Aktualności firm stowarzyszonych

Pakiet pomocy dla wybranych pracodawców i zmiany w badaniach profilaktycznych

Nowe przepisy¹ dadzą wsparcie finansowe pracodawcom z około 40 najbardziej poszkodowanych przez COVID-19 branż. Pomoc obejmuje dofinansowanie do wynagrodzeń, zwolnienie ze składek na ubezpieczenia społeczne, transzę świadczeń postojowych oraz dotacje.

Dla sektorów gospodarki, których działalność została zablokowana w związku z drugą falą epidemii, nowelizacja zwana potocznie „tarczą branżową” przewiduje liczne instrumenty wsparcia. Mogą z nich skorzystać pracodawcy z branży, m.in.: gastronomicznej, kulturalno-rozrywkowej, sprzedaży detalicznej, weselnej, rekreacyjnej, transportowej, fizjoterapeutycznej i edukacyjnej. Uprawnieni do skorzystania z pomocy są jedynie przedsiębiorcy posiadających jako przeważający jeden z wymienionych kodów PKD.

Dofinansowanie do wynagrodzeń

Dofinansowanie do wynagrodzeń, zwane świadczeniem na rzecz ochrony miejsc pracy, przysługuje ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i wynosi miesięcznie 2.000 zł na osobę zatrudnioną z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Pomoc nie przysługuje w stosunku do osób zatrudnionych, których wynagrodzenie przekracza 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego zgodnie z obowiązującymi przepisami, tj. kwotę 15.506,79 zł.

Poza prowadzeniem jednego z określonych w nowelizacji rodzajów działalności gospodarczej, warunkiem otrzymania dofinansowania jest spełnienie wymogów dotyczących statusu przedsiębiorcy oraz spadku przychodów. Uprawnieni do świadczeń są pracodawcy prowadzący działalność na dzień 30 września 2020 r., których przychód uzyskany w jednym z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku był niższy w następstwie wystąpienia COVID-19 co najmniej o 40% w stosunku do przychodu uzyskanego w miesiącu poprzednim lub w analogicznym miesiącu roku poprzedniego. Wyłączeni z ubiegania się o dofinansowania są pracodawcy, którzy zalegają w opłacaniu należności publiczno-prawnych oraz spełniający przesłanki do ogłoszenia upadłości lub wobec których toczy się postępowanie restrukturyzacyjne lub likwidacyjne.

W okresie korzystania z dofinansowania pracodawca nie może wypowiedzieć pracownikowi umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika. Wnioski rozpatruje Wojewódzki Urząd Pracy. Termin na składnie wymaganych dokumentów upływa 28 lutego 2021 r. Dofinansowanie przysługuje na 3 miesiące, przy czym Rada Ministrów może przyznać ponowną wypłatę świadczeń, jak również zmienić krąg podmiotów uprawnionych.

Świadczenie postojowe

Podmioty, które prowadzą między innymi działalność gastronomiczną, kulturalno-rozrywkową, sprzedaży detalicznej, weselną, rekreacyjną, transportową, fizjoterapeutyczną lub edukacyjną są uprawnione do dodatkowego świadczenia postojowego w wysokości 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2020 r., tj. 2.080 zł. Wypłata następuje przez ZUS. Wniosek należy złożyć najpóźniej w ciągu 3 miesięcy od miesiąca, w którym zostanie zniesiony stan epidemii.

Świadczenie przyznawane jest w ramach Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 dla:

1) przedsiębiorców

- pod warunkiem wykazania spadku przychodu z działalności prowadzonej na dzień 30 września 2020 r. o co najmniej 40%, w stosunku do przychodu uzyskanego odpowiednio w październiku albo listopadzie w 2019 r.

2) zatrudnionych na umowie cywilnoprawnej

- pod warunkiem, że przychód z umowy zawartej do dnia wejścia w życie omawianej nowelizacji, tj. 16 grudnia 2020 r., uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym złożono wniosek o to świadczenie, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego zgodnie z obowiązującymi przepisami, tj. 15 506,79 zł.

Nowelizacja przyznaje Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych prawo do przeprowadzania kontroli zasadności wypłaty tych świadczeń.

Zwolnienie ze składek ZUS

Zwolnienie ze składek ZUS przysługuje w zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej:

1) za okres od 1 lipca 2020 r. do 30 września 2020 r.

- o ile dany podmiot był zgłoszony jako płatnik składek do dnia 30 czerwca 2020 r. i przychód z działalności uzyskany w pierwszym miesiącu kalendarzowym, za który składany jest wniosek jest niższy co najmniej o 75% w stosunku do przychodu uzyskanego w tym samym miesiącu kalendarzowym w 2019 r.

2) za okres od 1 listopada 2020 r. do 30 listopada 2020 r.

- warunkiem uzyskania zwolnienia jest wykazanie spadku przychodu za listopad 2020 r. o co najmniej 40% w stosunku do przychodu uzyskanego za listopad 2019 r. Mogą się o nie ubiegać podmioty zgłoszone jako płatnik składek do 30 czerwca 2020 r.

Na odrębnych zasadach zwolnienie ze składek obejmuje także umowy cywilnoprawne. W zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej wnioski należy złożyć w określonym w ustawie terminie. W przypadku uiszczenia należności na rzecz ZUS za miesiące objęte zwolnieniem, przysługuje zwrot.

Dotacja

Dotacja przysługuje ze środków Funduszy Pracy, w wysokości do 5.000 zł. Jest to pomoc bezzwrotna udzielana przez starostów pod warunkiem wykonywania działalności gospodarczej przez 3 miesiące od dnia udzielenia dotacji, a także spełniania innych wymogów określonych w ustawie nowelizującej.

Warunkiem skorzystania z dotacji jest status mikroprzedsiębiorcy albo małego przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą niezawieszoną na dzień 30 września 2020 r. oraz wykazanie spadku przychodu w październiku lub 3 listopadzie 2020 r. co najmniej o 40%, w stosunku do przychodu uzyskanego odpowiednio w październiku albo listopadzie 2019 r.

Wnioski o dotacje rozpatrują powiatowe urzędy pracy. Termin na złożenie wniosku upływa 31 stycznia 2021 r.

Zmiany w badaniach profilaktycznych pracowników

Nowelizacja przewiduje, że pracownik posiadający aktualne orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku administracyjno-biurowym, może być zatrudniony na takim stanowisku u kolejnego pracodawcy, bez konieczności kierowania go na kolejne wstępne badania lekarskie. Aby skorzystać z tego ułatwienia, nowy pracodawca powinien stwierdzić, że warunki opisane w skierowaniu odpowiadają warunkom na nowym stanowisku pracy biurowej.

Również nowi pracodawcy, zatrudniający na stanowisku innym niż administracyjno-biurowe, nie będą musieli kierować pracownika na badania wstępne gdy zatrudnienie nastąpi w ciągu 180 dni (obecnie jest to 30 dni) po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, pracownik posiada ważne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku a warunki pracy na nowym stanowisku odpowiadają warunkom pracy na poprzednim. Nie dotyczy to osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.

Na podstawie nowych przepisów profilaktyczne badania lekarskie, których termin ważności upłynął po 7 marca 2020 r., będą honorowane dłużej, tj. do upływu 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Do 180 dni zostały także wydłużone terminy związane z wykonywaniem zawieszonych okresowych badań pracowników, a także terminy dotyczące przeprowadzania i wydawania orzeczeń w ramach badań wstępnych i kontrolnych przez lekarza innej specjalności niż medycyna pracy.

***

¹ Ustawa z dnia 9 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2020, poz. 2255).