Analizy i badania
Polska definicja pierwszego zasiedlenia niezgodna z Dyrektywą VAT
<p style="text-align: justify;">15 maja 2015 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał orzeczenie (I FSK 382/14), które może spowodować rewolucję w zakresie praktyki opodatkowania VAT obrotu nieruchomościami zabudowanymi. Przedmiotem tego orzeczenia był sposób rozumienia na gruncie VAT tzw. pierwszego zasiedlenia. Pojęcie to ma zasadnicze znaczenie dla prawidłowego ustalenia zasad opodatkowania VAT obrotu nieruchomościami zabudowanymi.</p>
>
Ustalenie czy i kiedy w stosunku do danej nieruchomości wyst?piło pierwsze zasiedlenie ma kluczowy wpływ na ocenę, czy zbycie tej nieruchomości podlega opodatkowaniu VAT, czy korzysta ze zwolnienia z VAT oraz jaki jest charakter tego zwolnienia (zwolnienie fakultatywne z możliwości? skorzystania przez strony transakcji z opcji opodatkowania czy zwolnienie obligatoryjne z brakiem możliwości wyboru opodatkowania).
Definicja zawarta w ustawie VAT wi?że pierwsze zasiedlenie z oddaniem do użytkowania w wykonaniu czynności podlegaj?cych opodatkowaniu (takich jak np. sprzedaż, najem, dzierżawa, leasing i inne umowy o podobnym charakterze) pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi. Jeżeli zatem dany budynek czy budowla nie były dotychczas przedmiotem takich czynności, to w ich przypadku nie doszło jeszcze do pierwszego zasiedlenia. Dotyczy to m.in. budynków czy budowli, które po ich wybudowaniu były przez podatnika wykorzystywane na potrzeby własnej działalności.
W doktrynie prawa podatkowego podnoszono od pewnego czasu, że definicja pierwszego zasiedlenia, która znajduje się w ustawie o VAT może być niezgodna z Dyrektyw? VAT.
Dyrektywa VAT nie zawiera definicji pierwszego zasiedlenia. Wskazuje jedynie, że państwa członkowskie mog? uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie przeprowadza transakcję zwi?zan? z działalności? gospodarcz?, tak? jak w szczególności dostawa budynku lub części budynku oraz zwi?zanego z nim gruntu, przed pierwszym zasiedleniem. Jednocześnie Dyrektywa VAT przewiduje, że państwa członkowskie mog? zastosować kryteria inne niż kryterium pierwszego zasiedlenia, takie jak okres upływaj?cy między dat? ukończenia budynku a dat? pierwszej dostawy lub też okres upływaj?cy między dat? pierwszego zasiedlenia a dat? następnej dostawy, pod warunkiem że okresy te nie przekraczaj?, odpowiednio, pięciu i dwóch lat. Na podstawie tych regulacji Naczelny S?d Administracyjny uznał, że polska definicja pierwszego zasiedlenia jest niezgodna z Dyrektyw? VAT. Zdaniem NSA, warunek „w wykonaniu czynności podlegaj?cych opodatkowaniu” wskazany w ustawowej definicji pierwszego zasiedlenia w ustawie VAT nie ma umocowania w Dyrektywie. Zwolnienie przewidziane w Dyrektywie dotyczy bowiem dostaw budynków używanych, czyli takich, które były w jakikolwiek sposób użytkowane. Bior?c zatem pod uwagę zarówno wykładnię językow?, jak i celowościow? systemu VAT, w ocenie NSA, należy przyj?ć, że jeżeli podatnik użytkował dan? nieruchomość i spełnia warunek korzystania z tej nieruchomości przez wymagany czas, to do sprzedaży prawa własności tej nieruchomości zastosowanie znajdzie zwolnienie fakultatywne, a nie opodatkowanie VAT.
Utrwalenie powyższej linii orzeczniczej stanowić będzie rewolucję w zakresie praktyki opodatkowania VAT obrotu nieruchomościami zabudowanymi. Dotyczy to w szczególności budynków, budowli lub ich części, które po wybudowaniu nie były przedmiotem czynności podlegaj?cych opodatkowaniu, natomiast były wykorzystywane na potrzeby własne podatników. Będzie to dawało stronom transakcji większ? elastyczność w zakresie wyboru najbardziej efektywnej dla nich metody opodatkowania dostawy nieruchomości VAT.
POLSKA DEFINICJA PIERWSZEGO ZASIEDLENIA NIEZGODNA Z DYREKTYWĄ VAT >>>