Analizy i badania
Europa Środkowo-Wschodnia nie podziela światowego optymizmu na temat blockchain
<p style="text-align: justify;">Kiedy na świecie blockchain zbliża się do szczytu popularności, powszechność tych rozwiązań w Europie Środkowo-Wschodniej wciąż jest niewielka. Ponad połowa liderów i menadżerów firm uważa, że zachwyt nad jego możliwościami jest przesadzony, a tylko jedna czwarta przyznaje, że poczyniła już w tym obszarze inwestycje. Jednocześnie z badania firmy doradczej Deloitte „Breaking Blockchain open. Central and Eastern European perspective” wynika, że liderzy wierzą w długoterminowy sukces blockchain – aż 45 proc. z nich wyraża obawę, że jeśli nie wdroży technologii w swojej organizacji, w niedalekiej przyszłości stracą przewagę konkurencyjną.</p>
>
Badanie Deloitte zostało przeprowadzone w dziesięciu krajach Europy Środkowej i Wschodniej, w tym w Polsce. Respondentami byli głównie liderzy i menedżerowie z sektora usług finansowych, energii i zasobów oraz produktów konsumenckich i przemysłu wytwórczego.
Z analizy wynika, że kiedy Stany Zjednoczone i część Europy Zachodniej s? już na etapie wdrażania praktycznych rozwi?zań z wykorzystaniem blockchain, Europa Środkowo-Wschodnia ma wci?ż niewielk? i ogóln? wiedzę na temat tej technologii, dopiero odkrywaj?c jej potencjał.
– Firmy w regionie z dystansem podchodz? do wdrażania i korzystania z blockchain. Tylko nieco ponad 40 proc. ankietowanych uważa, że liderzy w ich organizacji maj? na jej temat wystarczaj?c? wiedzę. Jednocześnie jednak nasi respondenci wskazali, że decyzje dotycz?ce blockchain s? w ich organizacjach podejmowane przez liderów biznesowych. Tylko 23 proc. badanych odpowiedziało, że woli, by o inwestycjach w blockchain decydowały działy IT. To dobra informacja, bo rzeczywista wartość blockchain ukryta jest w nowych modelach biznesowych, nowych produktach i usługach, które można zbudować w oparciu o łańcuch bloków, a nie w samej technologii rejestrowania i przechowywania danych. Liderzy biznesowi musz? rozumieć blockchain, inaczej wdrażanie tej technologii ma ograniczony sens – mówi Jakub Garszyński, Dyrektor w Dziale Konsultingu, Deloitte.
Obawa przed nieznanym
Mimo, że ponad połowa respondentów uważa, że dobra opinia o możliwościach blockchain jest przesadzona (na świecie to 39 proc.), badanie Deloitte pokazuje również, że większość liderów (76 proc.) jest przekonanych, że ta technologia zdobędzie popularność także w ich regionie. Prawie połowa z nich obawia się, że jej zlekceważenie może oznaczać dla firm utratę przewagi konkurencyjnej. To opinia przede wszystkim przedstawicieli sektora publicznego, ale podobne obawy wyraża prawie połowa respondentów z sektora usług finansowych. Tylko 8 proc. badanych liderów i menadżerów uważa, że blockchain nie będzie miał znaczenia dla ich firm, ale nieco ponad jedna czwarta odpowiedziała, że nie jest tego pewna, co potwierdza słab? znajomość tych rozwi?zań i możliwości, które stwarzaj?.
Z drugiej strony mimo, że prawie dwie trzecie ankietowanych zgadza się z twierdzeniem, że technologia będzie odpowiednia dla ich organizacji, tylko 13 proc. określa j? jako jeden ze strategicznych priorytetów firmy. Jedynie liderzy firm z sektora TMT (technologia, media, telekomunikacja) uważaj?, że blockchain jest ważny dla przyspieszenia rozwoju ich działalności. Zaledwie 4 proc. ankietowanych uważa, że wprowadzenie blockchain nie może przynieść żadnej korzyści w porównaniu z istniej?cymi technologiami. Pytani o zalety, najczęściej wymieniali nowe modele biznesowe i nowe źródła przychodów. Prawie 60 proc. respondentów uważa natomiast, że rozwi?zania oparte na blockchain s? bezpieczniejsze niż tradycyjne.
Inwestycje tak, ale ostrożnie
Tylko jedna czwarta firm z Europy Środkowo-Wschodniej zainwestowała do tej pory w blockchain. Przeważnie były to organizacje z sektora usług finansowych oraz TMT. Trzy czwarte tych inwestycji nie przekroczyło 200 tys. euro, ale s? respondenci, którzy w badaniu Deloitte przyznali, że zainwestowali nawet 2 mln euro. Trendy na 2019 rok s? podobne do tych z lat ubiegłych. Około połowa respondentów nie planuje żadnych inwestycji w blockchain w tym roku. Prawie 30 proc. chce zainwestować co najmniej 100 tys. euro, a więksi gracze zapowiadaj? inwestycje wielkości 2 mln euro. Na rynku pojawi? się też zupełnie nowi gracze zainteresowani t? innowacj?, chc? jednak poznawać j? małymi krokami i zapowiadaj?, że w przyszłym roku nie zainwestuj? w blockchain więcej niż 100 tys. euro. W większości będ? to inwestycje w kapitał ludzki.
– Ciekawy jest rozdźwięk pomiędzy postrzegan?, a rzeczywist? adopcj? blockchain w rozwi?zaniach produkcyjnych. O blockchain bardzo dużo się mówi może to budować przekonanie, że jesteśmy już blisko upowszechnienia tej technologii. Tymczasem znajdujemy się ci?gle na wczesnym etapie – s? konkretne zastosowania, rozwi?zania i platformy, ale wydaje się, że pełny potencjał nie został jeszcze odkryty. Potrzebny jest czas do eksperymentowania z t? technologi?. Obecnie w takie próby inwestuj? tzw.”early adopters”, czyli podmioty agresywnie szukaj?ce przewagi konkurencyjnej przez technologię lub też korporacje posiadaj?ce wyasygnowany budżet na innowacje i testowanie nowych rozwi?zań. Poważne inwestycje reszty rynku zaczn? się dopiero wtedy, kiedy ci pionierzy przetr? szlak. Wyraźnie widać, że w powszechnej opinii blockchain na stałe zagości w środowiskach IT przedsiębiorstw i podmiotów sektora publicznego. Będzie to jedna z technologii, a nie ta jedyna, która zast?pi obecne systemy – mówi Jakub Garszyński, Deloitte.
Największe zapotrzebowanie na pracowników z wiedz? na temat blockchain zapowiadaj? przedstawiciele sektora TMT oraz energii i zasobów, czyli tych branż, które s? w największym stopniu zainteresowane inwestowaniem w rozwi?zania oparte na tej technologii i najbardziej przygotowane do ich wprowadzenia, co pokazuje także globalne badanie Deloitte. Ankietowani przyznaj?, że największ? barier? dla inwestycji jest fakt, że ich branże wci?ż nie traktuj? tej przełomowej bazy danych jako biznesowego priorytetu. Tylko 1 proc. pytanych liderów uważa, że nie ma żadnej bariery, aby inwestować w tę technologię.
Usługi finansowe mog? zyskać najwięcej
Sektor usług finansowych jest uznawany za branżę, która może najbardziej wykorzystać potencjał blockchain. Po wyjściu z kryzysu finansowego banki musz? stawić czoła wyzwaniom zwi?zanym z innowacjami, szybkim dostosowaniem się do potrzeb klientów oraz zagrożeniami i możliwościami, jakie oferuje branża FinTech. Choć w tym kontekście blockchain zdaje się być pomocny, tylko jedna trzecia uczestników badania pracuj?cych w finansach uważa, że nowa technologia będzie miała znaczenie dla ich branży, ale nie należy do strategicznych priorytetów.
W przyszłości najważniejszymi zaletami nowej technologii dla tego sektora będzie wzrost efektywności kosztowej i operacyjnej, co już obserwujemy, a także nowe modele biznesowe oparte na większym bezpieczeństwie, przejrzystości oraz decentralizacji. Jedna czwarta respondentów ma w planach zastosowanie blockchain. Tyle samo już zainwestowało w tę technologię, ale tylko 10 proc. zamierza to zrobić również w następnym roku. Największe bariery we wdrażaniu innowacji to zdaniem przedstawicieli branży finansowej brak regulacji i priorytetów biznesowych. – Blockchain przechodzi z fazy opracowywania koncepcji do wdrażania praktycznych rozwi?zań biznesowych. To tylko jedna z technologii do rozważenia w szerszym kontekście strategii cyfrowej, uwzględniaj?cej perspektywy obszarów biznesowych i technologicznych, które kształtuj? przyszły łańcuch wartości. Sukces wykorzystania blockchain zależy od wielu czynników, między innymi takich jak: zakres i koszt integracji, model zarz?dczy, cyberbezpieczeństwo czy bariery regulacyjne – mówi Szymon Rybarkiewicz, Manager w zespole Strategii, Deloitte.
Uregulowanie kwestii prawnych zwi?zanych blockchain to jedno z kluczowych wyzwań, które może wesprzeć wdrażanie tej technologii. – Na regulacje prawne przyjdzie nam jeszcze poczekać – zauważa Jakub Łabuz, Manager w Deloitte Legal. Prace polskiego ustawodawcy nad uregulowaniem aspektów prawnych zwi?zanych z blockchain s? na bardzo wstępnym etapie. W Sejmie obecnej kadencji działa zespół parlamentarny ds. technologii blockchain i kryptowalut, jak wynika jednak z tematyki jego kolejnych posiedzeń, zainteresowanie legislatywy skupia się przede wszystkim na kwestii kryptowalut. Wszystko wskazuje na to, że to właśnie w tym obszarze będziemy mieli do czynienia z pierwszymi regulacjami ze strony państwa – dodaje ekspert Deloitte.
Nie zmienia to faktu, że branża usług finansowych stoi przed konieczności? wprowadzenia krytycznych zmian. Wygraj? ci, którzy zrozumiej? wyzwania jakie niesie blockchain, ale też doceni? jego możliwości.