Wzrost skłonności do oszczędzania ograniczy wpływ programu Rodzina 500+

Historycznie realna dynamika konsumpcji wykazywała siln? dodatni? korelację z tempem wzrostu realnego funduszu płac w gospodarce narodowej. Od połowy 2014 r. zależność ta uległa osłabieniu i realny fundusz płac rósł szybciej niż spożycie prywatne (por. wykres). Rozbieżność ta narasta od końca 2015 r., co wskazuje na zwiększaj?c? się skłonność gospodarstw domowych do oszczędzania. Naszym zdaniem, wyraźna poprawa sytuacji na rynku pracy w ci?gu ostatnich kwartałów skłania konsumentów do odbudowy bufora oszczędnościowego, który uległ zmniejszeniu w okresie gorszej koniunktury w latach 2012-2013.

Wsparciem dla naszej oceny jest opublikowany w ubiegłym tygodniu raport NBP („Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych w I kw. 2016 r.”), zgodnie z którym w I kw. br. odnotowano wyraźny wzrost stopy oszczędności dobrowolnych (oszczędności po odjęciu transferów do OFE) gospodarstw domowych do 3,0% wobec 1,3% w 2015 r. Jednocześnie był to najwyższy poziom stopy oszczędności dobrowolnych obserwowany w ostatnich latach (zbliżony do wartości z 2009 r.). Podobne wnioski można wyci?gn?ć również na podstawie badań koniunktury konsumenckiej GUS. Wskaźnik dotycz?cy możliwości przyszłego (w ci?gu najbliższych 12 miesięcy) oszczędzania pieniędzy utrzymuje się w trendzie wzrostowym od połowy 2013 r. i znajduje się obecnie na najwyższym poziomie w historii badań.

Dostępne dane wskazuj?, że oszczędności gospodarstw domowych lokowane s? wci?ż w dominuj?cym stopniu w depozytach, w szczególności bież?cych. W II kw. br. wolumen depozytów bież?cych wzrósł o 3,5% PKB kw/kw, podczas gdy wolumen depozytów terminowych zmniejszył się o 0,5% PKB. Wybór depozytów bież?cych jest naszym zdaniem podyktowany preferencj? utrzymywania wysokiej płynności przy jednoczesnej niewielkiej relatywnej stracie z tytułu niższego oprocentowania (obecnie bezwzględna różnica pomiędzy oprocentowaniem depozytów terminowych i bież?cych jest na historycznie niskim poziomie). Gospodarstwa w coraz większym stopniu lokuj? swoje oszczędności również w aktywa przynosz?ce wyższ? niż depozyty oczekiwan? stopę zwrotu. Wsparciem dla takiej oceny jest odnotowany w II kw. wzrost napływu środków do funduszy inwestycyjnych mierzony odsetkiem PKB (0,2%). W poszukiwaniu wyższego zwrotu z kapitału część zamożniejszych Polaków przeznacza również wolne środki pieniężne na zakup mieszkań w celu inwestycyjnym. W statystyce rachunków narodowych zakup mieszkania jest klasyfikowany jako inwestycje. Z punktu widzenia gospodarstw domowych jest to sposób lokowania środków, które w przeciwnym razie mogłyby zostać przeznaczone na konsumpcję, a więc jest przez nie traktowany jest wzrost oszczędności.

W celu wytłumaczenia w jakim stopniu obserwowany wzrost skłonności do oszczędzania hamuje przyspieszenie konsumpcji w ostatnich kwartałach skonstruowaliśmy dwa modele ekonometryczne objaśniaj?ce realne tempo wzrostu spożycia prywatnego. W pierwszym z nich roczna dynamika konsumpcji została uzależniona od realnej dynamiki funduszu płac i procesów średniej ruchomej. W drugim modelu dodaliśmy dodatkow? zmienn? objaśniaj?c? – wskaźnik koniunktury GUS dot. przewidywanego oszczędzania pieniędzy. Różnica pomiędzy dynamikami spożycia prywatnego oszacowanymi za pomoc? pierwszego i drugiego modelu może być interpretowana jako skala negatywnego wpływu zwiększonej skłonności do oszczędzania na tempo wzrostu konsumpcji prywatnej. Różnice pomiędzy wskazaniami obu modeli zwiększały się w ostatnich kwartałach i wyniosły 0,45 pkt. proc. w I poł. br. Na podstawie wyników modelu można zatem założyć, że w przypadku braku wzrostu skłonności do oszczędzania w ostatnich kwartałach dynamika konsumpcji w II kw. br. byłaby wyższa i wyniosłaby ok. 3,7%-3,8% r/r.

Opisany powyżej wzrost skłonności gospodarstw domowych do oszczędzania wskazuje, że przyspieszenie wzrostu konsumpcji w III kw., zwi?zane z popraw? sytuacji na rynku pracy i efektem 500+, będzie mniejsze niż wcześniej zakładaliśmy. W formułowanych przez nas w marcu i czerwcu br. (por. MAKROmapy z 7.03.2016 i 6.06.2016) prognozach zakładaliśmy, że ok. 30% całości transferów z programu Rodzina 500+ zostanie zaoszczędzona (głównie wśród bogatszych rodzin), a reszta środków będzie stanowiła impuls do wzrostu konsumpcji. W naszej czerwcowej prognozie oczekiwaliśmy tym samym, że w pierwszym roku trwania programu Rodzina 500+ dynamika konsumpcji wyniesie ok. 4,5% r/r. We wrześniowej prognozie (por. MAKROmapa z 05.09.2016) uwzględniliśmy zarysowane powyżej zmiany w profilu rozdysponowania dochodów gospodarstw domowych. Bior?c pod uwagę efekt zwiększonej skłonności do oszczędzania zrewidowaliśmy nasz? prognozę dynamiki spożycia prywatnego do przeciętnie 3,9% r/r w okresie III kw. br. – II kw. 2017 r. Obniżenie ścieżki konsumpcji było jednym z czynników oddziałuj?cych w kierunku rewizji naszej prognozy tempa wzrostu gospodarczego do 2,9% w br. (wcześniej 3,3%).

***

Credit Agricole Bank Polska S.A. pl.  Orl?t Lwowskich 1, 53-605 Wrocław  www.credit-agricole.pl

Niniejszy materiał został sporz?dzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodz?cych ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale maj? charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.

Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail:  jakub.borowski(@)credit-agricole.pl

Jean-Baptiste GIRAUD Dyrektor Pionu Dużych Klientów Korporacyjnych Head of Large Corporate Client Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 02 e-mail:jeanbaptiste.giraud(@)credit-agricole.pl

David JULLIARD Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Mid Corporate Client Division ul.Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 573 80 82 e-mail:  djulliard(@)credit-agricole.pl