Aktualności firm stowarzyszonych  •  Analizy i badania  •  Członkowie

W 2023 r. eksport wzrośnie dzięki zagranicznym inwestycjom bezpośrednim

Zgodnie z wynikami badań dostępnych w literaturze napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych ma zazwyczaj pozytywny wpływ na eksport kraju, w którym zostały zrealizowane. Efekty te są szczególnie wyraźne w przypadku krajów rozwijających się. Jednym z kanałów oddziaływania w ramach tej zależności jest zwiększenie możliwości produkcyjnych (i eksportowych) danego państwa poprzez akumulację kapitału i wzrost zatrudnienia. Realizacja inwestycji skutkuje również transferem wiedzy, umiejętności i technologii zwiększając wydajność w kraju, w którym są one realizowane. Oprócz tego, obecność dużych międzynarodowych przedsiębiorstw wspiera wzrost konkurencyjności u krajowych firm o podobnym profilu, jak również ułatwia im to włączenie się w globalne łańcuchy wartości. Wspomniane kanały oddziaływania można w uproszczeniu nazwać efektami podażowymi wzrostu inwestycji zagranicznych na eksport. Poniżej analizujemy, w jakim zakresie wspomniane efekty podażowe będą dynamizowały eksport w Polsce.

Zgodnie z danymi z bazy PONT Info (opartymi na pełnych, oficjalnych informacjach GUS zawartych w sprawozdaniach F-01 wypełnianych przez przedsiębiorstwa), inwestycje firm zagranicznych rosły w szybkim tempie w ostatnich kilku kwartałach. Od połowy 2021 r. tempo wzrostu nakładów brutto przedsiębiorstw zatrudniających co najmniej 50 pracowników utrzymywało się przeciętnie blisko poziomu 20% r/r i odpowiadało ono za około połowę zrealizowanego w tym czasie wzrostu inwestycji firm 50+ ogółem.

W naszym badaniu skupiliśmy się na analizie wpływu inwestycji firm zagranicznych 50+ w ramach przetwórstwa przemysłowego na przychody ze sprzedaży skierowanej na eksport wszystkich (krajowych i zagranicznych) firm przetwórczych 50+. Eksport firm zagranicznych stanowi ponad 60% sprzedaży skierowanej na eksport wszystkich średnich i dużych firm. Przetwórstwo przemysłowe odpowiada za około trzy czwarte całego eksportu przedsiębiorstw w ramach segmentu firm zatrudniających co najmniej 50 pracowników. W celu objaśnienia zmian eksportu firm przetwórczych w ostatnich latach skorzystaliśmy z modelowania ekonometrycznego. Oprócz inwestycji firm zagranicznych, pozostałymi zmiennymi objaśniającymi w naszym modelu są PKB w strefie euro (odzwierciedlający popyt na polski eksport) oraz realny efektywny kurs złotego (reprezentujący wpływ wahań kursów walutowych na konkurencyjność cenową polskich eksporterów). Należy jednocześnie zwrócić uwagę, że inwestycje firm zagranicznych są uwzględnione w naszym modelu z opóźnieniem wynoszącym 6 kwartałów. Ten zabieg ma na celu odzwierciedlenie opóźnień czasowych dotyczących materializacji efektów podażowych w następstwie zrealizowanych nakładów brutto na środki trwałe. Przykładowo, rozpoczęcie budowy fabryki nie przełoży się natychmiastowo na zwiększenie możliwości produkcyjnych i eksportowych – konieczny jest najpierw czas (w naszym modelu wynosi on przeciętnie półtora roku) na zakończenie danego projektu inwestycyjnego.

Warto zaznaczyć, że zgodnie z wynikami naszego modelu kluczowymi czynnikami tłumaczącymi zmienność eksportu polskich średnich i dużych firm przetwórczych w ostatnich latach były popyt ze strony strefy euro oraz zmiany kursu walutowego. Te dwie zmienne tłumaczą łącznie ok. 85% zmienności przychodów ze sprzedaży eksportowej. Niemniej jednak wspomniane wyżej efekty podażowe mają również statystycznie istotny wpływ na kształtowanie się eksportu. Na podstawie naszego modelu szacujemy, że wzrost inwestycji firm zagranicznych o 10% powoduje po 6 kwartałach – przy innych warunkach niezmienionych – wzrost eksportu o ok. 1%.

Dynamiczny wzrost inwestycji przedsiębiorstw zagranicznych, który realizował się od połowy 2021 r., z uwagi na wspomniane wyżej opóźnienia czasowe będzie czynnikiem pobudzającym eksport polskich firm w 2023 r. W celu oszacowania wpływu efektów podażowych na eksport posłużyliśmy się scenariuszem kontrfaktycznym obejmującym okres do III kw. 2022 r., co jest podyktowane dostępnością danych o inwestycjach i eksporcie. W tym scenariuszu odsezonowany poziom inwestycji firm zagranicznych 50+ nie zmieniałby się w okresie III kw. 2021 r. – III kw. 2022 r., pozostając na poziomie zaobserwowanym w II kw. 2021 r. W takim przypadku szacowany przez nas eksport polskich firm przetwórczych 50+ ukształtowałby się w okresie I kw. 2023 r. – I kw. 2024 r. przeciętnie niżej o 1,9% w porównaniu do scenariusza, w którym inwestycje te zostały zrealizowane (tj. stan faktyczny).

Nasza analiza skupia się na średnich i dużych przedsiębiorstwach przetwórstwa przemysłowego, jednak efekty podażowe będą istotnym czynnikiem pobudzającym również eksport ogółem w 2023 r. Dodatkowo, oczekiwane przez nas ożywienie wzrostu gospodarczego w strefie euro w II poł br. i tylko niewielka skala umocnienia złotego będą również stanowiły wsparcie dla polskiego eksportu. W warunkach osłabienia popytu krajowego oddziałującego w kierunku spowolnienia importu, prognozujemy, że zwiększenie wkładu eksportu netto będzie ważnym czynnikiem stabilizującym wzrost gospodarczy w Polsce w 2023 r. Tym samym podtrzymujemy naszą prognozę, zgodnie z którą tempo wzrostu PKB wyniesie 1,2% r/r w br

***

Credit Agricole Bank Polska S.A. pl. Orląt Lwowskich 1, 53-605 Wrocław www.credit-agricole.pl

Niniejszy materiał został sporządzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodzących ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale mają charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.

Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail: jakub.borowski@credit-agricole.pl

Romain REVEL Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Corporate Clients Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 434 30 82 e-mail: rrevel@credit-agricole.pl