Dobre perspektywy polskiego eksportu

Ze względu na brak porównywalnych danych (uaktualnienie klasyfikacji działalności gospodarczej z NACE 1.1 do NACE 2 w statystykach GUS) nie jest możliwa branżowa analiza wzrostu eksportu w pełnym okresie od momentu wejścia Polski do UE. W rezultacie analizujemy krótszy okres – od 2010 r. Największy wzrost sprzedaży na eksport w latach 2010-2015 zaobserwowano w Polsce w branżach przetwórstwa zajmuj?cych się produkcj?: „pojazdów samochodowych, przyczep i naczep” (29,5 mld zł), „artykułów spożywczych” (18,0 mld zł) oraz „wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych” (14,4 mld zł). W okresie 2010 r. - I poł. 2016 r. największy przyrost udziału eksportu w przychodach ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów wyst?pił w kategoriach: „komputery, wyroby elektroniczne i optyczne” (21,1 pkt. proc.), „pozostała produkcja wyrobów” (18,1 pkt. proc.) oraz „wyroby tekstylne” (11,1 pkt. proc.). W I poł. 2016 r. najwyższy udział eksportu w przychodach ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów odnotowano w następuj?cych branżach: „pojazdy samochodowe, przyczepy i naczepy” (78,1%), „pozostały sprzęt transportowy” (74,0%) oraz „komputery, wyroby elektroniczne i optyczne” (72,0%).

Jednym z czynników oddziałuj?cych w kierunku szybkiego wzrostu polskiego eksportu od wejścia do UE były relatywnie niskie koszty pracy. Zgodnie z danymi Eurostatu, przeciętnie w latach 2004-2015 godzinowe koszty pracy w sektorze rynkowym wyniosły w Polsce 7,0 EUR i były niższe o 76,6% niż w Niemczech oraz o 69,4% niższe niż średnia dla krajów UE. Kształtowały się one również na niższym poziomie niż w krajach regionu – Węgrzech (o 7,1%) oraz Czechach (o 20,7%). W tym czasie dominuj?c? część polskiego eksportu stanowiły towary stanowi?ce wsad do produkcji dóbr finalnych (tzw. dobra pośrednie). Od 2007 r. widoczna jest stopniowa zmiana modelu rozwoju eksportu w Polsce. Obserwowany jest spadek udziału dóbr pośrednich w całkowitym eksporcie na rzecz zwiększenia udziału eksportu zaawansowanych technologii. Do eksportu zaawansowanych technologii zaliczane s? m.in. sprzęt komputerowy, wyroby elektroniczne, wyroby farmaceutyczne, urz?dzenia i maszyny, uzbrojenie, przyrz?dy naukowe, wyroby przemysłu lotniczego. Pomimo utrzymuj?cej się tendencji wzrostowej, odsetek eksportu wysokich technologii w całkowitym eksporcie ukształtował się w Polsce w 2015 r. wci?ż na prawie dwukrotnie niższym poziomie niż w Niemczech, Czechach i na Węgrzech (8,5% wobec 15%). Uważamy, że w kolejnych latach tendencja wzrostowa w tym segmencie zostanie utrzymana, co będzie oddziaływało w kierunku zwiększenia konkurencyjności polskiego eksportu i będzie sprzyjało dalszemu zwiększaniu się jego wartości i udziału w globalnym eksporcie.

W krótkim horyzoncie czasowym głównym czynnikiem determinuj?cym tempo wzrostu polskiego eksportu jest popyt zagraniczny. Uważamy, że w kolejnych miesi?cach będziemy mieli do czynienia z nasilaj?cym się ożywieniem w globalnej wymianie handlowej. Wsparciem dla takiej oceny s? wyniki badań koniunktury w przetwórstwie. W marcu odnotowano bowiem wysokie składowe dla nowych zamówień w eksporcie w strefie euro (56,7 pkt., najwyżej od kwietnia 2011 r.), Niemczech (58,9 pkt., najwyżej od maja 2010 r.), USA (59,0 pkt., najwyżej od listopada 2013 r.). Stanowi to wsparcie dla naszej prognozy zwiększenia tempa wzrostu eksportu w Polsce z 8,4% w 2016 r. do 10,9% w 2017 r.

Jednym z narzędzi pozwalaj?cym na oszacowanie potencjalnego poziomu eksportu w długim okresie jest tzw. model grawitacyjny. Inspiracj? dla tej koncepcji było prawo powszechnego ci?żenia Newtona, które mówi, że między dowoln? par? ciał pojawia się siła przyci?gaj?ca, a jej wartość rośnie z iloczynem ich mas i maleje z kwadratem odległości. W modelu grawitacyjnym eksportu, wartość wymiany handlowej między dwoma krajami jest proporcjonalna do iloczynu dochodu narodowego tych krajów i odwrotnie proporcjonalna do dziel?cej je odległości. W celu oszacowania potencjalnej wartości eksportu konieczne jest przyjęcie założeń dotycz?cych tempa wzrostu PKB w dwóch gospodarkach, między którymi dochodzi do wymiany handlowej. Na podstawie tendencji historycznych zakładamy, że przeciętne, roczne, nominalne tempo wzrostu PKB per capita w latach 2017-2025 wyniesie 6,0% w Polsce i 2,5% w UE. Za pomoc? modelu grawitacyjnego prognozujemy, że polski eksport towarów do UE zwiększy się z 144,5  mld EUR w 2016 r. do 322 mld EUR w 2025 r. (ł?czny wzrost o 122% oznaczaj?cy, że średnie tempo wzrostu eksportu w tym okresie wyniesie 9,3% r/r).

Nasza prognoza obarczona jest kilkoma czynnikami ryzyka. Po pierwsze, zakładamy, że przeciętne realne tempo wzrostu PKB w Polsce będzie w całym horyzoncie prognozy zbliżone do potencjału (3,0% rocznie). Tym samym, nasza prognoza nie przewiduje ewentualnego wyst?pienia epizodów silnego spowolnienia wzrostu gospodarczego. Drugim czynnikiem ryzyka s? dalsze tendencje dezintegracyjne w Unii Europejskiej. Pomimo, iż Wielka Brytania jest drugim największym odbiorc? polskich produktów, uważamy, że Brexit nie będzie miał znacz?cego negatywnego wpływu na międzynarodow? wymianę handlow?. Potencjalne wyjście innego, dużego kraju z UE (np. Francji) przyczyniłoby się naszym zdaniem do zmniejszenia tempa wzrostu polskiego eksportu w długim okresie. Trzecim czynnikiem ryzyka s? tendencje protekcjonistyczne obserwowane na świecie. Jeśli administracja D. Trumpa zdecydowałaby się na wprowadzenie narzędzi przyczyniaj?cych się do ograniczenia importu USA (np. wyższe cła), doszłoby do spowolnienia w handlu światowym i zmniejszenia dynamiki polskiego eksportu.

***

Credit Agricole Bank Polska S.A. pl.  Orl?t Lwowskich 1, 53-605 Wrocław  www.credit-agricole.pl

Niniejszy materiał został sporz?dzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodz?cych ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale maj? charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.

Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail:  jakub.borowski(@)credit-agricole.pl

Jean-Baptiste GIRAUD Dyrektor Pionu Dużych Klientów Korporacyjnych Head of Large Corporate Client Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 02 e-mail:jeanbaptiste.giraud(@)credit-agricole.pl

David JULLIARD Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Mid Corporate Client Division ul.Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 573 80 82 e-mail:  djulliard(@)credit-agricole.pl