Transfer technologii wyłączony spod zakazu porozumień – po nowemu

Porozumienia dotycz?ce transferu technologii podlegaj? – pod pewnymi warunkami – wył?czeniu spod zakazu porozumień ograniczaj?cych konkurencję, zakazanych na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 184). Pod pojęciem „porozumienia o transferze technologii” należy tu rozumieć umowę o udzieleniu licencji na korzystanie z praw do technologii (obejmuj?cych know-how i określone prawa własności intelektualnej), zawart? pomiędzy dwoma przedsiębiorcami w celu wytwarzania przez licencjobiorcę lub jego podwykonawców towarów objętych porozumieniem, albo umowę o przeniesieniu praw do technologii (pozostawiaj?c? jednak część ryzyka po stronie cedenta).

Rozporz?dzenia wydawane przez Radę Ministrów na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy, wył?czaj?ce określone rodzaje porozumień spod zakazu porozumień ograniczaj?cych konkurencję, o których mowa w art. 6 ust. 1 ustawy, obowi?zuj? w określonym z góry czasie. Aktualne rozporz?dzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2007 r. w sprawie wył?czenia niektórych rodzajów porozumień dotycz?cych transferu technologii spod zakazu porozumień ograniczaj?cych konkurencję (Dz. U. Nr 137, poz. 963) zakończy żywot 30 kwietnia 2015 r. W zwi?zku z tym podjęto prace nad nowym rozporz?dzeniem.

Jak wynika z projektu opublikowanego na stronie Rz?dowego Centrum Legislacji, czekaj? nas zmiany. Wynikaj? one m.in. z dostosowania polskiego prawa do obowi?zuj?cego od 1 maja 2014 r. rozporz?dzenia Komisji (UE) nr 316/2014 z dnia 21 marca 2014 r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień o transferze technologii. Rozporz?dzenie to zast?piło wcześniejsze rozporz?dzenie Komisji (WE) nr 772/2004 z dnia 7 kwietnia 2004 r. w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień o transferze technologii, stanowi?cego oparcie dla obecnego rozporz?dzenia polskiego. Poniżej wskazujemy najistotniejsze zmiany między polskim rozporz?dzeniem z 2007 r. a projektowanym nowym rozporz?dzeniem.

Zgodnie z treści? projektu i jego uzasadnienia zmiany dotycz? przede wszystkim katalogu klauzul niedozwolonych, tzw. „czarnych”, których wyst?pienie wyklucza zastosowanie wył?czenia. W zakresie porozumień pomiędzy konkurentami rozbieżności między dotychczasowymi polskimi przepisami a nowym rozporz?dzeniem unijnym dotycz? w szczególności okoliczności zwi?zanych z porozumieniami konkurentów o podziale rynku, wskazanych w  ? 6 pkt 3 lit. a–c polskiego rozporz?dzenia z 2007 r. i stanowi?cych dopuszczalne wyj?tki takiego podziału niewymienione w rozporz?dzeniu unijnym z 2014 r. Podobnie rzecz się ma z zakazanymi porozumieniami między niekonkurentami w zakresie ograniczenia licencjobiorcy terytorium sprzedaży, od czego wyj?tki określone s? w  ? 7 pkt 2 lit. b polskiego rozporz?dzenia z 2007 r., czy z ograniczeniem sprzedaży odbiorcom końcowym przez licencjobiorcę będ?cego hurtownikiem ( ? 7 pkt 3 polskiego rozporz?dzenia z 2007 r.), które według rozporz?dzenia unijnego z 2014 r. jest wyj?tkiem niepowoduj?cym wykluczenia zastosowania wył?czenia grupowego do porozumienia transferu technologii (art. 4 ust. 2 lit. b pkt iv rozporz?dzenia unijnego z 2014 r.). Rozbieżności te zostały w projekcie usunięte.

Projekt wprowadza nowe definicje legalne, uzupełniaj?ce dotychczasowy słowniczek z polskiego rozporz?dzenia z 2007 r. Pojawi? się więc pojęcia: „praw do technologii” ( ?   2 pkt 2 projektu), „towarów objętych porozumieniem” ( ? 2 pkt 8), „aktywnej sprzedaży” ( ? 2 pkt 12, na wzór rozporz?dzenia Rady Ministrów z dnia 30 marca 2011 r. w sprawie wył?czenia niektórych rodzajów porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczaj?cych konkurencję (Dz. U. z 2014 r., poz. 1012), „pasywnej sprzedaży” ( ? 2 pkt 13), „systemu dystrybucji selektywnej” ( ? 2 pkt 14, również wzorowanego na pojęciu z rozporz?dzenia wertykalnego), „licencji wył?cznej” ( ? 2 pkt 15), „terytorium wył?cznego” ( ? 2 pkt 16) i „wył?cznej grupy klientów” ( ? 2 pkt 17). Zostan? także zmodyfikowane definicje „praw własności intelektualnej” ( ? 2 pkt 3), „porozumienia o transferze technologii” ( ? 2 pkt 5), „porozumienia o dwustronnym transferze technologii” ( ? 2 pkt 6) „porozumienia o jednostronnym transferze technologii” ( ? 2 pkt 7), „rynku właściwego” ( ? 2 pkt 9) i „konkurentów” ( ? 2 pkt 10).

Zgodnie z nowym brzmieniem  ? 3 spod zakazu porozumień ograniczaj?cych konkurencję z art. 6 ust. 1 ustawy wył?czone będ?, tak jak dotychczas, porozumienia o transferze technologii spełniaj?ce warunki określone w rozporz?dzeniu. Doprecyzowano jednak – w nowym pkt. 2 tego przepisu – że wył?czenie „stosuje się także do postanowień zawartych w porozumieniu o transferze technologii, które dotycz? zakupu towarów przez licencjobiorcę lub udzielenia licencjobiorcy licencji na inne prawa własności intelektualnej lub know-how b?dź też przeniesienia ich na licencjobiorcę, jeżeli postanowienia te dotycz? bezpośrednio wytwarzania lub sprzedaży towarów objętych porozumieniem”.

Zmienia się próg udziałów rynkowych warunkuj?cy zastosowanie wył?czenia w odniesieniu do porozumień między konkurentami. Próg ten został obniżony z 30 do 20% ł?cznego udziału stron porozumienia w rynku właściwym; w przypadku niekonkurentów nadal obowi?zuje próg 30%. Dodatkowo wprowadzono okres przejściowy na wypadek przekroczenia tych progów – dwa lata kalendarzowe następuj?ce po roku, w którym doszło do przekroczenia progów ( ? 4 ust. 2).

Bardzo istotn? zmian? jest odejście od dotychczasowego dziesięcioletniego maksymalnego terminu obowi?zywania wył?czenia w przypadku porozumień o transferze technologii dotycz?cych korzystania z know-how. Według projektu wył?czenie to będzie się stosowało przez okres, w którym licencjonowane know-how pozostaje niejawne ( ? 6). Odnośnie do porozumień o transferze technologii dotycz?cych korzystania z praw do licencjonowanej technologii wył?czenie stosuje się, jak dziś, w takim zakresie i tak długo, jak prawa te pozostaj? chronione ( ? 5).  

Michał Kulesza, praktyka prawa konkurencji kancelarii Wardyński i Wspólnicy

Artykuł jest części? biuletynu praktyki prawa nowych technologii kancelarii Wardyński i Wspólnicy, kwiecień 2015