wyraźnie, że deklarowany optymizm jest jednak obarczony spor? dawk? niepewności” – podkreśla prof. Orłowski, główny doradca ekonomiczny PwC.

„Co ciekawe, polski optymizm w odniesieniu do najbliższych 12 miesięcy jest ostrożniejszy niż średnia globalna, jednak już w perspektywie 3 letniej polscy menedżerowie s? znacznie bardziej optymistyczni od respondentów na świecie, w Europie Zachodniej, czy w Europie Centralnej.”

W horyzoncie rocznym poziom optymizmu polskich menadżerów jest podobny do obserwowanego w Europie Zachodniej. Zdecydowanie odbiegamy w tym roku od nastrojów naszego regionu, gdzie odnotowano spadek liczby optymistów z 42% do 37%.

Co ciekawe, zarówno polscy menadżerowie jak i zarz?dzaj?cy firmami na świecie bardziej optymistycznie oceniaj? przyszłość własnych przedsiębiorstw i stan gospodarki globalnej, niż sytuację swojej branży. Tylko 14% menadżerów w Polsce i 21% na świecie jest przekonanych o możliwości wzrostu sprzedaży w swojej branży, czyli dwukrotnie mniej niż w przypadku oceny sytuacji we własnej firmie.

Wzrost optymizmu co do przyszłości własnych firm, jest ściśle zwi?zany z tym jak ankietowani menadżerowie postrzegaj? sytuację globaln?. Prawie połowa z ankietowanych prezesów firm na świecie i 40% w Polsce oczekuje przyspieszenia tempa rozwoju gospodarki światowej w ci?gu najbliższych 12 miesięcy. Co ważne, nikt z ankietowanych w Polsce i jedynie 7% respondentów na świecie nie spodziewa się pogorszenia sytuacji w globalnej gospodarce w najbliższym roku (w zeszłym roku odpowiednio 44% i 28%).

„Zarz?dzaj?cy firmami zaczynaj? odzyskiwać zaufanie do kondycji gospodarki światowej i do perspektyw rozwojowych własnych firm ” – zauważa Olga Grygier - Siddons, prezes PwC w Polsce. Wci?ż jednak uważaj?, że osi?gnięcie wzrostu przychodów w pokryzysowych czasach pozostaje wyzwaniem – zdaj? sobie sprawę, że tempo rozwoju światowej gospodarki nie będzie zawrotne, a konkurencja coraz ostrzejsza. Bardzo dobr? informacj? jest to, że polscy menadżerowie w przeciwieństwie do swoich kolegów z innych krajów naszego regionu powoli zaczynaj? odzyskiwać wiarę w siłę własnych firm”.

Spodziewane zmiany zatrudnienia

Wraz ze wzrostem optymizmu pojawiaj? się pozytywne sygnały dotycz?ce planów zatrudnienia – w Polsce 43% prezesów planuje wzrost zatrudnienia (27%w 2013 r.), jednocześnie jednak redukcję liczby pracowników rozważa praktycznie tyle samo firm co rok temu (odpowiednio 30% i 32% w 2013 r.). Na świecie już tylko 20% CEO spodziewa się redukcji personelu w ci?gu najbliższych 12 miesięcy, a 50% przewiduje wzrost liczby zatrudnionych

„Wraz z popraw? sytuacji ekonomicznej w Polsce zwiększa się otwartość firm na zatrudnianie nowych pracowników. Jednocześnie na podobnym poziomie utrzymuje się grupa firm pragn?cych redukować swoje zespoły, a to oznacza że nadchodz?cy rok może być okresem intensywnych przetasowań na rynku pracy. Sytuacja ta stwarza nowe szanse dla osób poszukuj?cych lub pragn?cych zmienić miejsce zatrudnienia” – zauważa Witold Orłowski, główny doradca ekonomiczny PwC w Polsce.

Jak rozwijać biznes?

Około 1/3 ankietowanych w Polsce i na świecie uważa, że innowacje będ? głównym motorem wzrostu ich przedsiębiorstw w najbliższym czasie. Tyle samo respondentów planuje wzmacniać obecność na istniej?cych rynkach (33% w Polsce i 30% na świecie)

Cech? wyróżniaj?c? w tym roku polskich prezesów jest poszukiwanie szans rozwojowych w ekspansji globalnej – prawie 1/5 ankietowanych widzi możliwości wzrostu w wejściu na nowe rynki (na świecie 14%). Rok temu tak? opcję rozważało 12%, a dwa lata temu jedynie 5%.

„Duże zainteresowanie polskich prezesów ekspansj? zagraniczn? jest zgodne z naszymi wcześniejszymi obserwacjami dotycz?cymi priorytetów rozwojowych polskich przedsiębiorstw. Jest to często jedyna droga zwiększenia sprzedaży w sytuacji rosn?cej konkurencji na naszym rynku. Polskie firmy z jednej strony coraz pewniej spogl?daj? na ustabilizowane i bardzo konkurencyjne rynki Europy Zachodniej, a z drugiej poszerza się ich perspektywa globalna” - zauważa Olga Grygier-Siddons prezes PwC w Polsce.

Blisko połowa ankietowanych (46%) wymienia kraje UE (poza Polsk?) jako priorytetowe rynki dla rozwoju firm, z czego 16% spogl?da głównie na Niemcy, a 10% na s?siednie kraje Europy Centralnej. Wci?ż silna jest pozycja Rosji (9% wskazań), ale coraz śmielej pojawiaj? się także nowe kierunki takie jak Kraje Zatoki Perskiej, Turcja i Chiny.

Polska na mapie firm zagranicznych

Z map zarz?dzaj?cych firmami globalnymi nie znika także rynek polski. Polska zajmuje 24. miejsce pod względem liczby odpowiedzi dotycz?cych rynków priorytetowych w badaniu globalnym PwC – tuż za takimi krajami jak Turcja czy Malezja i tuż przed Hong-Kongiem, Włochami, czy Hiszpani?.

Nasza kraj jest natomiast zdecydowanym liderem w regionie Europy Centralnej. Jako jeden z trzech najważniejszych rynków, Polskę wskazuje około 2,5% ankietowanych w skali globalnej - 2 razy więcej niż Rumunię, 4 razy więcej niż Czechy i 8 razy więcej niż Węgry.

Główne wyzwania gospodarczo - polityczne

Potencjalna niestabilność kursów walutowych budzi na naszym rynku największe obawy wśród czynników gospodarczo - politycznych (68%wskazań). Jest to jedyny niekorzystny czynnik gospodarczy, którego menadżerowie w Polsce obawiaj? się bardziej niż zarz?dzaj?cy firmami na świecie.

W badaniu globalnym największy niepokój budz? trzy powi?zane ze sob? potencjalne zjawiska: niepewny wzrost gospodarczy, reakcja rz?dów na deficyty i zadłużenie finansów publicznych oraz wzrost obci?żeń podatkowych – obawia się ich około 70% respondentów. Czynniki te wci?ż dominuj? choć w porównaniu do ubiegłego roku widzimy spadek wskazań średnio o 10 punktów procentowych.

Ciekawa jest wyj?tkowo duża różnica w skali obaw dotycz?cych możliwego wzrostu obci?żeń podatkowych pomiędzy menadżerami z Polski i reszty świata (50% wobec 70%). Być może znaczenie maj? tutaj wypowiedzi nowego ministra finansów, który bardzo wyraźnie zapowiada reformy prawa podatkowego ułatwiaj?ce życie polskim przedsiębiorcom, co rynek odczytuje jako brak planów podnoszenia podatków (60% rok temu i 50% wskazań obecnie)

„Widzimy w tym roku w Polsce znacznie mniejsze obawy zwi?zane z rozwojem sytuacji makroekonomicznej, szybko rośnie natomiast znaczenie zagrożeń o charakterze biznesowym” – podkreśla Witold Orłowski. Odsetek obawiaj?cych się o tempo wzrostu gospodarczego spadł w Polsce z 88% w roku ubiegłym do 63% w tym roku, odsetek obawiaj?cych się o reakcji władz na deficyt i zadłużenie z 74% do 63%, a odsetek obawiaj?cych się wzrostu obci?żeń podatkowych z 60% do 50%.

Główne wyzwania biznesowe - co będzie decydowało o przyszłości firm?

Wśród czynników biznesowych w ostatnich latach rośnie w Polsce i w skali globalnej zaniepokojenie możliwym brakiem dostępności do kluczowych umiejętności. Rok temu obawy takie wyrażało 58% ankietowanych na świecie, podczas gdy w tym roku wyzwania tego typu widzi już 63%. Problem dostępności wykwalifikowanych kadr zaczynaj? także coraz wyraźniej dostrzegać ankietowani w Polsce - niepokój o jakość zasobów ludzkich wyraziło w tym roku aż 55% polskich respondentów, w porównaniu do 37% w zeszłym roku.

„Może być to sporym wyzwaniem dla działów HR w firmach - ich pracownicy stan? bowiem przed zadaniem poszukiwania nowych specjalistów, a dostępność kluczowych talentów, pomimo trwaj?cych zwolnień, będzie znacznie mniejsza niż w ostatnich latach. W tej sytuacji coraz ważniejsze staj? się innowacyjne metody zachęcania i pozyskiwania cennych pracowników oraz zarz?dzanie talentami w przedsiębiorstwie” – podkreśla Olga Grygier-Siddons.

Zdaniem polskich ankietowanych czynnikiem, który w największym stopniu będzie determinował strategię firm w dłuższym okresie jest postęp technologiczny ( 85% wskazań w Polsce i 81% globalnie) oraz przemiany demograficzne (odpowiednio 53% i 60%). Jednocześnie tylko 35% prezesów w Polsce uważa, że ich działy badawczo rozwojowe oraz działy zasobów ludzkich s? dobrze przygotowane do wyzwań, jakie stawia przed nimi przyszłość. Na świecie wskaźniki te wynosz? odpowiednio 28% i 34%.

„Cieszy fakt, iż polscy menadżerowie dostrzegaj? słabość swoich działów badawczo- rozwojowych oraz zasobów ludzkich. Innowacje realizowane dzięki zatrudnianiu najlepszych kadr będ? podstaw? konkurencyjności polskich przedsiębiorstw w nadchodz?cych latach. Z drugiej strony trzeba zauważyć, że wiele polskich firm wci?ż pokłada nadzieję przede wszystkim w niskich kosztach produkcji. Taka strategia może zemścić się w przyszłości” – twierdzi Witold Orłowski główny doradca ekonomiczny PwC w Polsce.

Wyniki badań PwC wskazuj?, iż poważnym wyzwaniem dla wielu firm w Polsce będzie także restrukturyzacja działów zarz?dzania ryzykiem w przedsiębiorstwach. Aż 25% ankietowanych prezesów w Polsce uważa, iż nie s? one przygotowane do nowych wyzwań globalnych.

Informacje o badaniu

Dla celów 17. corocznego światowego sondażu prezesów firmy PwC w ostatnim kwartale

2013 r. przeprowadzono 1344 badań ankietowych w 68 krajach. 442 badań ankietowych przeprowadzono w Europie, 445 w Azji i Oceanii, 165 w Ameryce Łacińskiej, 212 w Ameryce Północnej, 88 w Europie Środkowej i Wschodniej oraz 45 na Bliskim Wschodzie i 35 w Afryce. Polsk? edycję badania przeprowadzono w tym samym okresie. Wzięło w nim udział 40 respondentów. Pełen raport globalny wraz z wykresami można pobrać ze strony www.pwc.com/ceosurvey, zaś badanie polskie jest dostępne na stronie www.pwc.pl/ceosurvey Wyniki 17. dorocznego światowego sondażu prezesów spółek ogłoszono na konferencji prasowej w Davos w przeddzień dorocznego spotkania Światowego Forum Ekonomicznego. Nagrania z konferencji prasowej (w jakości telewizyjnej) oraz inne materiały pomocnicze można pobrać ze strony press.pwc.com. Webcast z pełnej konferencji prasowej można pobrać ze strony http://www.pwc.com/davoswebcast.

Informacje o PwC

PwC współtworzy ze swoimi klientami poszukiwan? przez nich wartość biznesow?. Jesteśmy sieci? firm działaj?c? w 158 krajach. Zatrudniamy blisko 169 tysięcy osób dostarczaj?cych naszym klientom najwyższ? jakość w zakresie audytu, doradztwa biznesowego oraz doradztwa podatkowego i prawnego. Dowiedz się więcej na www.pwc.pl.

[1] rok temu po 81% w Polsce i na świecie

[1] rok temu 89% w Polsce i 90% na świecie