Analizy i badania

Jaki będzie wpływ programu „500 zł na dziecko” na wzrost gospodarczy?

<p style="text-align: justify;">Zgodnie z wygłoszonym w ubiegłym tygodniu przez premier B. Szydło exposé (patrz powyżej) jednym z zapowiadanych działań rządu jest zaplanowane na przyszły rok uruchomienie programu „500 zł na dziecko”. Poniżej przedstawiamy szacowany przez nas wpływ tego programu na konsumpcję prywatną i wzrost gospodarczy w 2016 r.</p>

>

Programy pomocy społecznej polegaj?ce na transferach pieniężnych dla gospodarstw domowych powi?zanych z liczb? posiadanych przez nich dzieci s? szeroko stosowane w Europie (m.in. w Niemczech, Francji, Hiszpanii, Włoszech i Wielkiej Brytanii). Niektóre programy zakładaj? ograniczenia w postaci kryterium dochodowego oraz różn? wysokość dopłat dla kolejnych dzieci. Proponowany przez PiS program przewiduje transfery w wysokości 500 zł na drugie i każde kolejne dziecko. Na podstawie informacji zebranych przez Komisję Europejsk? oraz uwzględniaj?c różnice w parytecie siły nabywczej, polski program dopłat dla rodzin oceniamy jako umiarkowanie hojny w porównaniu do podobnych narzędzi stosowanych w innych krajach Europy. Według szacunków PiS, wsparciem zostanie objętych ok. 3,7 mln dzieci, co będzie wi?zało się z kosztem dla finansów publicznych równym ok. 21,5 mld zł rocznie. Zgodnie z wypowiedzi? H. Kowalczyka, współautora programu gospodarczego PIS, wypłaty 500 zł na dziecko maj? nast?pić od 1 marca lub od 1 kwietnia 2016 r.

W celu oszacowania gospodarczego wpływu tego programu założyliśmy, że wypłata środków rozpocznie się od kwietnia 2016 r. W efekcie w okresie II-IV kw. 2016 r. zostanie stopniowo wypłacone gospodarstwom domowym 16,1 mld zł (3/4 środków przewidzianych na pełen rok trwania programu, przy założeniu, że dopłaty nie będ? podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym). Środki te spowoduj? zwiększenie dochodu do dyspozycji brutto w sektorze gospodarstw domowych ogółem. Dochód do dyspozycji to dochód pierwotny (z wynagrodzenia za pracę i działalności na własny rachunek, a także dochody otrzymywane w formie odsetek, dywidend i czynszów, świadczeń społecznych i transferów pieniężnych) pomniejszony o podatki od dochodu i maj?tku, składki na ubezpieczenia społeczne i podobne transfery. Odzwierciedla on dochód „w kieszeni”, który można wydać lub zaoszczędzić.

Zgodnie z wynikami modelowania ekonometrycznego elastyczność konsumpcji prywatnej od zmian dochodu do dyspozycji wynosi 1,07. Oznacza to, że przy wzroście realnego dochodu do dyspozycji o 1%, realna konsumpcja gospodarstw domowych zwiększyłaby się o 1,07%. Szacunek ten wskazuje, że relatywny wzrost konsumpcji jest średnio większy niż względne zwiększenie dochodu. Wyniki naszych szacunków s? spójne z badaniami NBP, zgodnie z którymi w ci?gu ostatniej dekady stopa oszczędności gospodarstw domowych wykazywała tendencję spadkow?. Jednocześnie miało miejsce stopniowe zwiększanie się udziału kredytu konsumpcyjnego w relacji do PKB. Powyższe dwa czynniki sygnalizuj? duż? skłonność Polaków do finansowania konsumpcji zadłużeniem, co tłumaczy silniejszy wzrost spożycia od dochodów.

Szacujemy, że uruchomienie programu PiS spowoduje wzrost dochodu do dyspozycji gospodarstw domowych o ok. 1,5% (16,1 mld zł) w 2016 r. Korzystaj?c z otrzymanej elastyczności dochodowej konsumpcji można oczekiwać, że z tego tytułu względny wzrost konsumpcji prywatnej wyniesie 1,6%, tj. 17,0 mld zł. Na podstawie naszego kwartalnego, ekonometrycznego modelu prognostycznego, uwzględniaj?cego efekty mnożnikowe szacujemy, że zwiększenie konsumpcji gospodarstw domowych w wyniku uruchomienia programu spowodowałoby podniesienie dynamiki PKB w 2016 r. o ok. 0,5 pkt. proc. Oceniaj?c wpływ programu „500 zł na dziecko” na PKB należy jednak również uwzględnić koszty gospodarcze zwi?zane z wprowadzeniem innych działań w polityce fiskalnej maj?cej na celu sfinansowanie tego programu.

Wśród propozycji PiS maj?cych na celu sfinansowanie obietnic wyborczych można wymienić podatek bankowy i podatek od obrotów sklepów wielkopowierzchniowych. Oczekujemy, że w reakcji na wprowadzenie podatku właściciele sklepów przynajmniej w części przenios? koszty tego podatku na klientów (poprzez zwiększenie cen produktów), co będzie miało negatywny wpływ na ich konsumpcję. Z kolei podatek bankowy w wysokości 0,39% aktywów pochłaniałby rocznie ok. 40% wyniku netto sektora, co oznaczałoby wolniejszy przyrost kapitałów banków i ryzyko spowolnienia akcji kredytowej. Zakładaj?c, że banki nie przerzuciłyby podatku na klientów (np. poprzez zwiększenie marż), nadal przeznaczałyby połowę wyniku netto na dywidendę i chciałyby utrzymywać obecny poziom współczynnika wypłacalności, szacujemy, że akcja kredytowa dla sektora niefinansowego byłaby w każdym kolejnym roku niższa o ok. 16 mld zł.

Negatywny wpływ podatku od obrotów sklepów wielkopowierzchniowych na PKB zmaterializowałby się naszym zdaniem niezwłocznie po jego wprowadzeniu (w 2016 r.), podczas gdy niekorzystne efekty podatku bankowego byłyby obserwowane z pewnym opóźnieniem. Zatem konieczna jest korekta szacowanego zwiększenia PKB z tytułu programu „500 zł na dziecko” w 2016 r. o negatywne efekty wprowadzenia podatku handlowego. Ze względu na niepewność dotycz?c? ostatecznego zakresu sklepów jakie miałby obj?ć ten podatek oraz skalę podwyżek cen detalicznych, wpływ ten jest trudny do oszacowania. Niemniej jednak widzimy ryzyko w dół dla oszacowanego powyżej wpływu programu na dynamikę PKB w 2016 r. (0,5 pkt. proc.). Jednocześnie, uruchomienie programu PiS stanowi istotne ryzyko w górę dla naszej prognozy, zgodnie z któr? tempo wzrostu gospodarczego wyniesie 2,5% w 2016 r.

***

Credit Agricole Bank Polska S.A. pl.  Orl?t Lwowskich 1, 53-605 Wrocław  www.credit-agricole.pl

Niniejszy materiał został sporz?dzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodz?cych ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale maj? charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.

Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail:  jakub.borowski(@)credit-agricole.pl

Jean-Baptiste GIRAUD Dyrektor Pionu Dużych Klientów Korporacyjnych Head of Large Corporate Client Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 02 e-mail:jeanbaptiste.giraud(@)credit-agricole.pl

David JULLIARD Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Mid Corporate Client Division ul.Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 573 80 82 e-mail:  djulliard(@)credit-agricole.pl

Share this page Share on FacebookShare on TwitterShare on Linkedin
Close

Zaloguj się do Strefy Członkowskiej!