Kiedy ceny żywności zaczną rosnąć ?

W tym celu przeanalizowaliśmy tendencje zachodz?ce na rynkach odpowiadaj?cych za najważniejsze składowe cen żywności: owoce, warzywa, mleko, sery i jaja, mięso, pieczywo i produkty zbożowe oraz oleje i pozostałe tłuszcze. Stanowi? one w sumie 76% całości towarów uwzględnianych w koszyku inflacyjnym w kategorii „żywność i napoje bezalkoholowe”.

Od 2014 r. mamy do czynienia ze znacz?c? nadpodaż? mleka i produktów mlecznych na światowym rynku oddziałuj?c? w kierunku spadku ich cen. Jest ona konsekwencj? silnego wzrostu produkcji wśród głównych eksporterów i producentów mleka takich jak Nowa Zelandia, Australia, Unia Europejska, USA oraz Argentyna przy jednoczesnym osłabieniu popytu ze strony największego światowego importera mleka i produktów mlecznych, jakim s? Chiny. Obecnie nie ma wyraźnych sygnałów świadcz?cych, iż w horyzoncie najbliższych miesięcy światowy rynek mleka wróci do równowagi. W okresie kwiecień-maj br. produkcja mleka wśród jego największych eksporterów była bowiem wyższa o 2,1% wobec analogicznego okresu roku poprzedniego, sygnalizuj?c znacz?ce zwiększenie tempa wzrostu produkcji względem I kw. (0,1% r/r). Z kolei ostatnie załamanie na chińskim rynku akcji, skutkuj?ce zmniejszeniem maj?tku, a w konsekwencji siły nabywczej chińskich konsumentów (por. MAKROmapa z 20.07.2015) jest czynnikiem oddziałuj?cym w kierunku dalszego ograniczenia importu mleka i produktów mlecznych przez Chiny. W konsekwencji oczekujemy, iż ceny mleka i produktów mlecznych na światowych rynkach zaczn? rosn?ć dopiero w II poł. 2016 r., co wynikać będzie przede wszystkim ze zmniejszenia ich produkcji, która z uwagi na niskie ceny w przypadku części producentów stanie się nieopłacalna. Tym samym oczekujemy, że deflacja w kategorii „mleko, sery i jaja” w Polsce utrzyma się do I kw. 2016 r.

Susza z któr? mamy obecnie do czynienia w Polsce dotknęła również inne europejskie kraje, m.in. Francję, Niemcy i Hiszpanię. Niewystarczaj?ce opady odnotowywane s? również w Kanadzie. Z kolei w USA mamy do czynienia z ulewami opóźniaj?cymi zasiewy. Niekorzystne warunki meteorologiczne obejmuj?ce swoim zasięgiem najważniejszych światowych producentów zbóż znalazły pod koniec czerwca br. odzwierciedlenie w obniżeniu światowych prognoz zbiorów najważniejszych gatunków zbóż m.in. przez IGC (International Grains Council) oraz USDA (U.S. Department of Agriculture). W przypadku ich realizacji produkcja zbóż w sezonie 2015/2016 będzie niższa od konsumpcji po raz pierwszy od sezonu 2012/2013. Istotnym czynnikiem ograniczaj?cym wzrost cen pozostaj? jednak rekordowe zapasy końcowe z sezonu 2014/2015, kiedy współczynnik zapasy końcowe/konsumpcja wyniósł zgodnie z szacunkami IGC ponad 22,1% wobec 20,8% w sezonie 2013/2014. Tym samym uważamy, że wzrost cen zbóż, a w konsekwencji pieczywa i produktów zbożowych w Polsce będzie ograniczony. Niemniej jednak oczekujemy, że w poł?czeniu z efektami niskiej bazy roczne tempo wzrostu cen w tej kategorii będzie stopniowo rosn?ć, a w sierpniu br. przyjmie dodatni? wartość.

Wspomniane wyżej niekorzystne warunki meteorologiczne mog? podbić ceny roślin oleistych. Zgodnie z prognoz? USDA z lipca br. (U.S. Department of Agriculture) w sezonie 2015/2016 będziemy mieć do czynienia z nieznacznym zmniejszeniem produkcji nasion i owoców najważniejszych roślin oleistych, która spadnie o 0,8% w stosunku do poprzedniego sezonu. Niemniej jednak czynnikiem ograniczaj?cym wzrost cen roślin oleistych s? wysokie zapasy końcowe z sezonu 2014/2015. Co więcej, w kierunku zmniejszenia ich cen może dodatkowo oddziaływać ostatni spadek cen ropy naftowej na światowym rynku zwi?zany z oczekiwanym wzrostem jej podaży z uwagi na osi?gnięcie porozumienia przez światowe mocarstwa (Stany Zjednoczone, Wielk? Brytanię, Chiny, Francję, Niemcy i Rosję) z Iranem w sprawie irańskiego programu atomowego i zniesienia sankcji nałożonych na ten kraj. Niższe ceny ropy będ? bowiem czynnikiem ograniczaj?cym popyt na biopaliwa poprzez obniżenie ich relatywnej konkurencyjności cenowej względem paliw konwencjonalnych. W konsekwencji, po uwzględnieniu efektów niskiej bazy sprzed roku prognozujemy, że roczne tempo wzrostu cen w kategorii „oleje i tłuszcze” będzie dodatnie w grudniu br.

Utrzymuj?ce się od marca 2014 r. ujemne roczne tempo wzrostu cen mięsa w Polsce jest przede wszystkim konsekwencj? spadku cen na światowym rynku mięsa. W Polsce spadek cen mięsa został dodatkowo pogłębiony przez wprowadzone na pocz?tku ub. r. embargo na polsk? wieprzowinę przez jej kluczowych importerów w reakcji na wykrycie przypadków ASF (Afrykański Pomór Świń) w Polsce, co doprowadziło do powstania znacz?cej nadpodaży tego gatunku mięsa na krajowym rynku. W ostatnich miesi?cach widoczne jest jednak wyhamowanie spadku cen mięsa na światowych rynkach. Ponadto prognozowany przez nas wzrost cen zbóż i roślin oleistych będzie oddziaływał w kierunku wzrostu cen pasz, a w konsekwencji również cen mięsa. Ponadto do wzrostu cen mięsa wołowego i drobiowego w Polsce może przyczynić się zniesienie pod koniec ub. r. zakazu uboju rytualnego, które w średnim okresie, poprzez zwiększenie eksportu polskiego mięsa, będzie najprawdopodobniej oddziaływało w kierunku zmniejszenia jego podaży na krajowym rynku. Wpływ ten, z uwagi na potrzebę odbudowania relacji handlowych będzie w naszej ocenie przesunięty w czasie. W konsekwencji prognozujemy, że w poł?czeniu z efektami niskiej bazy sprzed roku roczne tempo wzrostu cen mięsa w Polsce będzie stopniowo rosn?ć i w styczniu 2016 r. przyjmie dodatni? wartość.

Na podstawie obserwowanych w br. warunków meteorologicznych w Polsce szacujemy, że zbiory owoców i warzyw będ? zbliżone do średniej wieloletniej, a tym samym niższe niż przed rokiem, kiedy były one wyj?tkowo wysokie ze względu na urodzaj. Jednocześnie wprowadzone w sierpniu ub.r. rosyjskie embargo na polsk? żywność skłoniło część producentów do ograniczenia produkcji. Te dwa czynniki będ? oddziaływały w kierunku spadku podaży i wzrostu rocznej dynamiki cen tych produktów. Dodatkowym czynnikiem oddziałuj?cym w kierunku zwiększenia dynamiki cen owoców i warzyw w II poł. br. będzie efekt niskiej bazy zwi?zany z wprowadzonym przed rokiem rosyjskim embargiem.

Bior?c pod uwagę zarysowane powyżej czynniki oczekujemy, że roczne tempo wzrostu cen żywności przyjmie nieujemn? wartość w październiku br. a w grudniu br. ukształtuje się na poziomie ok. 1,5%. W 2016 r. będziemy mieli do czynienia ze znacznym wzrostem dynamiki cen żywności, która w II kw. osi?gnie swoje maksimum lokalne (2,7%). W II poł. 2016 r. roczna dynamika cen będzie się stopniowo obniżać i w IV kw. wyniesie 1,6%. Zaprezentowana powyżej ścieżka dynamiki cen żywności, stanowi wsparcie dla naszej prognozy wzrostu rocznego wskaźnika inflacji z -0,9% r/r w II kw. do 0,3% w IV kw. oraz 1,5% średniorocznie w całym 2016 r. (por. tabela kwartalna). Głównym czynnikiem ryzyka w dół dla naszej prognozy jest kontynuacja odnotowanego w ostatnich miesi?cach spadku cen ropy naftowej. Cena ropy Brent wynosi obecnie ok. 54 USD za baryłkę, podczas gdy w kwietniu br. kształtowała się ona średnio na poziomie 63,75 USD za baryłkę (spadek o 15%). Niższe ceny ropy naftowej mog? obniżyć koszty produkcji rolnej, a konsekwencji oddziaływać w kierunku spadku cen żywności.

***

Credit Agricole Bank Polska S.A. pl.  Orl?t Lwowskich 1, 53-605 Wrocław  www.credit-agricole.pl

Niniejszy materiał został sporz?dzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodz?cych ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale maj? charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.

Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail:  jakub.borowski(@)credit-agricole.pl

Jean-Baptiste GIRAUD Dyrektor Pionu Dużych Klientów Korporacyjnych Head of Large Corporate Client Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 02 e-mail:jeanbaptiste.giraud(@)credit-agricole.pl

David JULLIARD Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Mid Corporate Client Division ul.Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 573 80 82 e-mail:  djulliard(@)credit-agricole.pl