Newsletter Podatkowy

W skład Konstytucji Biznesu wchodz? następuj?ce ustawy:

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, którama na celu zast?pienie obecnie obowi?zuj?cej ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej .

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców. W założeniu Rzecznik jest organem bezstronnym i apolitycznym, który ma stać na straży praw przedsiębiorców zagwarantowanych w Konstytucji Biznesu.

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy.Ustawa ta ma na celu usprawnienie funkcjonowania Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) oraz Pojedynczego Punktu Kontaktowego, który zostanie zast?piony przez Punkt Informacji dla Przedsiębiorcy (PIP).

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dotycz?ca kompleksowego uregulowania zasad uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terenie Polski poprzez zgromadzenie tych zasad w jednej projektowanej ustawie.

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Przepisy wprowadzaj?ce ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotycz?ce działalności gospodarczej. Ustawa ta wprowadza zmiany w zakresie 190 aktów prawnych, w tym, w zakresie ustaw podatkowych i z nimi zwi?zanych, będ?ce konsekwencj? uchwalenia ustaw z pakietu Konstytucji Biznesu. Uchyla także ustawę z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (któr? zastępuje now? Ustaw? z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców) oraz ustawę z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jednym z istotnych rozwi?zań wprowadzanych w ramach Konstytucji Biznesu jest sformułowanie, w ramach Prawa przedsiębiorców, katalogu zasad reguluj?cych relacje biznesu z państwem. Najważniejsze zasady ogólne wynikaj?ce z Prawa przedsiębiorców to:

• zasada wolności działalności gospodarczej,
• zasada „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”,
• zasada domniemania uczciwości przedsiębiorcy,
• zasada przyjaznej interpretacji przepisów (in dubio pro libertate),
• zasada rozstrzygania w?tpliwości faktycznych na korzyść przedsiębiorcy,
• zasada pewności prawa,
• zasada pogłębiania zaufania, bezstronności i równego traktowania,
• zasada szybkości działania,
• zasada udzielania informacji.

Powyższe zasady maj? być wytycznymi dla administracji w odniesieniu do postępowania w sprawach "przedsiębiorców", tj. wszystkich osób wykonuj?cych działalność gospodarcz?. Pozostaje mieć nadzieję, że zasady te będ? w pozytywny sposób kształtować przyszłe praktyki administracji, w tym, administracji skarbowej w relacjach z podatnikami.

Orzecznictwo

W wyroku o sygn. II FSK 23/16 z dnia 23 stycznia 2018 r. NSA uznał, że wydatek na ubezpieczenie maj?ce na celu zabezpieczenie źródeł utrzymania podatnika w razie niemożności uzyskiwania dochodów nie został poniesiony w celu uzyskania przychodów z działalności gospodarczej. W ocenie S?du, wydatek na takie ubezpieczenie miał charakter osobisty i służył zaspokojeniu osobistych potrzeb podatnika, a co za tym idzie, nie można uznać go za koszt uzyskania przychodów z działalności gospodarczej.

Sprawa dotyczyła lekarza, który prowadził swoj? własn?, indywidualn? praktykę. Zawarł ubezpieczenie, aby - w razie swojej niedyspozycji – być w stanie pokryć zobowi?zania względem ZUS, ale także koszty wymaganego przez podpisywane kontrakty zastępstwa. Ubezpieczenie miało gwarantować, obok jednorazowego świadczenia z tytułu śmierci lub trwałego uszczerbku na zdrowiu, wypłatę miesięcznego świadczenia na wypadek niemożności prowadzenia działalności gospodarczej z przyczyn wskazanych w umowie. W odpowiedzi na pytanie wnioskodawcy dotycz?ce możliwości rozliczenia składki z tytułu powyższego ubezpieczenia jako kosztu podatkowego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, S?d uznał, że "nie zachodzi zwi?zek kosztu z przychodem. Wydatki poniesione na opłacenie dobrowolnego ubezpieczenia w celu zabezpieczenia się przez stronę skarż?c? na wypadek całkowitej okresowej niezdolności do pracy na skutek choroby lub nieszczęśliwego wypadku nie mog? być przyporz?dkowane do przychodów uzyskiwanych z tytułu działalności gospodarczej" .

Jakkolwiek sprawa dotyczyła ubezpieczenia całkowitej trwałej lub czasowej niezdolności do pracy i osoby fizycznej, to wydaje się, że ryzyko przedstawienia podobnych argumentów może pojawić się także w przypadku części ubezpieczeń nabywanych przez podmioty korporacyjne. Warto w tym miejscu przypomnieć o ugruntowanej już negatywnej praktyce dotycz?cej wył?czania z kosztów podatkowych tzw. ubezpieczeń D&O. Powstaje pytanie, czy omawiany wyrok wpłynie na praktykę dotycz?ca zaliczania do kosztów, przykładowo, ubezpieczeń od utraty zysku (tzw. business interruption). Charakterystyka części produktów ubezpieczeniowych business interruption może bowiem sprzyjać argumentacji, że brak jest bezpośredniego zwi?zku pomiędzy ponoszonym kosztem (składk?) a ustawowym celem poniesienia kosztu (osi?gnięcie przychodów ze źródła przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów).

Wyrokiem z dnia 29 listopada 2017 r., sygn. III SA/Wa 3577/16, WSA w Warszawie rozstrzygn?ł spór dotycz?cy ustalenia, czy wartość określonych świadczeń na rzecz pracownika (zakwaterowanie, koszty przelotów, ubezpieczenie kosztów leczenia i assistance, następstw nieszczęśliwych wypadków oraz odpowiedzialności cywilnej, koszty uzyskania wizy oraz innych dokumentów imigracyjnych) finansowanych przez pracodawcę będzie stanowiła dla pracowników przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli potrzeba poniesienia wymienionych wydatków będzie bezpośrednio zwi?zana z czynnościami służbowymi.

Orzekaj?c na korzyść skarż?cego pracodawcy, WSA uchylił wydan? wcześniej, negatywn? interpretację podatkow?. S?d wskazał, że przesłank? uchylenia błędnej interpretacji było stanowisko Trybunału Konstytucyjnego, wyrażone w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13. W wyroku tym Trybunał orzekł, że za przychód pracownika mog? być uznane świadczenia, które po pierwsze, zostały spełnione za zgod? pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie), po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść, po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów). Natomiast z przedstawionego we wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej stanu faktycznego wynikało, że skarż?ca spółka oddelegowała swego pracownika do pracy za granic? w celu realizacji zawartego przez ni? kontraktu. W takiej sytuacji, ponoszenie przez pracodawcę wydatków w celu zapewnienia noclegów pracownikowi jest świadczeniem poniesionym w interesie pracodawcy, gdyż jemu właśnie przynosi konkretn? i wymiern? korzyść w postaci prawidłowo i efektywnie wykonanej przez pracownika pracy. Przepisy prawa pracy nie nakładaj? na pracownika obowi?zku ponoszenia za pracodawcę wydatków, zwi?zanych ze świadczeniem pracy. Wszystkie koszty zwi?zane ze świadczeniem pracy przez pracownika pokrywa pracodawca. W konsekwencji, S?d podzielił stanowisko skarż?cej spółki, iż poniesione przez ni? wydatki maj? bezpośredni zwi?zek z wykonywaniem obowi?zków służbowych wynikaj?cych z umowy o pracę, nie maj? zaś zwi?zku z celami osobistymi pracowników.

Omawiany wyrok jest kolejnym (po m.in. pozytywnym wyroku NSA w sprawie II FSK 2387/12) orzeczeniem dotycz?cym przedmiotowego zagadnienia, maj?cym swoje źródło w przełomowym wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Pozostaje mieć nadzieję, że w tezy tego wyroku zaczn? dostrzegać i akceptować nie tylko s?dy, ale również organy interpretacyjne.

W wyroku z dnia 18 grudnia 2017 r., sygn. I SA/Wr 936/17, WSA we Wrocławiu analizował zagadnienie, czy w ramach wykonawstwa zastępczego realizowanego przez generalnego wykonawcę dochodzi do czynności opodatkowanych między generalnym wykonawc?, a podwykonawc?. Innymi słowy czy generalny wykonawca świadczy usługę na rzecz podwykonawcy.

S?d uznał, że czynności wykonywane przez generalnego wykonawcę nie zostały zlecone przez podwykonawcę lecz stanowi? konsekwencję odpowiedzialności kontraktowej podwykonawcy z tytułu niewłaściwego wykonania umowy. Skutkiem powyższego jest powstanie szkody u wierzyciela – generalnego wykonawcy i obowi?zek jej zrekompensowania przez dłużnika – podwykonawcę (co wynika ze stosowanych przepisów prawa cywilnego).

Tym samym, S?d nie podzielił stanowiska Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zawartego w wydanej interpretacji, różnicuj?cego czynności dokonywane w ramach wykonania zastępczego w zależności od tego, czy wykonanie zastępcze zrealizuje generalny wykonawca (w przypadku gdy podwykonawca nie uznaje zarzucanych mu zaniedbań), czy też zostanie to zlecone podmiotowi trzeciemu. W ocenie S?du, sprowadza się to do kwestii techniczno-podmiotowych naprawy szkody, z którymi jednakże w obu przypadkach wi?ż? się koszty. Czynności podjęte w ramach wykonania zastępczego i rozliczenia z tego tytułu nie materializuj? się w postaci czynności opodatkowanych w relacji generalny wykonawca – podwykonawca; podwykonawca ponosi jedynie ciężar ekonomiczny szkody jak? poniósł generalny wykonawca z uwagi na działanie b?dź zaniechanie właśnie podwykonawcy. Brak jest natomiast w tej relacji czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Warto zaznaczy, że podobne zagadnienie było przedmiotem rozstrzygnięcia NSA z dnia 9 września 2016 r., sygn. akt I FSK 262/15, w którym S?d uznał, że "Koszty wykonawstwa zastępczego realizowanego przez osobę trzeci? nie s? objęte podatkiem od towarów i usług. (...) taki sam charakter maj? koszty wykonawstwa zastępczego dokonane przez generalnego wykonawcę własnymi zasobami".

Interpretacje

Przedmiotem interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 marca 2018r, sygn. 0111-KDIB1-2.4010.442.2017.1.MM było zagadnienie, czy środki pieniężne przekazywane przez wnioskodawcę spółce powi?zanej z tytułu bonusu należnego na mocy zawartych umów podlegaj? wył?czeniu z kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 15e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Ustawa o CIT), dodanego do ustawy z moc? od dnia 1 stycznia 2018 r.

Stosownie do art. 15e ust. 1 Ustawy o CIT, podatnicy s? obowi?zani wył?czyć z kosztów uzyskania przychodów koszty zwi?zane z umowami o tzw. usługi niematerialne a także z korzystaniem z wartości niematerialnych i prawnych oraz z przeniesieniem ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek - w sytuacji ich poniesienia bezpośrednio lub pośrednio m.in. na rzecz tzw. podmiotów powi?zanych - w części, w jakiej koszty te ł?cznie w roku podatkowym przekraczaj? ustawowy limit.

Jak wynikało z opisu zdarzenia przyszłego, wnioskodawca należy do międzynarodowej Grupy spółek. Na mocy zawartych umów, w ramach Grupy wypłacane s? tzw. bonusy, których wysokość określana jest na bazie wartości sprzedaży produktów. Część kosztu wypłaty bonusów ponosi także wnioskodawca. Na tle powyższego stanu faktycznego wnioskodawca zadał pytanie o możliwość objęcia wydatków z tytułu wypłaty bonusów regulacja art. 15e Ustawy o CIT.

Organ interpretacyjny uznał, że opisane we wniosku zdarzeniu przyszłym wydatki Wnioskodawcy z tytułu bonusu nie s? kosztami zwi?zanymi z nabyciem usług i świadczeń niematerialnych, o których mowa w ww. przepisie. W tej sytuacji, wydatki Spółki z tytułu bonusu nie podlegaj? ograniczeniom w zakresie zaliczania do kosztów wynikaj?cym z 15e ust. 1 Ustawy o CIT. Jednocześnie organ interpretacyjny zastrzegł, że przedmiotem interpretacji nie jest ocena, czy przedstawione we wniosku wydatki na bonus spełniaj? warunki uznania ich za koszty uzyskania przychodów na mocy art. 15 ust. 1 ustawy CIT.

W interpretacji z dnia 2 marca 2018 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.15.2018.1.AZ, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odniósł się do pytań dotycz?cych obowi?zku sporz?dzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a Ustawy o CIT, w tym, obowi?zku sporz?dzenia analizy danych porównawczych.

Pierwsze z pytań dotyczyło sposobu ustalenia progów dokumentacyjnych. W tym zakresie, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odwołał się do treści interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 24 stycznia 2018 r. nr DCT.8201.1.2018 i na jej podstawie stwierdził, że w celu ustalenia obowi?zku sporz?dzenia dokumentacji podatkowej podatnik jest zobowi?zany do odniesienia progów transakcyjnych określonych w ww. art. 9a ust. 1d Ustawy o CIT do wartości stanowi?cej sumę wartości transakcji jednego rodzaju lub innego zdarzenia jednego rodzaju zawartej z poszczególnymi podmiotami powi?zanymi, a nie do wartości transakcji jednego rodzaju z jednym konkretnym podmiotem powi?zanym. Tym samym, fakt zawarcia analogicznej transakcji jednego rodzaju z różnymi podmiotami powi?zanymi nie decyduje o tym, że mamy do czynienia nie z jedn?, lecz z wieloma transakcjami jednego rodzaju.

Drugie zagadnienie dotyczyło tego, że wnioskodawca wśród transakcji zawartych z podmiotami powi?zanymi wyróżniał również refaktury tj. transakcje, w przypadku których wnioskodawca nabywa uprzednio usługę, której transakcja dotyczy od podmiotu trzeciego, a następnie bez narzucenia marży zbywa tę sam? usługę do podmiotu z nim powi?zanego albo też podmiot powi?zany z wnioskodawc? nabywa uprzednio usługę od podmiotu trzeciego, a następnie bez narzucenia marży zbywa tę sam? usługę do wnioskodawcy (dotyczy to przykładowo usług dostawy energii elektrycznej, usług najmu, czy usług sprz?tania). Odnośnie do ww. sytuacji, organ wskazał, że pojęcie transakcji w rozumieniu art. 9a Ustawy o CIT obejmuje wszelkiego rodzaju operacje i czynności dokonywane przez podmioty oraz wszelkie świadczenia i przepływy między tymi podmiotami. Tym samym, nie budzi w?tpliwości fakt, że także operacje polegaj?ce na refakturowaniu należy uznać za transakcje w rozumieniu art. 9a Ustawy o CIT.

W interpretacji ogólnej z dnia 2 marca 2018 r., nr DD6.8201.1.2018 Minister Finansów potwierdził, że wniesienie wkładu pieniężnego do spółki lub spółdzielni nie generuje przychodu po stronie podmiotu wnosz?cego.

Celem tej interpretacji było wyjaśnienie, jak należy interpretować obowi?zuj?c? od dnia 1 stycznia 2018 r. zmianę w art. 12 ust. 1 pkt 7 Ustawy o CIT: zgodnie z obecnym brzmieniem przepisu przychodem jest „wartość wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określona w innym dokumencie o podobnym charakterze”. Wykreślone zostało sformułowanie „w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część”.

Minister przyznał, że literalne brzmienie obecnego art. 12 ust. 1 pkt 7 Ustawy o CIT może prowadzić do wniosku, że w zwi?zku z wniesieniem do spółki wkładu pieniężnego powstaje przychód. Minister stwierdził jednak, że interpretacja taka nie jest prawidłowa, a przepis ten obejmuje swoim zakresem wył?cznie wkłady niepieniężne. Zdaniem organu, wynika to zarówno z istoty przepisu, jak i jego brzmienia. Minister wyjaśnił też, że celem art. 12 ust. 1 pkt 7 Ustawy o CIT jest opodatkowanie ewentualnego dochodu („cichych rezerw”) na moment wniesienia wkładu, skutkuj?cego przeniesieniem własności (zbyciem) danego składnika maj?tku podatnika. W sensie ekonomicznym operacja ta jest bowiem tożsama ze zbyciem (sprzedaż?) składnika maj?tkowego należ?cego do podatnika. Przy czym „ciche rezerwy” nie powstaj? w przypadku wniesienia wkładu pieniężnego.

Takie samo stanowisko zostało zaprezentowane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w wydawanych interpretacjach indywidualnych (np. sygn. 0111-KDIB1-2.4010.425.2017.1. PH, sygn. 0111-KDIB2-2.4010.3.2018.1. MM).

W interpretacji z dnia 7 lutego 2017 r., sygn. 0115-KDIT3.4011.427.2017.1.WR, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej za prawidłowe uznał stanowisko wnioskodawcy dotycz?ce możliwości opodatkowania 19% podatkiem liniowym dochodów z tytułu świadczenia usług doradczych w ramach działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wyjaśnił, że ma zamiar zawrzeć ze Spółk? z ograniczon? odpowiedzialności? kontrakt menedżerski (umowę cywilnoprawn?), na podstawie którego będzie zarz?dzał wybranym obszarem działalności Spółki we wskazanym w kontrakcie menedżerskim zakresie. Wnioskodawca wyjaśnił także, że zgodnie z funkcjonuj?cym modelem zatrudniania w Spółce kadry menedżerskiej, współpraca zasadniczo jest dwutorowa, tzn. kadra menedżerska zarz?dza Spółk? w ramach kontraktów menedżerskich, z tym zastrzeżeniem, że obejmuj? one wył?cznie czynności o charakterze zarz?dczym. Jednocześnie, niektórzy menedżerowie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadcz? dodatkowo na rzecz Spółki usługi doradztwa gospodarczego (umowa firma- firma). Wnioskodawca podkreślił także, że model zatrudniania kadry menedżerskiej polegaj?cy na dwutorowości współpracy wnioskodawcy ze Spółk? odpowiada praktyce gospodarczej. W ramach kontraktu menedżerskiego, Wnioskodawca będzie bowiem pełnił swoje funkcje jako menedżer odpowiedzialny za wybrany obszar działalności Spółki we wskazanym w kontrakcie menedżerskim zakresie, natomiast czynności o charakterze doradczym będ? świadczone na podstawie odrębnej umowy - umowy doradczej zawartej w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. W odniesieniu do powyższego stanu faktycznego, organ interpretacyjny potwierdził stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym wynagrodzenie wnioskodawcy z tytułu świadczenia na rzecz Spółki usług doradczych, w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej, będzie podlegało opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - tj. podatkiem liniowym w wysokości 19%.

Przedmiotowa interpretacja pozostaje w zgodzie z wcześniejszymi pozytywnymi stanowiskami dotycz?cymi tego zagadnienia (tak przykładowo interpretacje: sygn. 1462-IPPB1.4511.83.2017.1.MJ, sygn. IPPB1/4511-1301/15-2/MM), sygn. IPPB1/415-1268/14-2/MS1, sygn. IPPB1/415-424/14-3/IF. Nie można jednak zapominać, że możliwość zastosowania takiego sposobu opodatkowania wymaga spełnienia szeregu warunków wynikaj?cych z przepisów ustawy podatkowej, a jego ekonomiczna zasadność może podlegać weryfikacji z uwzględnieniem przepisów art. 14na w zw. z art. 119a i nast. Ordynacji podatkowej oraz art. 5 ust. 5 ustawy o podatku VAT (zagadnienia unikania opodatkowania i nadużycia prawa).a