Czy zwycięstwo D. Trumpa wstrząśnie rynkami finansowymi?

Niepewność co do wyniku wyborów potęguje fakt, iż w głosowaniu powszechnym wyborcy nie wybieraj? bezpośrednio konkretnego kandydata na prezydenta, lecz decyduj? o tym, który z kandydatów otrzyma głosy elektorskie przypisane do poszczególnych stanów. Kandydat, który uzyska w danym stanie największe poparcie w wyborach powszechnych, otrzymuje wszystkie mandaty elektorskie z danego stanu. Z każdego stanu pochodzi tylu elektorów, ilu ma on przedstawicieli w Kongresie. Oznacza to, że uzyskanie większości w sondażach wyborczych nie przekłada się jednoznacznie na większe szanse kandydata na zwycięstwo w wyborach. Poniżej, na podstawie najważniejszych postulatów wyborczych formułowanych przez każdego z kandydatów przedstawiamy, w formie analizy scenariuszowej, najbardziej prawdopodobn? krótkookresow? reakcję rynków finansowych na wynik wyborów prezydenckich.

Wśród najważniejszych obietnic wyborczych H. Clinton można wymienić działania maj?ce na celu podniesienie dochodu rozporz?dzalnego pracowników najemnych oraz wprowadzenie ulg podatkowych dla tej grupy społeczeństwa. W tym celu planuje ona m.in. przeprowadzanie inwestycji infrastrukturalnych, ułatwienie dostępu do edukacji oraz rozpowszechnienie dostępu do szerokopasmowego internetu. W celu sfinansowania tych wydatków, H. Clinton proponuje zmiany w prawie podatkowym polegaj?ce na zwiększeniu obci?żeń dla najbogatszych obywateli (m.in. wyższe stawki podatku dochodowego, wzrost podatku od nieruchomości) oraz uszczelnienie systemu podatkowego w obszarze danin płaconych przez przedsiębiorstwa. W efekcie proponowane zmiany powinny mieć ograniczony negatywny wpływ na wysokość deficytu w finansach publicznych. W ocenie H. Clinton wzrost dochodu rozporz?dzalnego obywateli o niskich dochodach (charakteryzuj?cych się relatywnie skłonności? do konsumpcji niż bogatsza część społeczeństwa) powinien przyczynić się do przyspieszenia wzrostu gospodarczego w krótkim i średnim okresie. Jednocześnie inwestycje infrastrukturalne oraz działania pozwalaj?ce na zwiększenie kapitału ludzkiego będ? wspierały wzrost wydajności pracy i będ? oddziaływały w kierunku podniesienia tempa wzrostu PKB w długim okresie.

Polityka H. Clinton będzie w znacznym stopniu kontynuacj? obecnych działań Demokratów. Jej zwycięstwo jest w dużym stopniu wyceniane przez inwestorów. Tym samym reakcja rynków finansowych na zwycięstwo kandydata Demokratów będzie najprawdopodobniej ograniczona. Głównym kanałem oddziaływania będzie spadek globalnej awersji do ryzyka zwi?zany z ust?pieniem niepewności dotycz?cej wyników wyborów. Podwyższony apetyt na ryzyko będzie oddziaływał w kierunku umocnienia kursów walutowych rynków wschodz?cych (m.in. spadek kursu EURPLN) oraz wzrostu cen długu w tych krajach. Jednocześnie zwycięstwo H. Clinton przyczyni się najprawdopodobniej do lekkiego nasilenia oczekiwań rynkowych na grudniow? podwyżkę stóp procentowych w USA oraz ich stopniowy wzrost w kolejnych kwartałach. W efekcie będziemy mieć do czynienia z lekkim umocnieniem dolara względem euro. Przyczyni się to również do ograniczenia wzrostu cen aktywów na rynkach wschodz?cych wynikaj?cego ze wspomnianego powyżej spadku awersji do ryzyka. Oczekujemy, że efekt netto zwycięstwa H. Clinton dla złotego i cen polskich obligacji będzie pozytywny.

Ocena najbardziej prawdopodobnego kształtu polityki gospodarczej prowadzonej przez D. Trumpa jest trudna, gdyż formułowane przez niego dotychczasowe postulaty wyborcze nie tworz? spójnej całości. Z jednej strony proponuje on modyfikację prawa podatkowego polegaj?c? m.in. na redukcji liczby progów i obniżeniu maksymalnych stawek podatku dochodowego, zmniejszeniu obci?żeń podatkowych przedsiębiorstw oraz rezygnacji z podatku od nieruchomości. Działania te będ? najbardziej korzystne dla bogatszej części społeczeństwa oraz przyczyni? się do wyraźnego spadku dochodów podatkowych państwa. Z drugiej strony, kandydat Republikanów planuje zwiększenie wydatków publicznych (m.in. na obronę narodow?) oraz utrzymanie w niezmienionym kształcie – generuj?cego duże obci?żenie dla budżetu – sytemu emerytalnego, obiecuj?c przy tym uzyskanie nadwyżki w finansach publicznych. Pogl?dy D. Trumpa dotycz?ce polityki zagranicznej s? kontrowersyjne. Deklaruje on gotowość do opuszczenia Północnoamerykańskiego Układu o Wolnym Handlu (NAFTA) przez USA, jeśli Stanom Zjednoczonym nie zostan? zapewnione korzystniejsze warunki współpracy handlowej niż obecnie. Wypowiada się on również negatywnie o Partnerstwie Transpacyficznym (TPP). Dodatkowo, kandydat Republikanów przedstawił plan wprowadzenia 45-procentowych taryf celnych na produkty importowane z Chin. Jego pogl?dy dotycz?ce polityki handlowej USA charakteryzuje protekcjonizm. W swoich innych wypowiedziach podważa on również dotychczasowe funkcjonowanie Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) uzależniaj?c realizację zobowi?zania o wzajemnej ochronie ze strony USA od ponoszenia koszów z tego tytułu w większym stopniu przez inne państwa członkowskie. Przyszł? politykę gospodarcz? D. Trumpa charakteryzuje niepewność zwi?zana z odejściem w dużej mierze od programu gospodarczego Republikanów oraz dostosowywaniem obietnic wyborczych do populistycznego charakteru kampanii wyborczej.

Scenariusz ewentualnego zwycięstwa D. Trumpa jest w niewielkim stopniu wyceniany przez inwestorów, a jego ewentualne zwycięstwo będzie oddziaływało w kierunku wzrostu globalnej awersji do ryzyka i podwyższonej zmienności na rynkach finansowych. Protekcjonistyczna polityka kandydata Republikanów będzie stanowiła czynnik ryzyka w dół dla tempa wzrostu gospodarczego w USA i na świecie w długim okresie. W takim przypadku oczekiwania rynkowe na podwyżki stóp procentowych przez FED najprawdopodobniej ulegn? osłabieniu. Będzie to oddziaływało w kierunku spadku rentowności amerykańskich obligacji na całej długości krzywej. Taka reakcja będzie też częściowo wspierana przez napływ kapitału zagranicznego do USA, które mog? być postrzegane przez inwestorów jako tzw. „bezpieczna przystań”. Jednocześnie, uważamy, że ze względu na oczekiwane niższe tempo zacieśniania polityki pieniężnej przez FED w kolejnych kwartałach będziemy mieli do czynienia z osłabieniem dolara względem euro. Dodatkowym czynnikiem oddziałuj?cym w kierunku osłabienia dolara mog? być wcześniejsze kontrowersyjne wypowiedzi D. Trumpa wskazuj?ce na możliwość finansowania kosztów obsługi długu publicznego poprzez emisje pieni?dza. Wzrost globalnej awersji do ryzyka będzie oddziaływał również w kierunku osłabienia złotego względem euro (wzrost kursu EURPLN) oraz spadku cen polskich obligacji. Efekt ten będzie naszym zdaniem dominował nad pozytywnym wpływem osłabienia oczekiwań rynkowych na dalsz? normalizację stóp procentowych w USA na ceny polskich aktywów. Ze względu na oczekiwane przez nas osłabienie dolara względem euro, kurs USDPLN pozostanie relatywnie stabilny. Uważamy, że po wstępnym okresie podwyższonej niepewności, w horyzoncie kilku dni/tygodni będziemy mieli do czynienia z korekt? na rynkach. Dotychczasowe wypowiedzi liderów partii republikańskiej wskazuj? bowiem, że prawdopodobieństwo uzyskania poparcia w Kongresie dla programu gospodarczego D. Trumpa w jego pierwotnej postaci jest niskie. Oczekujemy, że po zwycięstwie D. Trumpa część jego postulatów gospodarczych zostanie wyraźnie złagodzona, a część porzucona, co będzie oddziaływało w kierunku spadku globalnej awersji do ryzyka.

W naszej ocenie najbardziej prawdopodobnym scenariuszem jest zwycięstwo H. Clinton w wyborach prezydenckich. Zarysowana powyżej reakcja rynkowa polegaj?ca na spadku globalnej awersji ryzyka w przypadku realizacji takiego scenariusza stanowi wsparcie dla naszej prognozy, zakładaj?cej umocnienie złotego z zasięgiem 4,30 wobec euro na koniec br.

***

Credit Agricole Bank Polska S.A. pl.  Orl?t Lwowskich 1, 53-605 Wrocław  www.credit-agricole.pl

Niniejszy materiał został sporz?dzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodz?cych ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale maj? charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.

Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail:  jakub.borowski(@)credit-agricole.pl

Jean-Baptiste GIRAUD Dyrektor Pionu Dużych Klientów Korporacyjnych Head of Large Corporate Client Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 02 e-mail:jeanbaptiste.giraud(@)credit-agricole.pl

David JULLIARD Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Mid Corporate Client Division ul.Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 573 80 82 e-mail:  djulliard(@)credit-agricole.pl