Split Payment - wyzwania i szanse dla przedsiębiorstw

W dniu 10 listopada projekt nowelizacji ustawy o VAT został przekazany do Senatu, który ma 30 dni na przyjęcie ustawy, wniesienie poprawek i skierowanie projektu ponownie do Sejmu lub odrzucenie w całości. Nowelizacja zakłada wprowadzenie mechanizmu tzw. podzielonej płatności (split payment), maj?cego na celu uszczelnienie podatku VAT. Model split payment będzie dotyczył wył?cznie transakcji dokonywanych pomiędzy przedsiębiorstwami. Po nowelizacji nabywca towarów lub usług będzie decydował, czy przekaże sprzedawcy cał? kwotę płatności, czy zrealizuje j? w modelu podzielonej płatności, w którym kwota netto trafia na rachunek rozliczeniowy sprzedawcy, a kwota z tytułu podatku VAT – na specjalne konto VAT kontrahenta. Wprowadzenie split payment budzi obawy wśród przedsiębiorstw. Dotycz? one przede wszystkim ryzyka utraty płynności finansowej i konieczności stałego kontrolowania rozliczeń z klientami i fiskusem. Z drugiej strony, split payment umożliwi podatnikom zabezpieczenie środków koniecznych do opłacania podatku należnego fiskusowi, ochronę przed części? sankcji podatkowych, a także zdecydowanie przyspieszy uzyskiwanie zwrotu VAT.  

Specjalne konto VAT pod ścisłym nadzorem  

Zgodnie z założeniami nowelizacji, korzystanie z modelu split payment ma być dobrowolne. W praktyce decyzję o wyborze tego mechanizmu będzie podejmowała strona dokonuj?ca płatności, czyli nabywca towarów lub usług. Jeśli więc sprzedawca nie będzie chciał korzystać ze split payment, będzie musiał uzgodnić to najpierw ze swoim klientem. To oznacza, że każdy podatnik VAT będzie musiał posiadać dwa odrębne konta: podstawowe - do prowadzenia własnej działalności gospodarczej i specjalne - do celów VAT.  

Zgodnie z nowelizacj?, rachunek VAT dla przedsiębiorstwa będzie automatycznie zakładany przez bank lub Spółdzielcz? Kasę Oszczędnościowo-Kredytow? (SKOK), w której firma ma już rachunek rozliczeniowy do celów gospodarczych. Założenie i prowadzenie takiego konta nie będzie wi?zało się z zawieraniem dodatkowej umowy czy kolejnymi kosztami. W modelu podzielonej płatności, nabywca będzie wykonywał jeden przelew w kwocie brutto. Rozdzielenie kwoty na netto i VAT będzie zadaniem instytucji bankowej, która z tego tytułu będzie mogła pobierać opłatę. Wartość opłaty nie będzie jednak wyższa niż tej za przelew bez zastosowania mechanizmu split payment.  

Konto do celów VAT będzie pod stałym nadzorem administracji podatkowej. Przedsiębiorstwo będzie mogło używać go wył?cznie do uzyskiwania płatności VAT od nabywców towarów czy usług, wpłacania należności podatkowej do urzędu skarbowego lub do zapłaty VAT swoim dostawcom.  

„Obecnie split payment funkcjonuje we Włoszech, Czechach, Turcji, a od niedawna również w Rumunii. W tych krajach korzystanie z tego mechanizmu jest dobrowolne, a strona dokonuj?ca płatności samodzielnie dzieli j? na dwa oddzielne przelewy bankowe. Zastosowanie split payment powinno być indywidualn? decyzj? podatnika, rozpatrywan? m.in. w oparciu o aktualn? sytuację finansow? przedsiębiorstwa, rodzaj przepływów pieniężnych, procesy księgowania czy relacje z kontrahentami. Części przedsiębiorstw mechanizm ten pomoże zarz?dzać obszarem VAT, innym przysporzy dodatkowych problemów – w skrajnych przypadkach może nawet zachwiać płynności? finansow? firmy. Środki na koncie VAT będ? tymczasowo zamrażane. Jeśli właściciel konta będzie chciał przeznaczyć je na inwestycje czy inne zobowi?zania niż te wynikaj?ce z przepisów VAT, będzie musiał uzyskać pozwolenie naczelnika urzędu skarbowego, który będzie miał na decyzję aż 60 dni. W zwi?zku z ryzykiem zachwiania płynności finansowej, Ministerstwo Finansów przewiduje wprowadzenie specjalnie skonstruowanej oferty kredytowej dla przedsiębiorstw, które zdecyduj? się na split payment, ale szczegółów jeszcze nie znamy”  – komentuje  Maciej Królikowski, VAT Expert w Dziale Podatków i Opłat w Ayming Polska.  

Uproszczony i szybszy zwrot VAT  

Obecnie Urz?d Skarbowy ma aż 60 dni na rozpatrzenie wniosku o zwrot VAT oraz prawo do przedłużenia tego terminu. Przedsiębiorstwa, które chc? ubiegać się o zwrot VAT w przyspieszonym, 25-dniowym terminie, musz? spełnić szereg wymogów formalnych. Firma musi wykazać m.in., że kwoty naliczonego podatku wykazane w deklaracji podatkowej wynikaj? z odpowiednich faktur i dokumentów celnych, a następnie złożyć w urzędzie skarbowym potwierdzenie, iż dokumenty te zostały opłacone. Ponadto, kwota nadwyżki wynikaj?ca z poprzedniej deklaracji podatkowej nie może przekroczyć 3 tys. złotych. Jednocześnie w ramach procedury postępowania weryfikacyjnego, organy podatkowe maj? możliwość przedłużenia terminu zwrotu podatku VAT, co często prowadzi do długotrwałego „zamrożenia” środków w przedsiębiorstwie, w wysokości należnego zwrotu.  

Zgodnie z nowelizacj?, przedsiębiorstwo korzystaj?ce z mechanizmu podzielonej płatności nie będzie musiało spełniać powyższych warunków, aby szybciej uzyskać zwrot podatku VAT. Jeśli podatnik zawnioskuje o przelanie zwrotu na rachunek służ?cy rozliczeniom podatku VAT z Urzędem Skarbowym, otrzyma go w terminie do 25 dni. W tym wypadku ustawodawca nie przewiduje możliwości przedłużenia terminu otrzymania zwrotu, co jest nowości? proceduraln? dla urzędów skarbowych i dobr? wiadomości? dla przedsiębiorstw.  

Niższy podatek i mniej sankcji  

Przedsiębiorstwa korzystaj?ce z mechanizmu split payment będ? miały możliwość obniżenia wartości należnego podatku VAT. Będzie to dotyczyło podatników, którzy opłac? swoje zobowi?zanie podatkowe w całości z rachunku VAT, w terminie wcześniejszym niż narzucony przez ustawodawcę. Oszczędności te będ? jednak niewielkie. W ramach dodatkowej zachęty, wobec podatników posługuj?cych się tym mechanizmem, nie będzie stosowana część sankcji zdefiniowanych w Ustawie o VAT.  

„Ustawa o VAT wskazuje katalog towarów, w przypadku których nabywca jest obarczony odpowiedzialności? podatkow? za zaległości VAT spowodowane przez dostawcę. Podatnik, który będzie stosował split payment nie będzie musiał obawiać się tzw. odpowiedzialności solidarnej w ramach tego katalogu towarów. Dodatkowo, taki podatnik nie będzie objęty regulacjami dotycz?cymi stawek sankcyjnych, które mog? zwiększyć podatek należny nawet o 100 proc. oraz odsetki za zwłokę do 150 proc. Przykładowo, jeżeli w toku kontroli podatkowej lub celno-skarbowej urz?d stwierdzi, iż podatnik zaniżył kwotę zobowi?zania lub zawyżył kwotę zwrotu podatku VAT o 100 tys. zł, to nie obejmie go sankcja w wysokości 20 tys. zł. Natomiast, jeśli urz?d stwierdzi, że podatnik uwzględnił w swoim rozliczeniu fakturę na 100 tys. zł, choć faktycznie nie doszło do zakupu czy sprzedaży, to stosowanie mechanizmu split payment uchroni podatnika przed sankcj? w wysokości 100 tys. zł oraz zwiększonymi odsetkami ustawowymi”  – wyjaśnia  Maciej Królikowski, VAT Expert w Dziale Podatków i Opłat w Ayming Polska.  

Choć split payment wydaje się skutecznym rozwi?zaniem do walki z wyłudzeniami VAT, jego wprowadzenie będzie wyzwaniem dla przedsiębiorstw w Polsce. Kluczowa w tym kontekście wydaje się dobrowolność wyboru tego mechanizmu. Decyzja o stosowaniu podzielonej płatności powinna być podejmowana w oparciu o analizę indywidualnej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Firmom, które wyklucz? ryzyko utraty płynności finansowej, split payment może przynieść szybszy dostęp do zwrotu VAT i ochronę przed części? sankcji podatkowych.  

***  

Ayming  to międzynarodowa grupa doradcza, powstała z poł?czenia Alma Consulting Group  i Lowendalmasaï, świadcz?ca usługi Business Performance Consulting w 16 krajach w Europie, Azji  i Ameryce Północnej.  Ayming Polska  wspiera przedsiębiorstwa w uzyskiwaniu oszczędności i zwiększaniu wyników finansowych organizacji, oferuj?c profesjonalne doradztwo strategiczne i operacyjne w zakresie: podatków i opłat, ubezpieczeń społecznych i środowiska pracy, produktów energetycznych, obszaru zakupów oraz dotacji i ulg B+R. Więcej:  www.ayming.pl  

Kontakt dla mediów:  

Paulina Wiśniewolska
PR & Marketing Manager
Tel.: +48 22  330 60 28,
Kom.: + 48 784 945 256
E-mail:  pwisniewolska(@)ayming.com