Rynek private equity w Europie Środkowej ostrożniej patrzy w przyszłość

Po półtorarocznym okresie wzrostu liczby i wartości zawieranych transakcji rynek funduszy private equity wraca do swojego typowego poziomu. –  Choć nie mamy w?tpliwości co do tego, że warunki gospodarcze nadal sprzyjaj? zawieraniu interesuj?cych transakcji, odpowiedzi respondentów wskazuj? na ostrożność. Przyczyn? zapewne jest to, że oczekujemy wejścia w trudniejszy ekonomicznie okres. Już poprzednie edycje naszego badania pokazywały zależność między opiniami respondentów zwi?zanych z funduszami private equity a nastrojami panuj?cymi na rynku  –mówi  Mark Jung, Partner w dziale Doradztwa Finansowego w Deloitte, Lider Sektora Private Equity w Europie Środkowej. Na tę zależność wskazuje także wysokość tzw. indeksu optymizmu (CE Private Equity Confidence Index), który w ci?gu pół roku spadł ze 123 do 105 punktów i jest na najniższym poziomie od trzech lat.

Sytuacja gospodarcza studzi inwestycyjny pęd

Jedynie 2 proc. zapytanych przez Deloitte respondentów oczekuje poprawy sytuacji ekonomicznej, co oznacza spadek rok do roku o 24 p.p. Z kolei aż 73 proc. inwestorów zwi?zanych z funduszami PE oczekuje, że taka sytuacja nie ulegnie zmianie przez najbliższe sześć miesięcy, a jedna czwarta (25 proc. wobec 10 proc. rok temu) spodziewa się pogorszenia sytuacji rynkowej. Na ekonomiczny pesymizm respondentów Deloitte wpływa sytuacja w jakiej znajduj? się główni partnerzy handlowi Europy Środkowej, tj. Unia Europejska i Stany Zjednoczone. -  Unia boryka się z Brexitem i brakiem pewności co do faktycznych skutków wyjścia Wielkiej Brytanii z UE. Problemem jest także przyszłoroczny budżet Włoch, w którym zapisano podniesienie deficytu z 1,8 do 2,4 proc. W chwili kiedy respondenci wypełniali ankiety wci?ż trwała także wojna handlowa USA z Chinami  – mówi  Mark Jung.

–  Interesuj?ce jest to, że w ci?gu najbliższych sześciu miesięcy jedna czwarta inwestorów zamierza się skoncentrować głównie na zarz?dzaniu istniej?cym portfelem spółek. To wzrost z 19 proc. w ubiegłym roku. Na nowych inwestycjach skupi się 61 proc. badanych, jest to najniższy wynik od dwóch lat. Przekłada się to na najniższy od sześciu lat (11 proc.) poziom oczekiwań na wzrost aktywności na rynku PE  - dodaje  Mark Jung. Eksperci Deloitte zauważaj?, że tak ostrożny sposób działania jest charakterystyczny dla firm, które s? niepewne najbliższych wydarzeń na rynku.

Inwestorzy nie zmienili swojej opinii w kwestii zabezpieczenia finansowania dłużnego transakcji. Aż 82 proc. respondentów oczekuje, że dostępność finansowania dłużnego pozostanie na tym samym poziomie, a 11 proc., że wzrośnie w ci?gu następnych sześciu miesięcy. Mniej niż jedna dziesi?ta spodziewa się, że wykorzystanie obcych źródeł finansowania będzie w najbliższym czasie mniej dostępne. Ten wynik zmienił się o 10 p.p. od ostatniego badania (17 proc.).

Od ponad roku inwestorzy w Europie Środkowej deklaruj?, że w nadchodz?cych miesi?cach będ? więcej kupować niż sprzedawać. W tej edycji badania potwierdza to 57 proc. pytanych. Na zbyciu skoncentruje się 16 proc., o 3 p.p. mniej niż w badaniu przeprowadzonym wiosn?. 27 proc. respondentów uważa natomiast, że poziomy kupna i sprzedaży spółek utrzymaj? się na równym poziomie.

Stabilizacja rozmiarów transakcji

Prawie trzy czwarte badanych podmiotów (73 proc.) oczekuje, że wielkość transakcji nie zmieni się przez najbliższe pół roku. Po dwóch latach rosn?cych oczekiwań, przez trzy ostatnie kwartały spadła liczba respondentów spodziewaj?cych się wzrostu wielkości transakcji (18 proc.) . Według ekspertów Deloitte może to być sygnałem powrotu do mniejszej aktywności na rynku, po wyj?tkowej liczbie dużych transakcji w 2017 r., bior?c pod uwagę, że dla Europy Środkowej charakterystyczna jest średnia wielkość rynku.

Największe firmy, które cieszyły się uznaniem inwestorów, dodatkowo umocniły swoj? pozycję. 64 proc. zapytanych uważa, że to właśnie ich aktywami będ? zainteresowane fundusze private equity w porównaniu z 57 proc. wiosn? bież?cego roku. Wzrost ich popularności nast?pił kosztem średnich przedsiębiorstw (spadek do 27 proc. z 31 proc. na wiosnę) i startupów (spadek do 9 proc. z 12 proc.).

–  Konkurencja wokół liderów rynku nie jest zaskakuj?ca, mieli oni mocn? pozycję we wszystkich naszych badaniach. Takie firmy zwykle generuj? stabilne przychody i zarz?dzaj? dużym udziałem w rynku, dzięki czemu s? w stanie lepiej obsługiwać zadłużenie  – mówi  Mark Jung.

Według dwóch trzecich (66 proc.) ankietowanych w badaniu Deloitte, przez najbliższy rok ceny pozostan? na tym samym poziomie. W porównaniu do wiosny br., jest to wzrost o 16 p.p., za którym idzie spadek oczekiwań wzrostu cen z 33 proc. wiosn? do 18 proc. obecnie. –  To dobra wiadomość dla klientów, którzy musieli stawić czoła rosn?cej presji cenowej na wiele transakcji  – dodaje  Mark Jung.

Digitalizacja (nie) za wszelk? cenę

Aż dla 80 proc. respondentów cyfryzacja firm w które chc? zainwestować nie jest istotnym warunkiem przy podejmowaniu decyzji, w tym 14 proc. w ogóle nie bierze tego pod uwagę. –  Zaledwie jedna pi?ta pytanych o to inwestorów z Europy Środkowej przyznaje, że digitalizacja jest kluczowym czynnikiem wpływaj?cym na oszacowanie wartości projektów inwestycyjnych. Te wyniki zaskakuj?, bior?c pod uwagę fakt, że w innych regionach inwestorzy na rynku private equity przykładaj? znacznie większ? wagę do możliwości jakie niesie cyfryzacja, a wielu z nich nawet powołuje specjalistów specjalnie do tego konkretnego celu  – mówi  Jan Michalski, Partner, Lider ds. Salesforce.com oraz sektora TMT, Deloitte Digital.

Jak dodaje, cyfrowe ulepszenie firmy często ma duży wpływ na zwiększenie zadowolenia klientów , a przez to zwiększenie ich zaangażowania. Przedsiębiorstwa nastawione na cyfryzację także w większym stopniu przyci?gaj? i zatrzymuj? talenty.
–  Bior?c pod uwagę pozytywny wpływ cyfrowego sposobu myślenia w przedsiębiorstwach, istotne jest rozważanie tego aspektu podczas oceny firm, które s? obiektem zainteresowania inwestorów  – mówi  Jan Michalski.

***

Informacja o raporcie

Wyniki 32. edycji regionalnego badania Deloitte z cyklu „Central Europe Private Equity Confidence Survey” stanowi? wnioski z ankiety skierowanej do inwestorów Private Equity działaj?cych w krajach Europy Środkowej. Badanie ukazuje się cyklicznie dwa razy w roku, pocz?wszy od 2003 r. Przeprowadzona ankieta miała na celu zbadanie nastrojów i oczekiwań funduszy PE odnośnie m.in: rynku transakcyjnego, spodziewanych parametrów transakcyjnych oraz aktywności w ci?gu kolejnych 6 miesięcy. Indeks optymizmu jest średni? z 7 indeksów uzyskanych z pierwszych 7 pytań ankietowych. Wskaźnik przestawia zmianę odczuć pozytywnych w stosunku do ł?cznej liczby odpowiedzi pozytywnych i negatywnych (odpowiedzi neutralnie nie były brane pod uwagę) w porównaniu do pierwszej edycji badania z wiosny 2003 r. Im wskaźnik wyższy, tym większy optymizm przedstawicieli funduszy.