Aktualności firm stowarzyszonych

Koniunktura w niemieckim przetwórstwie najsłabsza od czasów kryzysu

Zgodnie ze wstępnymi danymi zagregowany indeks PMI (dla przetwórstwa i sektora usług) w strefie euro zmniejszył się we wrześniu do 50,4 pkt. wobec 51,9 pkt. w sierpniu, co było znacząco poniżej oczekiwań rynku (51,9 pkt.).

Zmniejszenie zagregowanego indeksu PMI wynikało ze spadku składowych zarówno dla bieżącej produkcji w przetwórstwie jak i aktywności biznesowej w usługach. Przeciętna wartość indeksu PMI w okresie lipiec-wrzesień (51,3 pkt.) ukształtowała poniżej średniej z II kw. (51,8 pkt.), a tym samym wyniki badań koniunktury stanowią ryzyko w dół dla naszej prognozy, zgodnie z którą kwartalne tempo wzrostu PKB w strefie euro nie zmieniło się w III kw. w porównaniu do II kw. i wyniosło 0,2%. Szacowane przez Markit (wyłącznie na podstawie wartości wskaźników PMI) tempo wzrostu gospodarczego w III kw. wynosi 0,1% kw/kw.

W ujęciu geograficznym zmniejszenie tempa wzrostu aktywności gospodarczej odnotowano w Niemczech i we Francji. W przypadku obu gospodarek spadek zagregowanego indeksu PMI był efektem zmniejszenia zarówno składowej dla bieżącej produkcji w przetwórstwie, jak i spadku subindeksu dla aktywności biznesowej w usługach. Zgodnie z raportem Markit, tempo wzrostu aktywności w pozostałych gospodarkach strefy euro objętych badaniem również spowolniło (do najniższego poziomu od listopada 2013 r.), co wynikało z pogorszenia koniunktury zarówno w usługach, jak i przetwórstwie przemysłowym.

Zgodnie z naszymi oczekiwaniami, wrzesień był drugim miesiącem z rzędu, w którym zaobserwowano zmniejszające się rozbieżności pomiędzy sytuacją w przetwórstwie i usługach. Dotychczas wzrost gospodarczy w strefie euro podtrzymywała rosnąca aktywność w usługach, podczas gdy w przetwórstwie obserwowany był spadek aktywności (składowa znajduje się już od ośmiu miesięcy poniżej granicy 50 pkt.). We wrześniu koniunktura w usługach uległa pogorszeniu w ślad za słabszymi nastrojami w przetwórstwie. Tendencja ta najprawdopodobniej będzie kontynuowana, gdyż historycznie takie rozbieżności pomiędzy sektorami były krótkotrwałe. Przyczyni się to zatem do spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego ogółem w strefie euro. Taką ocenę wspiera wskaźnik przyszłej aktywności (w ciągu najbliższych 12 miesięcy) dla całej strefy euro, który ukształtował się we wrześniu tylko nieznacznie poniżej sierpniowej wartości (najniższej od maja 2013 r.), co sygnalizuje wysokie ryzyko pogorszenia koniunktury w kolejnych miesiącach.

Zgodnie z raportem ankietowane firmy działające w strefie euro wyrażały swój pesymizm dotyczący wojen handlowych oraz napięć geopolitycznych (w tym niepewności wokół Brexitu), które potęgują niekorzystne perspektywy światowego wzrostu gospodarczego. Warto zwrócić uwagę, że w raport Markit po raz pierwszy podkreślił obawy firm nie tylko o popyt zagraniczny, ale również krajowy.

Na tle całej strefy euro szczególnie niekorzystnie wygląda koniunktura w Niemczech. Zagregowany wskaźnik PMI dla tej gospodarki ukształtował się we wrześniu, po raz pierwszy od kwietnia 2013 r., poniżej granicy 50 pkt. oddzielającej spadek od wzrostu aktywności. Przeciętna wartość indeksu PMI w okresie lipiec-wrzesień (50,6 pkt.) ukształtowała znacząco poniżej średniej z II kw. (52,5 pkt.), co stanowi wsparcie dla naszego scenariusza, zgodnie z którym Niemcy wpadły w III kw. w tzw. techniczną recesję (spadek PKB przez dwa kwartały z rzędu). Ponadto, już drugi miesiąc wskaźnik oczekiwanej produkcji (łącznie dla usług i przetwórstwa) dla Niemiec zasygnalizował spadek aktywności gospodarczej w horyzoncie roku. Prognozujemy, że PKB w Niemczech obniżył się o 0,1% w II i II kw. br., a w całym 2019 r. wzrost gospodarczy wyniesie 0,5% r/r.

Z punktu widzenia perspektyw polskiego eksportu szczególnie istotne są nastroje w niemieckim przetwórstwie przemysłowym. Sytuacja we wrześniu uległa dalszemu, wyraźnemu pogorszeniu w porównaniu do sierpnia. Indeks PMI zmniejszył się do 41,4 pkt. we wrześniu z 43,5 pkt. w sierpniu, osiągając najniższy poziom od czasów kryzysu finansowego (czerwiec 2009 r.). Trzy czynniki w szczególności świadczą o bardzo słabej kondycji niemieckiego przetwórstwa – pogłębiający się spadek zatrudnienia (najszybciej od stycznia 2010 r.), dalszy wyraźny spadek nowych zamówień ogółem (w tym nowych zamówień eksportowych) oraz drugi najniższy w historii badań (od 2012 r.) odczyt wskaźnika oczekiwanej produkcji. Jednym z najlepszych barometrów koniunktury jest popyt na pracę, w związku z tym odnotowana we wrześniu dalsza redukcja liczby etatów stanowi istotny czynnik ryzyka w dół dla perspektyw w niemieckim przetwórstwie. Warto zwrócić uwagę, że we wrześniu nowe zamówienia ogółem spadały w szybszym tempie niż nowe zamówienia eksportowe, co może świadczyć, że negatywny wpływ na sytuację w niemieckim przetwórstwie miała nie tylko niekorzystna sytuacja globalna, ale również osłabienie popytu krajowego.

Wrześniowe wyniki badań koniunktury w niemieckim przetwórstwie sygnalizują wysokie prawdopodobieństwo osłabienia popytu na wytwarzane w Polsce towary stanowiące wsad do produkcji dóbr finalnych (dobra pośrednie). Ten negatywny wpływ dekoniunktury za granicą na sytuację w polskim przetwórstwie będzie ograniczany przez strukturalne zmiany zachodzące w polskim przemyśle (takie jak rosnące przewagi konkurencyjne polskich przedsiębiorstw za granicą, reorientację geograficzną eksportu lub przesunięcia w łańcuchu dostaw) oraz wciąż duże (jednak malejące) zaległości produkcyjne. Czynniki te jednak nie pozwolą uniknąć wyraźnego spowolnienia w polskim przemyśle. Oczekujemy, że taką ocenę potwierdzą jutrzejsze wyniki badań koniunktury w polskim przetwórstwie. Prognozujemy, że indeks PMI obniżył się we wrześniu br. do najniższego poziomu od 2013 r. (patrz powyżej). Zarysowane powyżej tendencje są spójne z naszą prognozą spowolnienia wzrostu gospodarczego do 4,4% r/r w 2019 r. wobec 5,1% w 2018 r.

***

Credit Agricole Bank Polska S.A. pl. Orląt Lwowskich 1, 53-605 Wrocław www.credit-agricole.pl

Niniejszy materiał został sporządzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodzących ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale mają charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.

Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail: jakub.borowski@credit-agricole.pl

Jean-Baptiste GIRAUD Dyrektor Pionu Dużych Klientów Korporacyjnych Head of Large Corporate Client Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 02 e-mail: jeanbaptiste.giraud@credit-agricole.pl

David JULLIARD Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Mid Corporate Client Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 573 80 82 e-mail: djulliard@credit-agricole.pl