Aktualności firm stowarzyszonych • Członkowie
Czy Polska jest gotowa na technologiczny szok w obszarze sztucznej inteligencji?
W MAKROmapie z 29.01.2024 przeprowadziliśmy dyskusję na temat wpływu rozwoju sztucznej inteligencji na światową gospodarkę. Przedmiotem poniższej analizy jest próba oceny, w jakim stopniu na tle innych krajów Polska jest gotowa na technologiczny szok w obszarze sztucznej inteligencji.
W naszej analizie zakładamy, że zarówno rozwój sztucznej inteligencji jak i wdrażanie rozwiązań wykorzystujących sztuczną inteligencję w najbliższych latach będzie przebiegać stopniowo. Jest to spójne z obecnym konsensusem naukowym, zgodnie z którym w ciągu najbliższych 10 lat nie uda się stworzyć sztucznej inteligencji przewyższającej inteligencję człowieka (por. MAKROmapa z 29.01.2024).
W celu dokonania oceny, w jakim stopniu poszczególne kraje są przygotowane na technologiczny szok w obszarze sztucznej inteligencji stworzyliśmy indeks odzwierciedlający bieżącą gotowość poszczególnych państw do uzyskania korzyści związanych z wdrożeniem sztucznej inteligencji. Składowe indeksu obejmują obszary kluczowe dla możliwości zastosowania sztucznej inteligencji na szeroką skalę, a ich dobór został dokonany na podstawie przeglądu literatury. Zbudowany przez nas indeks opiera się na 6 obszarach:
Infrastruktura cyfrowa. Jakość infrastruktury cyfrowej jest kluczowym czynnikiem decydującym o możliwości wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w codziennej pracy. Jako miarę rozwoju infrastruktury cyfrowej przyjęliśmy dostęp do szerokopasmowego Internetu na 100 mieszkańców.
Kapitał ludzki. Im wyższy jest kapitał ludzki, tym większy jest potencjał do komplementarnego wykorzystania sztucznej inteligencji w pracy. Aby przybliżyć poziom kapitału ludzkiego w poszczególnych krajach wykorzystaliśmy trzy zmienne: udział w populacji osób korzystających z Internetu, liczbę badaczy w sektorze badawczo-rozwojowym na 1 mln mieszkańców oraz udział w zasobie siły roboczej osób posiadających pełne wykształcenie wyższe.
Demografia. Wraz z wiekiem obniżają się możliwości adaptacji do nowych rozwiązań technologicznych, zarówno jeśli chodzi o umiejętność ich stosowania, jak również gotowość do przebranżowienia się. Sytuację demograficzną państw przybliżyliśmy udziałem grupy wiekowej 15-49 lat w zasobie siły roboczej.
Rynek pracy. Obszar ten odzwierciedla ekspozycję struktury zatrudnienia na szok technologiczny w obszarze sztucznej inteligencji. Zakładamy, że tak długo jak sztuczna inteligencja nie przewyższy poziomu inteligencji człowieka, tak długo będzie pełniła ona funkcje komplementarne względem pracy ludzkiej. Z tego powodu uważamy, że korzyści ekonomiczne
związane ze wzrostem wydajności pracy będą większe niż ewentualne koszty związane z procesami dostosowawczymi na rynku pracy. W celu oszacowania ekspozycji struktury zatrudnienia na szok technologiczny w obszarze sztucznej inteligencji, wykorzystaliśmy metodykę zastosowaną w artykule Międzynarodowej Organizacji Pracy (Gmyrek et al., 2023). Autorzy użyli w niej modelu GPT-4 do scharakteryzowania poszczególnych grup zawodów i przypisania im stopnia ekspozycji na generatywną sztuczną inteligencję (czyli taką formę sztucznej inteligencji, która potrafi stworzyć treści w oparciu i dane, na których jest uczona). Zgodnie z cytowanym badaniem największą ekspozycję na szok technologiczny w obszarze sztucznej inteligencji mają pracownicy biurowi, a robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy najmniejszą. W naszej analizie wykorzystaliśmy zaproponowane oceny ekspozycji poszczególnych grup zawodów i przemnożyliśmy je przez strukturę zatrudnienia w poszczególnych krajach, w ten sposób obliczając zagregowane wskaźniki ekspozycji rynku pracy na rozwój sztucznej inteligencji. Z naszych obliczeń wynika, że największą ekspozycję na szok technologiczny w obszarze sztucznej inteligencji mają Japonia, Szwajcaria i Niemcy. Z kolei Polska plasuje się w połowie przygotowanego zestawienia.
Integracja. Kategoria ta przybliża stopień integracji kraju w ramach globalnych łańcuchów dostaw usług związanych z technologią informacyjną. Im gospodarka jest bardziej zintegrowana w ramach międzynarodowych łańcuchów dostaw usług technologii informacyjnych, tym ma większe szanse zarówno na dostęp do technologii, jak i na wsparcie w zastosowaniu tych technologii. W celu przybliżenia stopnia integracji kraju w ramach globalnych łańcuchów dostaw wykorzystaliśmy udział usług, głównie w obszarze technologii informacyjnych, w eksporcie oraz imporcie usług ogółem. Uwzględnienie danych zarówno dla eksportu jak i importu pozwala na ocenę stopnia integracji zarówno z początkowymi. jak i końcowymi odcinkami łańcucha dostaw. Otoczenie regulacyjne. Regulacje mogą zarówno wspierać, jak i blokować wdrażanie sztucznej inteligencji w gospodarce. Z tego powodu kluczowa będzie jakość tworzonych regulacji, które będą trafnie identyfikować zagrożenia związane ze sztuczną inteligencją i jednocześnie nie blokować jej rozwoju w „niekontrowersyjnych” obszarach. Obszar ten przybliżyliśmy indeksem Banku Światowego opisującym jakość regulacji.
Credit Agricole Bank Polska S.A. ul. Legnicka 48 bud. C-D 54-202 Wrocław www.credit-agricole.pl
Niniejszy materiał został sporządzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodzących ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale mają charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.
Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail: jakub.borowski@credit-agricole.pl
Frederic LUSTIG Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Corporate Clients Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 434 30 82 e-mail: flustig((@))credit-agricole.pl