Newsletter podatkowy - 29 sierpnia 2018

Celem projektowanych zmian, jak zostało to wyjaśnione w projekcie ustawy jest z jednej strony uproszczenie systemu podatkowego w zakresie podatków dochodowych poprzez zwiększenie czytelności i precyzji istniej?cych przepisów, a po drugie jego dalsze uszczelnienie. Planowane zmiany obejm? następuj?ce akty prawne:

(a) ustawę z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 200, z późn. zm.) zwanej dalej: „ustaw? o PIT” lub „updof”,

(b) ustawę z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1036 i 1162), zwanej dalej: „ustaw? o CIT” lub „updop”,

(c) ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm., zwana dalej: „Op”,

(d) ustawę z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji,

(e) ustawę z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osi?ganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2016 r. poz. 2180, z późn. zm.),

(f) ustawę z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy,

(g) ustawę z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1150),

(h) ustawę z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorz?du terytorialnego,

(i) ustawę z dnia 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w zwi?zku ze wspieraniem innowacyjności (Dz. U. poz. 1767, z późn. zm.),

(j) ustawę z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1947, z późn. zm., dalej: ustawa o KAS),

(k) ustawę z dnia 16 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzaj?ce ustawę o zasadach zarz?dzania mieniem państwowym (Dz. U. poz. 2260),

(l) ustawę z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osi?ganych przez osoby fizyczne (Dz. U. poz. 1878).

Poniżej przedstawiamy informacje o niektórych z planowanych zmian dotycz?cych podatku CIT i PIT. Zmiany dotycz?ce innych ustaw przedstawimy w kolejnym wydaniu biuletynu.  

Nowe rozwi?zania

Preferencyjne opodatkowania dochodów z praw własności intelektualnej (IP Box)

W celu poprawy konkurencyjności polskiej gospodarki oraz wsparcia działalności innowacyjnej w zakresie nowych technologii proponowane jest wprowadzenie preferencyjnego opodatkowania dochodów uzyskiwanych z praw własności intelektualnej. Stawka podatku wyniesie 5%. Jednym z warunków skorzystania z obniżonej stawki będzie prowadzenie przez podatnika działalności badawczo – rozwojowej oraz dodatkowych ewidencji rachunkowych umożliwiaj?cych ustalenie podstawy opodatkowania. Zastosowanie ww. ulgi będzie uprawnieniem, a nie obowi?zkiem podatnika.

Obniżona stawka podatku CIT w wysokości 9%

Obniżona stawka podatku (9%) będzie stosowania do przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych. Stawka ta przysługiwać ma tym podatnikom, u których przychody w danym (bież?cym) roku podatkowym nie przekroczyły wyrażonej w złotych kwoty odpowiadaj?cej równowartości 1.200.000 euro. Z preferencji będ? jednak mogli skorzystać ci podatnicy, którzy posiadaj? status małego podatnika (ustalany w oparciu o przychodu z poprzedniego roku podatkowego) oraz których dochodowość nie przekracza 33%, chyba że jest to ich pierwszy rok podatkowy.

Zaliczanie hipotetycznych kosztów kapitału własnego do kosztów podatkowych

Projekt przewiduje możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów hipotetycznych kosztów pozyskania kapitału zewnętrznego, w przypadku gdy źródłem finansowania spółki s? dopłaty wnoszone przez wspólników lub tzw. zyski zatrzymane. Proponowane przepisy w tym zakresie maj? na celu promowanie działań zmierzaj?cych do tworzenia w spółkach kapitałów własnych, powstałych z zysku zatrzymanego oraz z dopłat wnoszonych przez wspólników. Proponowane rozwi?zanie prowadzi do wyrównania podatkowych uprawnień zwi?zanych z finansowaniem zewnętrznym w postaci pożyczki oraz z tworzeniem kapitałów samofinansowania. Zrównanie to będzie pełne do kwoty zatrzymanego zysku (wniesionych dopłat), od których hipotetyczne odsetki – obliczone według stopy referencyjnej NBP powiększonej o 1 punkt procentowy – nie przekrocz? kwoty 250 000 zł.

Nowe zasady opodatkowania obrotu wierzytelnościami

Nowe projektowane przepisy przewiduj?, że koszt nabycia wierzytelności b?dź pakietu wierzytelności będzie rozpoznawany bezpośrednio w kwocie odpowiadaj?cej kwocie uzyskanego z niej przychodu, do momentu zrównania się przychodu ze spłaty wierzytelności (pakietu wierzytelności) z kwot? poniesionego na jej (jego) nabycie wydatku. Po zmianie przepisów nie będzie obowi?zywała zasad proporcjonalności przy rozliczaniu kosztu, ale zasada uznania za koszt podatkowy wydatku na wierzytelność   do wysokości jego poniesienia już w dacie odzyskania części wierzytelności. Przykładowo, jeżeli podatnik na nabycie wierzytelności o wartości 1000 wydał kwotę 200, to w sytuacji odzyskania z tej wierzytelności 300, do kosztów podatkowych będzie mógł zaliczyć (w dacie spłaty części wierzytelności) cał? kwotę wydatku tj. 200. W dalszym ci?gu nie będzie jednak możliwe rozpoznanie straty z tytułu nabycia wierzytelności. Odnośnie do nabywania pakietów wierzytelności (co najmniej 100) kwota wydatku na nabycie pakietu będzie rozliczana z przychodem z jakiejkolwiek z nabytych wierzytelności.

Nowe zasady opodatkowania dochodów z emisji euroobligacji

Projekt przewiduje zwolnienie od podatku odsetek i dyskonta, uzyskanych przez nierezydentów (zarówno podatników PIT i CIT) z obligacji emitowanych i dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzonych do alternatywnego systemu obrotu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, o terminie wykupu nie krótszym niż 1 rok. Powyższe zwolnienie dotyczyć będzie obligacji emitowanych po 1 stycznia 2019 r.

W odniesieniu do emisji obligacji dokonanych przed 1 stycznia 2019 przewiduje się rozwi?zanie polegaj?ce na możliwości wyboru przez emitentów obligacji alternatywnego sposobu opodatkowania dochodów z ww. tytułów. Propozycja opiera się na możliwości wyboru przez podatnika, będ?cego emitentem obligacji, dotychczasowej formy opodatkowania tych dochodów (tj. podatkiem pobieranym u źródła od obligatariusza) albo proponowanej w projekcie – formy opodatkowania, której założeniem jest przejęcie obowi?zku podatkowego w tym zakresie przez podatnika będ?cego emitentem, ale tylko w stosunku do dochodów uzyskiwanych przez nierezydentów.

Prawo do wyboru opodatkowania według powyżej opisanych zasad będzie dotyczyć również przychodów otrzymanych przez podatników przed dniem wejście w życie projektowanej ustawy, jeśli na dzień jej wejścia nie doszło jeszcze do wykupu wyemitowanych obligacji.

Opodatkowanie dochodów z walut wirtualnych (Bitcoin i inne).

Dochody z walut wirtualnych będ? kwalifikowane do dochodów z kapitałów pieniężnych (PIT) lub zysków kapitałowych (CIT). Strata z obrotu walutami wirtualnymi nie będzie mogła być rozliczana ze stratami podatnika z innych źródeł.

Do przychodów zaliczane będ? przychody ze sprzedaży walut wirtualnych na giełdzie, w kantorze oraz na wolnym rynku, czyli przychody z wymiany waluty wirtualnej na środek płatniczy. Na równi ze sprzedaż? walut wirtualnych traktowana będzie zapłata takimi walutami za towar, usługę lub prawo maj?tkowe niebęd?ce walut? wirtualn? oraz regulowanie innych zobowi?zań walut? wirtualn?. W tym przypadku, przychód z kapitałów pieniężnych będzie odpowiadał cenie zakupionego towaru lub usługi.

Kosztami podatkowymi będ? udokumentowane wydatki na nabycie walut wirtualnych, poniesione w danym roku podatkowym, ale wył?cznie bezpośrednio zwi?zane z nabyciem i sprzedaż? walut wirtualnych. Kosztami uzyskania przychodów nie będ? więc w szczególności koszty finansowania zakupu walut wirtualnych (koszty pożyczek, kredytów itp.).

Przyjęcie płatności przez przedsiębiorcę za towar/usługę w postaci waluty wirtualnej, traktowane będzie jak dwie umowy. Każda ze stron zawartej umowy będzie zarówno sprzedawc?, jak i nabywc?. Przychodem przedsiębiorcy ze sprzedaży np. towaru, będzie cena (wartość) tego towaru.

Zmiana obecnie obowi?zuj?cych reguł opodatkowania

Korzystanie z samochodów osobowych

Po wejściu w życie nowych przepisów limit wartości samochodu osobowego, do którego możliwe jest pełne odliczanie odpisów amortyzacyjnych zostanie ustalony na poziomie 150.000 PLN. Dotyczyć to będzie zarówno samochodów z silnikiem spalinowym, jak i elektrycznych. Wskazany limit będzie miał również zastosowanie do wydatków ponoszonych w zwi?zku z leasingiem lub najmem samochodów osobowych. Z uwagi na różny sposób rozliczania wydatków zwi?zanych z korzystaniem z samochodów osobowych w przypadku umów leasingu operacyjnego, najmu i dzierżawy projekt przewiduje, iż ograniczenie w zaliczaniu opłat z tytułu tych umów do kosztów podatkowych ustalone zostanie proporcj? kwoty 150.000 PLN do wartości leasingowanego (najmowanego) samochodu.

Projekt ustawy przewiduje również ograniczenia w zakresie zaliczania do kosztów podatkowych wydatków ponoszonych na eksploatację samochodów. Proponowana regulacja zmierza do przyjęcia w ustawach o podatkach dochodowych rozwi?zań zastosowanych w ustawie VAT. W wyniku wprowadzenia zmian wszelkie wydatki zwi?zane z korzystaniem z samochodu osobowego służ?cego podatnikowi także do innych celów niż działalność gospodarcza podlegać będ? zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% tych wydatków. Możliwość zaliczenia do kosztów 100% takich wydatków dotyczyć będzie tylko wykorzystywania samochodu osobowego wył?cznie w prowadzonej działalności gospodarczej, przy czym podatnik będzie musiał prowadzić ewidencję potwierdzaj?c? wykorzystywanie samochodu osobowego wył?cznie do działalności gospodarczej podatnika (wykorzystywana będzie w tym zakresie ewidencja stosowana dla celów VAT).

Konwersja wierzytelności na kapitał

Nowe rozwi?zania maj? wyeliminować w?tpliwości w zakresie rozliczania kosztów podatkowych zwi?zanych z wnoszeniem wierzytelności na poczet kapitału zakładowego. Zgodnie z nowymi propozycjami w przypadku, kiedy przedmiotem wkładu niepieniężnego będzie wierzytelność przysługuj?ca wnosz?cemu wkład niepieniężny z tytułu pożyczki uprzednio udzielonej przez ten podmiot spółce (spółdzielni), podatnik wnosz?cy taki wkład będzie mógł zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodów wartość odpowiadaj?c? kwocie udzielonej uprzednio pożyczki, nie wyższej jednak niż przyjęta przez strony (wnosz?cego i przez spółkę) wartość takiej wierzytelności, określona na dzień jej wniesienia.  

Z kolei w przypadku, kiedy przedmiotem wkładu niepieniężnego będzie wierzytelność własna uprzednio zaliczona przez wnosz?cego wkład do przychodów należnych, podatnik wnosz?cy taki wkład będzie mógł zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodów wartość odpowiadaj?c? kwocie przychodu należnego wykazanego przez tego podatnika z tytułu wykonania tego świadczenia (zbycia towaru).  

W przypadku osób fizycznych, regulacje te będ? dotyczyły tylko przypadków, gdy będ?ce przedmiotem wkładu wierzytelności dotycz? prowadzonej przez takie podmioty pozarolniczej działalności gospodarczej oraz działów specjalnych produkcji rolnej i dochód z takiego aportu określa się na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 7ca ustawy o PIT.

Zmiana w zakresie poboru podatku u źródła

Ustawa zmieniaj?ca zawiera nowe regulacje dotycz?ce zasad poboru podatku u źródła, w sytuacji, w której ł?czna wysokość należności wypłacanych dla tego samego podatnika   w roku podatkowym przekracza 2.000.000 PLN.

Przekroczenie wskazanego progu spowoduje, że płatnik będzie zobowi?zany do poboru podatku u źródła z zastosowaniem stawek określonych w prawie krajowym (CIT lub PIT). W tym przypadku płatnik nie zastosuje zwolnień wskazanych w ustawach podatkowych oraz przepisów umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.  

W przypadku pobrania podatku przez płatnika, podatnik (płatnik, jeżeli wpłacił podatek z własnych środków) będzie mógł wyst?pić z wnioskiem o zwrot podatku do organu podatkowego. Zwrot podatku powinien nast?pić w terminie 6 miesięcy, chyba że organ podatkowy zdecyduje o przeprowadzeniu postępowania wyjaśniaj?cego.  

Projektowane przepisy przewiduj?, mimo przekroczenia progu 2.000.000 PLN, dwie sytuacje, w których płatnik będzie uprawniony do pobrania podatku u źródła z uwzględnieniem obniżonych stawek podatkowych lub zastosowania zwolnienia.

Pierwsza sytuacja znajdzie zastosowanie zarówno w zakresie ustawy PIT, jak i CIT w przypadku, gdy płatnik złoży organowi podatkowemu oświadczenia, że posiada jako płatnik dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego uprawniaj?ce go do zastosowania preferencyjnych zasad opodatkowania. Oświadczenie to powinno również obejmować potwierdzenie braku wiedzy o istnieniu okoliczności wykluczaj?cych możliwość niepobrania podatku na podstawie przepisów prawa podatkowego. Oświadczenie składać będzie kierownik jednostki w rozumieniu ustawy o rachunkowości, najpóźniej w dniu wypłaty należności (np. dywidend lub odsetek). Oświadczenie składane będzie za pomoc? środków komunikacji elektronicznej zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej. Jeżeli oświadczenie zostanie złożone niezgodnie z prawd?, osoba która je złożyła będzie podlegać odpowiedzialności karnej. Odpowiednie zmiany s? przewidziane w kodeksie karnym skarbowym. Ponadto w przypadku złożenia oświadczenia niezgodnie z prawd? lub niezweryfikowania okoliczności wykluczaj?cych możliwość niepobrania podatku na podstawie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, podatnik będzie zobowi?zany do zapłaty dodatkowego zobowi?zania w wysokości 10% wypłacanych należności.

Druga sytuacja, w której możliwe będzie pobranie podatku u źródła w niższej wysokości lub zastosowanie zwolnienia wyst?pi jedynie na gruncie przepisów ustawy o CIT i znajdzie zastosowanie w przypadku zwolnień przewidzianych w art. 21 ust. 3 i art. 22 ust. 4 tej ustawy, tj. zwolnień stanowi?cych implementację przepisów dyrektyw unijnych. Uproszczenie to polegać ma na stosowaniu preferencji na podstawie wydanej przez organ podatkowy opinii o stosowaniu zwolnienia. Tak? opinię organ podatkowy będzie wydawał na wniosek podatnika lub płatnika. Wzór wniosku o wydanie opinii zostanie określony przez Ministra Finansów. Organ może odmówić wydania opinii, jeżeli nie zostan? spełnione warunki do jej wydania wskazane w ustawie CIT. Na wydanie opinii organ będzie miał 6 miesięcy.

Dodatkowo zgodnie z nowymi regulacjami Minister Finansów będzie uprawniony, w drodze rozporz?dzenia, do wskazania katalogu podatników, płatników lub czynności, w przypadku których możliwe jest zastosowanie zwolnienia lub obniżonych stawek wynikaj?cych z przepisów szczególnych oraz umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, bez względu na kwotę wypłacanych należności.

Nowa definicja "rzeczywistego właściciela"

Dla potrzeb ograniczenia stosowania ulg i zwolnień podatkowych jedynie w stosunku do faktycznych właścicieli otrzymywanych należności ustawodawca postanowił wprowadzić zmienion? definicję "rzeczywistego właściciela". Zgodnie z jej brzmieniem, rzeczywistym właścicielem będzie mógł być uznany podmiot, który ł?cznie spełniać będzie następuj?ce przesłanki:  

(a) otrzymuje należność dla własnej korzyści, w tym decyduje samodzielnie o jej przeznaczeniu i ponosi ryzyko ekonomiczne zwi?zane z utrat? tej należności lub jej części,  

(b) nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem zobowi?zanym prawnie lub faktycznie do przekazania całości lub części należności innemu podmiotowi,  

(c) prowadzi rzeczywist? działalność gospodarcz? w kraju siedziby, jeżeli należności uzyskiwane s? w zwi?zku z prowadzon? działalności? gospodarcz?; przy ocenie czy podmiot prowadzi rzeczywist? działalność gospodarcz? przepis art. 24a ust. 18 stosuje się odpowiednio.

Klauzula przeciwko unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie wypłaty należności – art. 22c CIT

Nowe przepisy przewiduj? rozszerzenie zakresu stosowania klauzuli przeciwko unikaniu podwójnego opodatkowania na sytuacje nadużyć w stosowaniu zwolnienia z podatku u źródła wskazane w art. 21 ust. 3 (odsetki i należności licencyjne). Ponadto brzmienie nowej klauzuli wprowadza szerszy katalog zdarzeń pozwalaj?cy ocenić kontekst danej struktury, implementuje przesłankę sztuczności w sposób bardziej jednoznaczny, wskutek czego jej brzmienie nawi?zuje w większym stopniu do treści ogólnej klauzuli unikania opodatkowania zawartej w Ordynacji podatkowej.

Przedstawione informacje nie obejmuj? wszystkich zmian przewidzianych w planowanej ustawie zmieniaj?cej. O pozostałych zmianach, w tym dotycz?cych nowego brzmienia klauzuli unikania opodatkowania zawartej w Ordynacji podatkowej, będziemy informować w kolejnych biuletynach. Będziemy również na bież?co śledzić proces legislacyjny i informować Państwa o jego przebiegu w kontekście wprowadzanych zmian. W tym momencie możemy jedynie pokusić się o komentarz, że projekt nowej ustawy realizuje niew?tpliwie cele zwi?zane z uszczelnieniem systemu podatkowego (na ile skutecznie to się okaże), ale na pewno tego systemu nie upraszcza.